Artemisa Centileski
Centileski (Gentileschi; 8 iyul 1593[1][2][…], Roma, Papa dövləti[3][4] – 1653[2][5][…], Neapol, Napoli Krallığı[3][4]) — 16-17-ci əsrin ortaları italyan rəssamları ailəsi. İtaliya karavaccizminin ən görkəmli nümayəndələri.[8]
Artemisa Centileski | |
---|---|
it. Artemisia Gentileschi | |
Doğum tarixi | 8 iyul 1593[1][2][…] |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 1653[2][5][…] |
Vəfat yeri | |
Fəaliyyəti | rəssam, incəsənət xadimi |
Janrlar | portret[3][4], dini rəssamlıq[d][3][4], tarix rəssamlığı[4], mifologiya rəssamlığı[d][4] |
Stil | karavacizm[6][7] |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Nümayəndələri
Oratsio
Oratsio (9.7.1563, Piza – 7.2.1639, London) – yaradıcılığının erkən dövrləri italyan manyerizmi ilə bağlı olmuşdur, lakin 1605-ci ildən dəzgah rəngkarlığı əsərlərində Karavacconun (1590-cı illərin sonlarında Romaya gələn Centileski burada onunla tanış olmuşdur) təsiri hiss olunur. O, monumental rəngkarlıq sahəsində də çalışmışdır: Müq. Pyotr kilsəsinin günbəzinin mozaikalarının yaradılmasında (1609–10; A. Tassi ilə birlikdə) iştirak etmiş, Kasino Muz (1611–12), Palatso Kvirinaledə Saladel-Konsistorio (1612, hamısı Romadadır) və s. üçün rəsmlər çəkmiş; Genuyada Savoyya hersoqunun sarayında (1623–26) işləmişdir. Parisdə Mariya Mediçinin sifarişi ilə Lüksemburq sarayı üçün bir neçə alleqorik kompozisiya (1624–25) yaratmışdır. 1626-cı ildən Londonda I Karlın saray rəssamı olmuş, burada qızı Artemiziyanın iştirakı ilə Qrinviçdəki Kuins-hausun Böyük zalının plafonunu işləmişdir (1638–39, hazırda Malboro-haus, London).[8]
Artemiziya
Artemiziya (8.7.1593, Roma –1652 və ya 1653, Neapol) – Oratsionun şagirdi olmuş, həmçinin A. Tassidən dərs almışdır. 1612-ci ildə Florensiyaya köçmüşdür. Dəfələrlə “Yudif və Olofern” haqqında Bibliya süjetinə müraciət etmişdir (“Oloferni öldürən Yudif”, 1611–12, Kapodimonte Milli Muzeyi, Neapol; “Yudif Olofernin başı ilə “, təqr. 1613–14, Uffitsi qalereyası, Florensiya). 1616-cı ildə Florensiya Rəsm Akademiyasına üzv seçilən ilk qadın olmuşdur. 1620-ci ildə Romaya qayıtmış, Genuyada işləmişdir. 1630-cu ildən Neapolda yaşamışdır. İngiltərəyə səfər etmişdir (1630-cu illərin sonu). Yaradıcılığı üçün naturalizm, yüksək ekspressiya səciyyəvidir.[8]
İstinadlar
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Artemisia Gentileschi (ing.). 2008.
- http://vocab.getty.edu/page/ulan/500011658.
- https://rkd.nl/explore/artists/30922.
- Artemisia Gentileschi // Internet Speculative Fiction Database (ing.). 1995.
- https://www.britannica.com/biography/Artemisia-Gentileschi.
- https://www.oxfordartonline.com/page/caravaggio-and-caravaggisti-in-17th-century-europe/.
- Centileski// Azərbaycan Milli Ensiklopediyası (25 cilddə). — V cild. Bakı, 2009. — Səh.: 223.