Ada ölkəsi

Ada ölkəsi - ana bölgəsi bir və ya bir çox ada dan ibarət olan ölkələr üçün istifadə edilən coğrafi termin. Dünyadakı ölkələrin 49 dənəsi ada ölkəsi olub, bu sayı bütün ölkələrin təxminən olaraq 25%-ni əhatə etməkdədir.[1]

Ada Ölkələri
Başqa ölkələrlə sərhədləri olmayan ada ölkələri

Siyasət

Ada ölkələrində ümumiyyətlə demokratiya görülərkən, demokratiya ilə idarə olunan ölkələrin nisbəti, ada dövləti olmayan ölkələrə görə olduqca yüksəkdir. Bununla birlikdə bir çox ölkənin tarixində siyasi baxımdan sabitlik görülməkdədir.[2]

Müharibə

Ada ölkələri, ümumiyyətlə tarix boyunca torpaqlara sahib olmaq istəyən dövlətlər arası anlaşılmazlıqlara, sonra isə tez-tez yaşanan dəniz müharibələrinə səhnə olmuşdur..[3] .Bunda qurudan hər hansı bir ölkə ilə sərhədə sahib olmaması, quru dövlətlərinə görə daha kiçik olmaları və dəniz ilə hava nəqliyyatından asılı olmaları təsirlidir.[4] Günümüzdə isə bir çox ada ölkəsinin ordusu yoxdur, çox kiçik olmaqda və ya pullu əsgərlərdən meydana gəlməkdə, bu sayədə isə işğalçılara açıq mövqedə var.[5]

Təbii ehtiyatlar

Külək gücü, hidravlik güc, geotermal enerji, biodizel kimi yenilənə bilər enerji qaynaqlarının istifadəsi, artan neft qiymətləri üzündən sürətli bir şəkildə yüksəlməkdədir.[6]

Coğrafiya

Ada dövlətlərinin bir çoxu, digər dövlətlərə nəzərən iqlim dəyişikliklərindən olduqca çox təsirlənir. Böyük Okyanusdaki aşağı hündürlüklü ada ölkələri suların yüksəlməsiylə birlikdə batma təhlükəsiylə qarşı-qarşıya qalır.[7] Yaşanan iqlim dəyişiklikləri səbəbiylə qasırğa, quraqlıq, və sel kimi müxtəlif təbii fəlakətlər tez-tez yaranır və ölkələrdəki həyata mənfi istiqamətdə təsir etməkdədir.[8]

İqtisadiyyat

Digər ölkələrə görə daha kiçik iqtisadiyyata sahib Birləşmiş Krallıq, Yaponiya və Avstraliya xaricindəki ada ölkələrinin iqtisadiyyatları ümumiyyətlə turizm və dənizçiliyə əsaslanır.[9][10][11][12]

Meydanagəlmə

Birləşmiş Krallıq, Trinidad və Tobaqo, Yeni Zelandiya və Sinqapur kimi bəzi ada ölkələri bir ya da iki böyük adadan meydana gələrkən; Filippin, Maldiv və İndoneziya kimi ölkələr yüzlərlə namizədə yayılmışdır. Birləşmiş Krallıq ilə İrlandiya, Haiti ilə Dominikan Respublikası kimi bəzi dövlətlər isə eyni ada üzərində olmaqdadırlar. Coğrafi baxımdan bir adadan çox qitə kimi qəbul edilən Avstraliya, keçmişdə turizm məqsədiylə yaradılan bir ada olaraq qəbul edilməkdə idi.[13] Buna baxmayaraq tez-tez ada ölkəsi olaraq da adlandırılır.[14]

Mənbə
  1. http://books.google.com/books?id=JOqZ9eOeRXoC&pg=PA128&dq=%22island+country%22&lr=#PPA128,M1 Arxivləşdirilib 2013-05-15 at the Wayback Machine |isbn=0815339100
  2. Small is Democratic
  3. "Arxivlənmiş surət". 2013-06-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-04-15.
  4. http://books.google.com/books?id=VwI0WLby3WoC&pg=PA7&dq=%22island+country%22&lr=#PPA7,M1 Arxivləşdirilib 2013-05-15 at the Wayback Machine |isbn= 0833031392}}
  5. http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=950DE3DB173CF93AA35751C1A96F948260 |giriş tarixi=1 Fevral 2009}}
  6. "Arxivlənmiş surət". 2015-04-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-04-15.
  7. "Arxivlənmiş surət". 2008-06-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2008-06-05.
  8. "Arxivlənmiş surət". 2008-12-07 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-04-15.
  9. https://archive.today/20130102012504/www.accessmylibrary.com/coms2/summary_0286-12915601_ITM
  10. "Arxivlənmiş surət". 2013-10-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-04-15.
  11. "Arxivlənmiş surət". 2012-10-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-04-15.
  12. http://www.dailypennsylvanian.com/home/index.cfm?event=displayArticlePrinterFriendly&uStory_id=ce109893-987e-42f8-816f-019cbd58eefa%5B%5D
  13. "Arxivlənmiş surət". 2012-11-29 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-04-15.
  14. "Arxivlənmiş surət". 2012-10-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-04-15.

Həmçinin bax
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.