Abaza dili

Abaza dili — abazaların dili. Abxaz-adıq dillərindən biridir. Əsasən Qaraçay-Çərkəzdə yayılmışdır. Bu dildə 30 mindən çox adam danışır. İki əsas dialektə bölünür: tapanta və aşxaraua (şkaraua). 1932–33-cü illərdə latın qrafikası əsasında yazısı hazırlanmışdır. 1938-ci ildən isə kiril əlifbasına keçmişdir.

Abazin dili
Orijinal adı Абаза Бызшва
Ölkələr Rusiya, Türkiyə
Region Qaraçay-Çerkesiya
Rəsmi status Qaraçay-Çerkesiya
Danışanların ümumi sayı təx. 50 min
Təsnifatı
Kateqoriya Avrasiya dilləri

Şimali Qafqaz dilləri

Abxaz-adıq dilləri
Abxaz-abazin dilləri
Yazı kiril əlifbası
Dil kodları
QOST 7.75–97 aba аба 005
ISO 639-1 —
ISO 639-2 —
ISO 639-3 abq
Dilin strukturlarının dünya atlası abz
Atlas of the World’s Languages in Danger 1077
Ethnologue abq
ELCat 1415
IETF abq
Glottolog abaz1241

Orfoqrafiya

1938-ci ildən bəri abaza dilində aşağıda göstərilən kiril əlifbasından istifadə eolunur.[1][2]


А а
[a]		 Б б
/b/		 В в
/v/		 Г г
/ɡ/		 Гв гв
/ɡʷ/		 Гъ гъ
/ʁ/		 Гъв гъв
/ʁʷ/		 Гъь гъь
/ʁʲ/
Гь гь
/ɡʲ/		 ГӀ гӀ
/ʕ/		 ГӀв гӀв
/ʕʷ/		 Д д
/d/		 Дж дж
/d͡ʒ/		 Джв джв
/d͡ʒʷ/		 Джь джь
/d͡ʑ/		 Дз дз
/d͡z/
Е е
[e]		 Ё ё
[jo]		 Ж ж
/ʒ/		 Жв жв
/ʒʷ/		 Жь жь
/ʑ/		 З з
/z/		 И и
[i]		 Й й
/j/
К к
/k/		 Кв кв
/kʷ/		 Къ къ
/qʼ/		 Къв къв
/qʷʼ/		 Къь къь
/qʲʼ/		 Кь кь
/kʲ/		 КӀ кӀ
/kʼ/		 КӀв кӀв
/kʷʼ/
КӀь кӀь
/kʲʼ/		 Л л
/l/		 Ль ль
/ɮ/		 ЛӀ лӀ
/ɬʼ/		 М м
/m/		 Н н
/n/		 О о
[o]		 П п
/p/
ПӀ пӀ
/pʼ/		 Р р
/r/		 С с
/s/		 Т т
/t/		 Тл тл
/ɬ/		 Тш тш
/t͡ʃ/		 ТӀ тӀ
/tʼ/		 У у
/w/, [u]
Ф ф
/f/		 ФӀ фӀ
/fʼ/		 Х х
/χ/		 Хв хв
/χʷ/		 Хъ хъ
/q/		 Хъв хъв
/qʷ/		 Хь хь
/χʲ/		 ХӀ хӀ
/ħ/
ХӀв хӀв
/ħʷ/		 Ц ц
/t͡s/		 ЦӀ цӀ
/t͡sʼ/		 Ч ч
/t͡ɕ/		 Чв чв
/t͡ʃʷ/		 ЧӀ чӀ
/t͡ɕʼ/		 ЧӀв чӀв
/t͡ʃʷʼ/		 Ш ш
/ʃ/
Шв шв
/ʃʷ/		 ШӀ шӀ
/t͡ʃʼ/		 Щ щ
/ɕ/		 Ъ ъ
/ʔ/		 Ы ы
[ə]		 Э э
[e]		 Ю ю
[ju]		 Я я
[ja]

İstinadlar
  1. "Abaza (Place Names Database, Institute of the Estonian Language)" (PDF). 2016-10-04 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2020-03-16.
  2. "Abaza alphabet, pronunciation and language (Omniglot)". 2017-03-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-03-16.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.