Alunit

Alunit — Rast gəlmə tezliyi şkalası: tez-tez rast gələn.

Alunit
Ümumi məlumatlar
Kateqoriya Mineral
Formul
(təkrarlanan vahid)		 KAl₃(SO₄)₂(OH)₆[1]
Strunz təsnifatı VI/B.11[2][3]
Xüsusiyyətləri
Zolaq rəngi ağ
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Xassələri

Rəng – sarımtıl, qırmızımtıl çalarlı ağ, boz, qəhvəyi, qonur, yaşılımtıl; Mineralın cizgisinin rəngi – ağ; Parıltı – şüşə, ayrılma müstəvilərində sədəfi; Şəffaflıq – yarımşəffaf, şəffaf; Sıxlıq – 2,7-2,8; Sərtlik – 3,5-4,0; Kövrəkdir; Ayrılma – {0001} üzrə mükəmməl; Sınıqlar – qabıqlı, tikanlı ; Başqa xassələr: kəskin ifadə olunmuş piroelektrik xassələri; Morfologiya – kristallar: nadir rast gələn kiçik ölçülü psevdokubik, lövhəvari, romboedrik; Mineral aqreqatları: sıx xırda dənəli, ovuntulu giləoxşar torpaqvari kütlələr, badamvari əmələgəlmələr.

Mənşəyi və yayılması

Turş və orta tərkibli vulkanitlərin sulfat turşusunun təsiri ilə metasomatik dəyişilməsi prosesində əmələ gəlir. Solfatarların təsirinə məruz qalmış süxurlarda daha intensiv təzahür edir. Mineralın iri kütlələri törəmə kvarsitlər içərisində yerləşir. Hidrotermal — metasomatik dəyişilmiş damaryanı süxurlarda da rast gəlir. Sulfid yataqlarının oksidləşmə zonasında və H2SO4 ilə zəngin olan aşınma qabıqlarında da müşahidə olunur. Alunitin çökmə süxurlarda — gillərdə, əhəngdaşlarında və s. əmələ gəlməsi onlarda olan piritin oksidləşməsi ilə bağlıdır. Birlikdə rast gəldiyi minerallar: kvars, kaolinit, halluazit, hidrargillit, gips və s.

Əsas yataqları:

Azərbaycanda dünyanın ən iri alunit yataqlarından biri olan Zəylik yatağı Daşkəsən rayonunda yerləşir. Ölkədə alunitin bir sıra başqa yataq və təzahürləri (Qırvakar, Alunitdağ, Qotul, Seyfəli, Çovdar, Duqlun-Vənənd, Vəlidağ, Daşsalahlı, Şamaxı-Mərəzə və s.) də məlumdur.

Tətbiqi

Sənayenin müxtəlif sahələrində geniş istifadə edilən alüminium oksidləri, zəy, kalium duzları, sulfat turşusunun və s. alınması üçün kompleks xammaldır.

İstinadlar
  1. Bayliss P., Kolitsch U., Nickel E. H., Pring A. Alunite supergroup: recommended nomenclature (ing.). // Mineralogical Magazine Cambridge University Press, 2010. Vol. 74, Iss. 5. P. 919–927. ISSN 0026-461X; 1471-8022 doi:10.1180/MINMAG.2010.074.5.919
  2. Ralph J., Nikischer T., Mineralogy H. I. o. Alunite // Mindat.org (ing.): The Mineral and Locality Database. [Keswick, VA], Coulsdon, Surrey: 2000.
  3. Alunite: Alunite mineral information and data (ing.).

Mənbə
  • Azərbaycan mineralları. Bakı: Nafta-Press, 2004.

Xarici keçidlər
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.