Qurdağzı
Qurdağzı (lat. Antirrhinum) — bitkilər aləminin dalamazçiçəklilər dəstəsinin bağayarpağıkimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.
Qurdağzı | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Streptophyta Klad: Embryophytes Klad: Polysporangiophytes Klad: Tracheophytes Klad: Klad: Klad: Eudicots Klad: Core eudicots Klad: Superasterids Klad: Klad: Lamiids Dəstə: Fəsilə: Triba: Antirrhineae Cins: Qurdağzı |
||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||
|
Qurdağzı formaca buruna oxşadığına görə bu bitkiyə "burunaoxşar" bitki adı verilmişdir. Ləçəklərin kənarından 2 barmaqla sıxdıqda qurd ağzı kimi açılır, bu zaman erkəkciklər dili xatırladır, buna görə də ona qurdağzı bitkisi deyirlər. 50-yə yaxın növündən gülçülükdə yalnız bir növü istifadə olunur. Böyük qurdağzı (A. Majus) birillik kimi yetişdirilən çoxillik mədəni bitkidir. Yabanı halda Şimali Afrikada, Asiyada və Cənubi Avropada geniş yayılmışdır. Yaşıllıqların salınmasında dekorativ bitki kimi 1567-ci ildən istifadə olunur. Çiçəkləmə müddətinə, hündürlüyünə və güllərin ölçülərinə görə fərqlənən bu bitkinin bir neçə forması vardır. Qurdağzı şitillə yetişdirilir. Toxumları martda şitilliyə əkilir. Toxumla cücərən bitkini mayın ortalarında daimi yaşayış yerinə köçürürlər. Əkin üçün məhsuldar iri toxumlar seçilir. Qurdağzını işıq düşən pəncərədə otaq bitkisi kimi də yetişdirmək mümkündür.
Növləri
- Antirrhinum australe Rothm.
- Antirrhinum barrelieri Boreau
- Antirrhinum braun-blanquetii Rothm.
- Antirrhinum charidemi Lange
- Antirrhinum × chavannesii Rothm.
- Antirrhinum graniticum Rothm.
- Antirrhinum grosii Font Quer
- Antirrhinum hispanicum Chav.
- Antirrhinum hispanicum subsp. mollissimum (Pau) D.A.Webb
- Antirrhinum × kretschmeri Rothm.
- Antirrhinum latifolium Mill.
- Antirrhinum latifolium subsp. intermedium (Debeaux) Nyman
- Antirrhinum majus L.
- Antirrhinum majus subsp. cirrhigerum (Welw. ex Ficalho) Franco
- Antirrhinum majus var. faurei (Maire) Jahand. & Maire
- Antirrhinum majus subsp. linkianum (Boiss. & Reut.) Rothm.
- Antirrhinum majus subsp. litigiosum (Pau ex Sennen) Rothm.
- Antirrhinum majus subsp. tortuosum (Bosc ex Vent.) Rouy
- Antirrhinum martenii (Font Quer) Rothm.
- Antirrhinum meonanthum Hoffmanns. & Link
- Antirrhinum meonanthum subsp. onubensis Fern.Casas
- Antirrhinum microphyllum Rothm.
- Antirrhinum molle L.
- Antirrhinum molle subsp. lopesianum (Rothm.) P.Silva
- Antirrhinum × montserratii Molero & Romo
- Antirrhinum pertegasii Rothm.
- Antirrhinum pulverulentum Lázaro Ibiza
- Antirrhinum sempervirens Lapeyr.
- Antirrhinum siculum Mill.
- Antirrhinum valentinum Font Quer
İstinadlar
- Linney K. Genera plantarum eorumque characteres naturales, secundum numerum figuram, situm, & proportionem omnium fructificationis partium. 5 Stokholm: 1754. S. 268. doi:10.5962/BHL.TITLE.746
- Linnæi C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 2. S. 612.