Aleksandr Ptuşko

Aleksandr Ptuşko
Aleksandr Ptuşko
	rus. Александр Лукич Птушко
Doğum adı	Aleksandr Lukiç Ptuşko
Doğum tarixi	19 aprel 1900
Doğum yeri	Luqansk, Rusiya İmperiyası
Vəfat tarixi	6 mart 1973 (72 yaşında)
Vəfat yeri	Moskva, SSRİ
Dəfn yeri	Novodeviçye qəbiristanlığı;
Vətəndaşlığı	Rusiya İmperiyası; SSRİ
Fəaliyyəti	kinorejissor; kinooperator; rəssam
Fəaliyyət illəri	1927 — 1972
Təhsili	G.Plexanov adına Rusiya İqtisadiyyat Universiteti[d];
İstiqamət	Sosialist realizmi
Üzvlüyü	SSRİ Kinematoqrafçılar İttifaqı;
Mükafatları	; ;
IMDb	ID0699693
	Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Aleksandr Lukiç Ptuşko (doğularkən Ptuşkin[1]) (rus. Александр Лукич Птушко; 19 aprel 1900, Luqansk, Yekaterinoslav quberniyası^[d] – 6 mart 1973[2], Moskva) — rus sovet rejissoru, operator və rəssamı. SSRİ xalq artisti (1969). Stalin mükafatı laureatı (1947). O, sovet "Volt Disney"i adlandırılmışdır[3][4][5].

Həyatı

Aleksandr Ptuşko 19 aprel (digər mənbəyə görə 18 aprel[6]) 1900-cü ildə Luqansk şəhərində Luki Artemyeviç və Natalya Semyonovna Ptuşkinlərin kəndli ailəsində anadan olmuşdur.

Real məktəbində oxumuşdur. 1919-cu ildən 1-ci süvari ordunun 11-ci kavaler diviziyasında xidmət etmişdir. Vətəndaş müharibəsindən sonra yerli Xalq evində (indiki Dəmiryol vilayət mərkəz sarayı) aktyor və rəssam-dekorator, "Donetsk ocaqxanası" (rus. Донецкая кочегарка) qəzetində müxbir işləmişdir.

1923–1926-cı illərdə Moskva xalq təsərrüfatı institutunda təhsil almışdır. 1927-ci ildən Mosfilm kinostudiyasında cizgi filmi rəssamı və rejissoru işləməyə başlayır.

1932-bu ildə Ptuşkin ilk rəngli multiplikasiya filmi "Hökmdar həyatı"nı (rus. Властелин быта) çəkir. 30-cu illərdə Conatan Sviftin romanının motivləri əsasında "Yeni Qulliver (1935), "Balıqçı və balıq haqqında nağıl" (1937), "Qızıl açar" (1939) və s. cizgi filmləri çəkmişdir. Böyük Vətən müharibəsi illərində Almatıda "Qazaxfilm" kinostudiyasında, 1944–1946-cı illərdə Soyuzmultfilm kinostudiyasında işləmişdir.

Kinorejissorun məzarı

O, əsasən bılina janrında, xalq nağılları, rus ədəbiyyatında olan motivlər əsasında filmlər çəkmişdir. Bir sıra filmi beynəlxalq kinofestivallarda mükafata layiq görülmüşdür[7]. Aleksandr Ptuşkin 1973-cü ildə Moskvada vəfat etmişdir.

Mükafatları və adları

RSFSR əməkdar artisti (1935);
RSFSR xalq artisti (1957);
SSRİ xalq artisti (1969);
Stalin mükafatı (1947);
2 dəfə "Qırmızı əmək bayrağı" ordeni (həmçinin 14.04.1944);
"Şərəf nişanı" ordeni;
medallar

