Azərbaycan siyasi partiyalarının siyahısı

Azərbaycan siyasi partiyaları — Azərbaycanda fəaliyyət göstərən və göstərmiş siyasi partiyalara verilən ad. Azərbaycanda siyasi partiyalar və onların fəaliyyəti "Siyasi partiyalar haqqında Azərbaycan Respublikasının Qanunu" ilə tənzimlənir.[1] Azərbaycanda siyasi partiyaların dövlət qeydiyyatı məsələsi Ədliyyə Nazirliyinin balansındadır. Dövlət qeydiyyatında olan siyasi partiyalar bələdiyyə, parlament və prezident seçkilərində iştirak edə bilər.

Azərbaycan Respublikasının Dövlət Bayrağı
Azərbaycan Respublikasının Dövlət Gerbi

1991-ci ilin 18 oktyabr tarixində Azərbaycan dövlət müstəqilliyi əldə etdi. Müstəqillik qazanıldıqdan sonra Etibar Məmmədovun rəhbərlik etdiyi Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyası, Azad Nəbiyevin rəhbərlik etdiyi Azərbaycan Dirçəliş və Tərəqqi Partiyası və Fəzail Ağamalının rəhbərlik etdiyi Ana Vətən Partiyası dövlət qeydiyyatına alınmış ilk siyasi partiyalar kimi Azərbaycanın siyasi tarixinə düşdülər. Hal-hazırda isə dövlət qeydiyyatında 27 partiya var. Qeydiyyata alınan sonuncu siyasi partiya Azad Vətən Partiyası olmuşdur.

Siyahı
Center Ədliyyə Nazirliyi tərəfindən dövlət qeydiyyatına alınmış partiyalar
Loqo
Ad
Qısaltma
Sədr
Qeydiyyat tarixi
Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyası
AMİP
Arzuxan Əlizadə[2]
17.07.1992
Ana Vətən Partiyası
AVP
Fəzail Ağamalı
11.08.1992
Vətəndaş Həmrəyliyi Partiyası
VHP
Sabir Rüstəmxanlı
03.11.1992
Müsavat Partiyası[3]
yoxdur[4]
Arif Hacılı[5]
08.12.1992
Yeni Azərbaycan Partiyası
YAP
İlham Əliyev
18.12.1992
Ağ Partiya[6][7]
AğP
Tural Abbaslı
13.01.1993
Azərbaycan Ümid Partiyası
Ümid Partiyası[8]
İqbal Ağazadə[9]
05.05.1993
Azərbaycan Demokratik Maarifçilik Partiyası[10]
ADMP
Elşən Musayev
04.08.1995
Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyası
AXCP
Əli Kərimli[11]
01.09.1995
Vəhdət Partiyası[10]
VP
Tahir Kərimli
11.12.1998
Azərbaycan Xalq Partiyası
AXP
Pənah Hüseyn[12]
09.07.1999
Azərbaycan Demokrat Partiyası
ADP
Sərdar Cəlaloğlu
03.02.2000
Ədalət Partiyası[10]
yoxdur
İlyas İsmayılov[13]
18.05.2002
Müasir Müsavat Partiyası[10]
MMP
Hafiz Hacıyev
08.05.2002
Böyük Quruluş Partiyası
BQP
Fazil Mustafa[14]
12.08.2005
Azadlıq Partiyası[15]
yoxdur
Əhməd Oruc
Demokratik İslahatlar Partiyası
DİP
Asim Mollazadə[16]
Ədalət, Hüquq, Demokratiya Partiyası
ƏHD Partiyası
Qüdrət Həsənquliyev
Böyük Azərbaycan Partiyası[17]
BAP
Elşad Musayev
Klassik Xalq Cəbhəsi Partiyası
KXCP
Mirmahmud Mirəlioğlu[18]
31.01.2007
Milli Dirçəliş Hərəkatı Partiyası
MDHP
Fərəc Quliyev[19]
31.05.2011
Yeni Zaman Partiyası
YZP
Musa Ağayev
16.04.2020
Milli Cəbhə Partiyası[20]
MCP
Razi Nurullayev
31.08.2020
Respublikaçı Alternativ Partiyası
REAL
İlqar Məmmədov[21] [22]
Gələcək Azərbaycan Partiyası
GAP
Ağasif Şakiroğlu[23]
15.12.2020[24]
Haqq Ədalət Partiyası
HƏP
Əli İnsanov[25]
15.10.2021[26][27]
Azad Vətən Partiyası[10]
Azad Vətən
Akif Nağı
05.09.2022[28]

