Xırdabaşlıqlı gəvən
Xırdabaşlıqlı gəvən (lat. Astragalus microcephalus) — bitkilər aləminin paxlaçiçəklilər dəstəsinin paxlakimilər fəsiləsinin gəvən cinsinə aid bitki növü.
| Xırdabaşlıqlı gəvən | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||
| Elmi təsnifat | ||||||
|
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Streptophyta Klad: Embryophytes Klad: Polysporangiophytes Klad: Tracheophytes Klad: Klad: Klad: Eudicots Klad: Core eudicots Klad: Superrosids Klad: Klad: Fabids Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Faboideae Triba: Galegeae Yarımtriba: Astragalinae Cins: Növ: Xırdabaşlıqlı gəvən |
||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||
| ||||||
Təbii yayılması
Kiçik Qafqaz sıra dağlarının şimal hissəsində yayılmışdır.
Botaniki təsviri
40–60 sm hündürlükdə, sıxbudaqlı, yarpağını tökən koldur. Tikanları 2–3,5 sm uzunluqda, kənara yönələn, boz tüklüdür. Yarpağı 4–6 cütə qədər olub, neştərvari formada, ağ və sarımtıl tüklüdür. Yarpaqaltlıqları yumurtavari, ağ və sarımtıl tüklüdür. Çiçəyi yarpağın qoltuğunda 2 (3) ədəd olmaqla, birillik budaqların ucunda başcıqvari, şaraoxşar, 1–1,2 sm uzunluqda çiçək qrupu əmələ gətirir. Çiçəkaltlığı kasacığın uzunluğuna bərabərdir. Kasacığı 5 mm uzunluqda, qalın, ağ, sarımtıl tüklüdür. Tacı sarımtıl, 2 dəfə kasacıqdan uzundur. İyun-iyul aylarında çiçəkləyir, avqustda meyvəsi yetişir. Meyvəsi uzunsov, sıx, yaxud az tüklüdür.
Ekologiyası
Orta dağ qurşaqlarında, tək-tək hallarda isə yuxarı dağ qurşaqlarında bitir. Daşlı, qayalı yerlərin quru yamaclarında bitir.
Azərbaycanda yayılması
Kiçik Qafqaz sıra dağlarının şimal hissəsində, Naxçıvanda rast gəlmək olar. Xırdabaşlıqlı astrakanta başqa növlərə nisbətən Azərbaycanda az yayılmışdır.
İstifadəsi
Qatran vermək qabiliyyətinə malikdir.
Sinonimləri
Homotipik sinonimləri
- Astracantha microcephala (Willd.) Podlech
- Tragacantha microcephala (Willd.) Kuntze
Yarımnövləri
- Astragalus microcephalus subsp. microcephalus
- Astragalus microcephalus subsp. pycnocladus (Boiss. & Hausskn.) Širj.