Aleksandr Bestujev-Marlinski
Aleksandr Aleksandroviç Bestujev-Marlinski (rus. Александр Александрович Бестужев; 3 noyabr 1797[1][2][…], Sankt-Peterburq[1] – 7 iyun 1837[1])— rus yazıçısı, dekabrist.
Aleksandr Bestujev-Marlinski | |
---|---|
rus. Александр Александрович Бестужев | |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Sankt-Peterburq, Rusiya |
Vəfat tarixi | (39 yaşında) |
Vəfat yeri | Soçi Rusiya |
Vəfat səbəbi | döyüşdə ölüm |
Vətəndaşlığı | |
Fəaliyyəti | şair, yazıçı, ədəbiyyat tənqidçisi, tənqidçi, hərbi qulluqçu, publisist, nasir |
Əsərlərinin dili | rus dili |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Rus yazıçısı Aleksandr Bestujev-Marlinski (1797–1837) Dekabristlər üsyanı — 1825-ci ilin 14 dekabr burulğanı nəticəsində çar zindanına atılaraq Qafqaza sürgün olunmuşdur… dekabrist yazıçı taleyin hökmü ilə gəlib düşdüyü diyarla yerli camaatla doğmalaşır, bütün Dərbənddə İsgəndər bəy adı ilə şöhrətlənir…Azərbaycan dilini öyrənir. 1834-cü ildə yazıçının Dərbənddən yola düşməsinin şahidi olmuş Y. İ. Kostenetski yazırdı ki, "Az qala bütün şəhər camaatı 20 verstlik məsafə boyu, düz Samurçayacan onu yola salırdı, bütün kütlə özünün əziz xələfi İsgəndər bəyə hüsn-rəğbətini hər vasitə ilə ifadə etməyə çalışırdı". "Qafqaza dinclik verin və Yer üzünün cənnətini Fərat sahillərində axtarmayın: "O, burdadır!" deyən A. Bestujev-Marlinskinin Azərbaycan həyatına həsr olunmuş povestləri, oçerkləri, yol qeydləri, memuar xarakterli əsərləri onu göstərir ki, onun yerli əhaliyə təsiri güclü olmuşdur. Ədib "Qafqaz povestləri" silsiləsinə daxil olan "Ammalat bəy", "Molla Nur" əsərlərində, "Xəzərlə ayrılıq", "Quba yolu", "Qonaqkəndi keçməklə Dağıstandan Şirvana dağ yolu", "Köhnə Şamaxı yolunda sonuncu stansiya", "Topçu stansiyasından Qutqaşenə keçid", "Almalı stansiyasından Muğanlı postuna qədərki yol" oçerklərində üsyankar şəxsiyyətlərin, xalq qəhrəmanlarının yaddaqalan obrazlarını yaratmışdı.
Böyük yazıçı-dramaturq Mirzə Fətəli Axundovla dostluq edib. M. F. Axundovun A. S. Puşkinin ölümünə həsr etdiyi "Şərq poeması"nı ruscaya tərcümə edib.
Aleksandr Bestujev-Marlinski 1837-ci ildə vəfat edib.
Xarici keçidlər
- Белинков А. В. Бестужев (rus.). // Краткая литературная энциклопедия Москва: Советская энциклопедия, 1962. Т. 1. С. 582–584.
- различные авторы Энциклопедический словарь (rus.). / под ред. И. Е. Андреевский, К. К. Арсеньев, Ф. Ф. Петрушевский СПб: Брокгауз — Ефрон, 1907.