Dövlət qeydiyyatı olmayan partiyalar

Müxtəlif dövrlərdə Azərbaycanda onlarla siyasi partiya təsis olunmuş, lakin onlar dövlət qeydiyyatına alınmamışdır. Zamanla bu partiyalardan çoxu fəaliyyətini dayandırmışdır. Bəzi siyasi partiyalar dövlət qeydiyyatına alınmasa da hal-hazırda aktiv siyasi fəaliyyət göstərməkdədir.

Belə partiyalara nümunə olaraq Azərbaycan İslam Partiyasını[29] Elşən Həsənovun sədrlik etdiyi Azərbaycan Sosialist Partiyasını,[30] Mirkazım Seyidovun sədrlik etdiyi Böyük Dayaq Partiyasını,[31] Mirfazil Həmidin sədrlik etdiyi Demokratik Birlik Partiyasını, Emin Babayevin sədrlik etdiyi Vətən Naminə Birlik Partiyasını[32] göstərmək olar.

Parlament partiyaları

9 fevral 2020-ci ildə keçirilən seçkilərdə parlamentdə təmsil olunmağa 11 siyasi partiya haqq qazanmışdır. Onlardan 1-i 22 may 2023 tarixində özünü buraxmışdır.

VI çağırış Milli Məclisdə partiyalar üzrə paylanma
Siyasi partiya
Sədri
Millət vəkili sayı
YAP İlham Əliyev
69
VHP Sabir Rüstəmxanlı
3
AVP Fəzail Ağamalı
1
DİP Asim Mollazadə
1
ADMP Elşən Musayev
1
BQP Fazil Mustafa
1
BAXCP Qüdrət Həsənquliyev
1
MCP Razi Nurullayev
1
REAL İlqar Məmmədov
1
VP Tahir Kərimli
1

Hal-hazırda rəsmi dövlət qeydiyyatında olan 27 partiyadan 10-u parlamentdə təmsil olunur. Dövlət qeydiyyatı olan Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyası, Azərbaycan Xalq Partiyası, Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyası, Azərbaycan Ümid Partiyası, Ədalət Partiyası, Milli Dirçəliş Hərəkatı Partiyası və Müsavat Partiyası seçkilərdə iştirak edərək tarixində ən azı 1 dəfə parlamentdə təmsil haqqı qazanmış, Azərbaycan Demokrat Partiyası isə deputat transferi yolu ilə parlamentdə təmsil olunmuşdur. Qısaca, 27 siyasi partiyadan 18-i ən azı 1 dəfə parlamentdə təmsil olunmuş, digər 9 siyasi partiya isə parlamentdə təmsil olunmağa haqq qazanmamışdır. Bu 9 siyasi partiyadan 3-ü son parlament seçkilərindən sonra dövlət qeydiyyatına alınmışdır.

Keçmiş partiyalar

Qeydlər

    Mənbə
    • "Azərbaycan Respublikasında dövlət qeydiyyatına alınmış siyasi partiyalar haqqında rəsmi məlumat". Mərkəzi Seçki Kommisiyası (az.).