Filmoqrafiya

İl	Film	Orijinal ad	Afişa
İl	Film	Orijinal ad	Afişa	Rejissor	Ssenari müəllifi	Digər
1927	İtmiş savad	rus. Пропавшая грамота				Kuklalar və dekorasiya
1928–1931	Bratişkinin macəraları	rus. Приключения Братишкина		Y	Y	Rəssam, multiplikator, aktyor
1932	Hökmdar həyatı	rus. Властелин быта		Y	Y	Rəssam
1935	Yeni Qulliver	rus. Новый Гулливер		Y	Y
1936	Kapitan Qrantın uşaqları	rus. Дети капитана Гранта				Operator
	Turp	rus. Репка			Y	Bədii rəhbər
	Tülkü və canavar	rus. Лиса и волк			Y	Bədii rəhbər
	Tülkü və üzüm	rus. Лиса и виноград				Bədii rəhbər
	Canavar və durna	rus. Волк и журавль				Bədii rəhbər
1937	Balıqçı və balıq haqqında nağıl	rus. Сказка о рыбаке и рыбке		Y	Y
1937	Vəsiyyət	rus. Завещание			Y
1938	Şən musiqiçilər	rus. Весёлые музыканты		Y	Y
1938	İt və pişik	rus. Пёс и кот			Y
1939	Qızıl açar	rus. Золотой ключик		Y
1942	Gözəl insan	rus. Славный малый				Rejissor
	Bizim şəhərli oğlan	rus. Парень из нашего города				Kombinasiya edilmiş çəkilişlərin rejissoru
	Raykom katibi	rus. Секретарь райкома				Kombinasiya edilmiş çəkilişlərin rejissoru
	Pəhləvan haqqında mahnı	rus. Песнь о великане				Operator
1943	Vətən uğrunda	rus. Во имя Родины				Kombinasiya edilmiş çəkilişlərin rejissoru
1944	Moskva səması	rus. Небо Москвы				Kombinasiya edilmiş çəkilişlərin rejissoru
	Zoya	rus. Зоя				Döyüş səhnələrinin rejissoru
	Telefon	rus. Телефон				Bədii rəhbər
1945	İtmiş savad	rus. Пропавшая грамота				Bədii rəhbər
1945	Teremok (balaca ev)	rus. Теремок				Bədii rəhbər
1946	Daş çiçək	rus. Каменный цветок		Y
1948	Üç görüş	rus. Три встречи		Y
1952	Sadko	rus. Садко		Y
1956	İlya Muromets	rus. Илья Муромец		Y
1958	Sampo	rus. Сампо		Y
1961	Al yelkənlər	rus. Алые паруса		Y
1961	Dostum mənim, Kolka	rus. Друг мой, Колька!				Bədii rəhbər
1962	Fitil № 3	rus. Фитиль №3			Y
1962	Çal, baraban!	rus. Бей, барабан!				Bədii rəhbər
1964	İtirilmiş vaxt haqqında nağıl	rus. Сказка о потерянном времени		Y
1966	Çar Saltan haqqında nağıl	rus. Сказка о царе Салтане		Y	Y
1967	Viy	rus. Вий			Y	Bədii rəhbər, trüklərin quruluşçusu
1972	Ruslan və Lyudmila	rus. Руслан и Людмила		Y	Y

İstinadlar

А. В. Шпагин. "ПТУШКО́ Александр Лукич (наст. фам. Птушкин)". Большая российская энциклопедия. Федеральный портал «История.рф». 2016-10-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-03-20.
The Fine Art Archive. 2003.
Tim Lucas, DVD commentary for Black Sunday (1960), Image Entertainment 2000
Upchurch, Alan (Nov/Dec 1991). "Russkaya Fantastika: The Fairytale Landscapes of Aleksandr Ptushko – Part One". Video Watchdog, p. 24–37.
Upchurch, Alan (Jan/Feb 1992). "Russkaya Fantastika: The Fairytale Landscapes of Aleksandr Ptushko – Part Two". Video Watchdog, p. 32–46.
"Птушко Александр Лукич". 2021-11-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-03-20.
Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасы: [10 ҹилддә]. VIII ҹилд: Прадо—Спринт. Бакы: Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасынын Баш Редаксијасы. Баш редактор: Ҹ. Б. Гулијев. 1984. С. 37.

Ədəbiyyat

Птушко А. Л., Ренков Н. С. Комбинированные и трюковые киносъёмки. — М., 1948.
Птушко А. Л. "Чудеса" кино. — М., 1949.
Птушко А. "Творчество и техника" — Статья в книге-сборнике: Асенин С. Мудрость вымысла. Мастера мультипликации о себе и своём искусстве. М. Искусство, 1983, 207 с., тираж 25 000 экз.
Сергей Капков. Энциклопедия отечественной мультипликации. — М.: Алгоритм, 2006. — С. 537–538. — 816 с. — 3 000 экз. — ISBN 5-9265-0319-4.

Xarici keçidlər

Həmçinin bax

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.

[1] А. В. Шпагин. "ПТУШКО́ Александр Лукич (наст. фам. Птушкин)". Большая российская энциклопедия. Федеральный портал «История.рф». 2016-10-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-03-20.

[_565b73a2948a0119-2] The Fine Art Archive. 2003.

[3] Tim Lucas, DVD commentary for Black Sunday (1960), Image Entertainment 2000

[4] Upchurch, Alan (Nov/Dec 1991). "Russkaya Fantastika: The Fairytale Landscapes of Aleksandr Ptushko – Part One". Video Watchdog, p. 24–37.

[5] Upchurch, Alan (Jan/Feb 1992). "Russkaya Fantastika: The Fairytale Landscapes of Aleksandr Ptushko – Part Two". Video Watchdog, p. 32–46.

[6] "Птушко Александр Лукич". 2021-11-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-03-20.

[7] Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасы: [10 ҹилддә]. VIII ҹилд: Прадо—Спринт. Бакы: Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасынын Баш Редаксијасы. Баш редактор: Ҹ. Б. Гулијев. 1984. С. 37.