Alman dili

Alman dili (alm. Deutschⓘ, tələffüs olunur: [ˈdɔʏtʃ]; deutsche Sprache) — almanların, avstriyalıların, lixtenşteynlilərin, eləcə də isveçrəlilərin çoxunun dili, Almaniyanın, Avstriyanın, Lixtenşteynin rəsmi dili, İsveçrənin, Lüksemburqun və Belçikanın rəsmi dillərindən biri. Çin, ərəb, hindi, ingilis, ispan, benqal, portuqal, rus və yapon dillərindən sonra dünyada ən çox yayılmış dildir[5]. Bu dil Avropa Birliyinin rəsmi və işçi dillərindən biridir[6].

Alman dili
Orijinal adı Deutsch, deutsche Sprache
Ölkələr Almaniya, Avstriya, İsveçrə, Lixtenşteyn, Belçika, İtaliya, Lüksemburq, Rusiya və daha 36 ölkə
Rəsmi status

 Almaniya[1]
 Avstriya[2]
 Lixtenşteyn
 İsveçrə
 Lüksemburq
Regional və lokal rəsmi dil:
 Belçika:

  • Belçikanın alman ictimaiyyəti

 Vatikan:

 İtaliya:

  • Cənubi Tirol

 Namibiya
 Polşa:

  • Opol voyevodalığı
  • 27 qmin

 Rusiya:

  • Altay diyarı
    • Alman milli rayonu
  • Omsk vilayəti
    • Azov alman milli rayonu

 Slovakiya:

  • Banskobistr diyarı

Təşkilat:
Danışanların ümumi sayı Ana dili: 90 milyon[3]
İkinci dil: 16[4]-20 milyon [3]
Təsnifatı
Kateqoriya Avrasiya dilləri

Hind-Avropa dilləri

Alman dilləri
Qərbi alman dilləri
Yazı latın (alman əlifbası)
Dil kodları
QOST 7.75–97 нем 481
ISO 639-1 de
ISO 639-2 ger (B); deu (T)
ISO 639-3 deu
Dilin strukturlarının dünya atlası ger, gbl, gha, gma, gth, gti
Ethnologue deu
ABS ASCL 1301
IETF de
Glottolog stan1295
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Alman dili hind-avropa dilləri ailəsinin german dilləri qrupuna daxildir. Latın əlifbası əsasında yaranan yazısına umlautlu üç sait (ä, ö, ü) və esset (ß) liqaturası əlavə edilib.

Hərf Almanca deyilişi Azərbaycanca deyilişi
Aaa/ɑa/âɑˑâ
Bbbbbeˑbeğ
Ccʦtsʦeˑtseğ
Dddddeˑdeğ
Eeɛ/eeeˑeğ
Ffffɛfef
Ggɡgɡeˑgeğ
Hhhhhɑhâ
Iiɪ/ii/îiˑî
Jjjyjɔtyot
Kkkkkɑˑkâ
Llllɛlel
Mmmmɛmem
Nnnnɛnen
Ooɔ/oo/ôoˑô
Pppppeˑpeğ
Qqkkkuˑkû
Rrʀġ*ɛʀ̥er
Sss/zs/zɛses
Ttttteˑteğ
Uuʊ/uu/ûuˑû
Vvfffaɔ̹fau
Wwvvveˑveğ
Xxksksɪksiks
Yyyüˈyp.sɪ.ˌlɔnüpsilon
Zzʦtsʦɛttset
Ääɛe—e
Ööøö—ö
Üüyü—ü
ßssssɛs ʦɛtes tset

İstinadlar
  1. "Административно-процессуальный закон Германии: § 23 Amtssprache" (alman). 2011-06-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-11-06.
  2. "Bundeskanzleramt Österreich. Bundesverfassungsrecht" (alman). 2008-01-24 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-11-06.
  3. İsveç dialekti ilə birlikdə  — 97 milyon. Bax: Ethnologue (2009), SIL International; Lewis, M. Paul (ed.), 2009. Ethnologue: Languages of the World, Sixteenth edition. Dallas, Tex.: SIL International Arxivləşdirilib 2013-02-02 at the Wayback Machine (ing.)
  4. "Deutsch als Fremdsprache weltweit: Datenerhebung 2005" (alman). 2013-05-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-11-06.
  5. "Languages Spoken by More Than 10 Million People" (ingilis). 2007-12-03 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-11-06.
  6. "Fact sheets on the European Union" (ingilis). 2012-09-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-11-06.

Həmçinin bax
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.