Şayenn (Vayominq)
Şayenn[6][7] (ing. Cheyenne) — ABŞ-nin şimal-qərbində yerləşən şəhər, Vayominq ştatının inzibati mərkəzi və ən böyük şəhəri. Əhalisi — 63,9 min nəfər (2018).
Şayenn | |||||
---|---|---|---|---|---|
Cheyenne | |||||
|
|||||
41°08′44″ şm. e. 104°48′07″ q. u. | |||||
Ölkə | |||||
Tarixi və coğrafiyası | |||||
Əsası qoyulub | 1867 | ||||
Sahəsi | |||||
Mərkəzin hündürlüyü | 1.848 ± 1 m | ||||
Saat qurşağı |
|
||||
Əhalisi | |||||
Əhalisi | |||||
Rəqəmsal identifikatorlar | |||||
Telefon kodu | +1 307 | ||||
Poçt indeksi | 82001–82010, 82001, 82002, 82003, 82008, 82010 | ||||
Digər | |||||
cheyennecity.org | |||||
| |||||
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Tarixi
Şəhər 4 iyul 1867-ci ildə qurulmuşdur — general Qrenvil Doc rəhbərlik etdiyi bir qrup gələcək dəmir yolu inşaatçıları üçün burada bir düşərgə qurdu. Doc, şayenn hindu qəbiləsindən sonra Şayenn adını seçdi.
Coğrafiyası
ABŞ Statistika Bürosunun verdiyi məlumata görə, şəhər 63.83 km² ərazini əhatə edir ki, bunun da 63.24 km²-i quru, 0.28 km²-i sudur. Şəhərin ümumi ərazisinin yalnız 0.44% -ni su tutur[8].
İqlimi
Şayenn, ümumiyyətlə Vayominq kimi, yarı səhra iqliminə malikdir (Köppen iqlim təsnifatına görə – BSk). Qışlar soyuq və orta uzun, lakin nisbətən quru, yanvar ayının orta temperaturu -1,8 °C-dir. Shinook küləyi sayəsində şəhərdə soyuq sabit deyil və 10 °C-dən yüksək olan temperatur dekabr və fevral ayları arasında təxminən 20 gün ərzində müşahidə olunur. Ən çox qar miqdarı mart və aprel aylarında, mövsümdə orta hesabla 152 sm düşür, lakin qar örtüyünün dərinliyi uzun müddət böyük qalmır [9]. Şayenndə yazlar isti keçir, gündüz temperaturu ildə orta hesabla 8 dəfə 32 °C və ya daha yüksəkdir.
İqtisadiyyatı
Şəhərdəki ən böyük işəgötürənlər azalan qaydada hökumət sektoru, hava qüvvələri bazası və dəmir yoludur.
Tez-tez və güclü küləklər səbəbindən Şayenn inkişaf etmiş bir külək enerjisi sənayesinə sahibdir.
Şəhərdə kənd təsərrüfatı məhsullarının emalı üçün kiçik müəssisələr var, bir neçə ticarət mərkəzi var.
Nəqliyyatı
Şəhərin yaranması və inkişafı dəmir yollarının tikintisi ilə əlaqəli idi. Şəhərdə iki xətt kəsilir – Yunion Pasifik və BNSF. Dəmir yolu Amerika yük nəqliyyatında əhəmiyyətinin ümumi azalmasına baxmayaraq, yenə də Şayenn iqtisadiyyatında mühüm rol oynayır.
Şeyne bir neçə dövlətlərarası magistral yolun kəsişməsinin mərkəzidir. Şəhərdən və ətrafından keçən əsas yollar: I-25, I-80, I-180, US 30, US 85, US 87.
Şəhərə Denver və Dallasa müntəzəm uçuşları olan kiçik bir regional hava limanı xidmət göstərir.
Mədəniyyəti
Dünyanın ən böyük açıq rodeo festivallarından biri olan Cheyenne Frontier Days hər il iyulun sonunda keçirilir. Festival 10 gün davam edir və 200 minə qədər tamaşaçı toplayır.
Şəhərin əsas görməli yerləri: Vayominq ştatın kapitoliyası, Şəhər botanika bağları, VayominqMuzeyi, Sərhəd və Köhnə Qərb Muzeyi, Vayominq qubernatorun iqamətgahı.
- Ştatın kapitoliyası
- Nəbatət bağı
- Ştatın muzeyi
İstinadlar
- archINFORM (alm.). 1994.
- United States. Bureau of the Census 2016 U.S. Gazetteer Files (ing.). Washington, D.C.: U.S. Census Bureau, 2016.
- United States. Bureau of the Census 2010 U.S. Gazetteer Files (ing.). Washington, D.C.: U.S. Census Bureau, 2010.
- United States. Bureau of the Census 2020 U.S. Gazetteer Files (ing.). Washington, D.C.: U.S. Census Bureau, 2020.
- 2020 United States Census. / red. ABŞ əhalinin siyahıya alınması bürosu
- Соединённые Штаты Америки // Атлас мира / сост. и подгот. к изд. ПКО «Картография» в 2009 г. ; гл. ред. Г. В. Поздняк. — М. : ПКО «Картография» : Оникс, 2010. — С. 168—169. — ISBN 978-5-85120-295-7 (Картография). — ISBN 978-5-488-02609-4 (Оникс).
- Шайенн // Словарь географических названий зарубежных стран / отв. ред. А. М. Комков. — 3-е изд., перераб. и доп. — М. : Недра, 1986. — С. 431.
- "Geographic Identifiers: 2010 Demographic Profile Data (G001): Cheyenne city, Wyoming". U.S. Census Bureau, American Factfinder. 2013-09-11 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: April 2, 2012.
- "Climatography of the United States No. 20 (1971–2000)" (PDF). National Oceanic and Atmospheric Administration. 2004. 2014-07-19 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: May 17, 2010.