    İstinadlar
    1. e-qanun.az. "Siyasi partiyalar haqqında Azərbaycan Respublikasının Qanunu" ( (az.)). 2017-04-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21.08.2020.
    2. "AMİP-in XI qurultayı" ( (az.)). 16.08.2020. 2020-08-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21.08.2020.
    3. "Müsavat partiyası qeydiyyata alındı". Lent.az (az.). İstifadə tarixi: 2023-12-08.
    4. "Siyasi partiyanın adı dəyişdirildi". kaspi.az (az.). İstifadə tarixi: 2023-12-08.
    5. BBC News. "Müsavat Partiyasının IX qurultayı" ( (az.)). 13.10.2020. 2020-08-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20.08.2020.
    6. "4 siyasi partiya dövlət qeydiyyatına alındı" ( (az.)). 2020-08-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20.08.2020.
    7. "Arxivlənmiş surət". 2021-05-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-08-19.
    8. "Azərbaycan Ümid Partiyasının Nizamnaməsi". 2023-06-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-12-14.
    9. "Ümid Partiyasının IV qurultayı" ( (az.)). 13.08.2013. 2020-08-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21.08.2020.
    10. "Daha 5 partiya qeydiyyatdan keçdi - SİYAHI". musavat.com. 2023-09-09. İstifadə tarixi: 2023-12-08.
    11. "Əli Kərimli yenidən AXCP-nin sədri seçildi". 2023-06-30 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-06-30.
    12. "Ədliyyə Nazirliyi Pənah Hüseyni sədr kimi qeydə aldı – Partiya qurultayının nəticələrini təsdiqlədi". musavat.com. 2023-03-25. 2023-12-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-12-08.
    13. "Ədalət Partiyasının VI qurultayı" ( (az.)). 27.01.2018. 2018-01-30 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21.08.2020.
    14. "BQP-nin onlayn qurultayı və sədr seçkisi" ( (az.)). 18.07.2020. 2020-07-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20.08.2020.
    15. Turqay Musayev. "Əhməd Oruc Ədliyyə Nazirliyindən cavab gözləyir". modern.az (az.). 2023-09-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-12-08.
    16. "DİSP-in V Qurultayı" ( (az.)). 01.02.2016. 2016-10-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20.08.2020.
    17. "Ədliyyə Nazirliyi daha bir partiya sədrinə sonuncu cavabı verdi". musavat.com. 2023-09-07. 2023-12-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-12-08. (#first_missing_last)
    18. "KXCP-nin III qurultayı" ( (az.)). 01.08.2015. 2020-08-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21.08.2020.
    19. "MDHP-nin II qurultayı" ( (az.)). 14.05.2017. 2018-09-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21.08.2020.
    20. "MCP-nin I onlayn qurultayı" ( (az.)). 28.07.2020. 2020-07-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21.08.2020.
    21. "İki partiya qeydiyyata alındı". novator.az (az.). 1 sentyabr 2020. 2021-09-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 18 sentyabr 2021.
    22. "İlqar Məmmədov REAL sədri seçildi" ( (az.)). 18.08.2020. 2020-08-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21.08.2020.
    23. "GAP-ın II qurultayı" ( (az.)). 22.06.2019. 2020-08-22 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21.08.2020.
    24. "Arxivlənmiş surət". 2021-01-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-12-15.
    25. "HƏP I təsis konfransı" ( (az.)). 26.01.2020. 2020-08-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21.08.2020.
    26. "Arxivlənmiş surət". 2021-10-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-21.
    27. "Arxivlənmiş surət". 2021-10-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-21.
    28. "Arxivlənmiş surət". 2022-09-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-09-09.
    29. "AİP-in yeni sədr əvəzi seçildi" ( (az.)). 17.08.2015. 2020-08-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20.08.2020.
    30. "ASP onlayn qurultay keçirdi" ( (az.)). 13.08.2020. 2020-08-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21.08.2020.
    31. "Arxivlənmiş surət". 2021-11-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-11-13.
    32. "VNBP-nin təsis qurultayı keçirildi-Azərbaycanda yeni siyasi partiya yarandı". 2021-11-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-15-03.

    Ədəbiyyat

    Xarici keçidlər
    This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.