Azərbaycan qadını (jurnal)

Azərbaycan qadını — ədəbi, ictimai və siyasi qadın jurnalı. Jurnalın əsası 1923-cü ildə qoyulmuş, 1938-ci ilə qədər “Şərq qadını” adlanmışdır. Bakıda nəşr olunur. Azərbaycanda ilk qadın jurnalıdır.[1]

Azərbaycan qadını
İlk buraxılışın üz səhifəsi
İlk buraxılışın üz səhifəsi
Baş redaktor Fatma Abdullazadə
(1997–bu günə kimi)
Növ ictimai jurnal
Təsis tarixi 1923
Ölkə Azərbaycan Azərbaycan
Qərargah Bakı şəhəri
Dil azərbaycan, rus
a-q.az

Tarixi
Jurnalın fəalları və ilk redaksiya heyətinin üzvləri[1]

Azərbaycanda ilk qadın jurnalı 1923-cü ilin noyabrında təsis olunub.[2] "Şərq qadını" adlanan həmin jurnalın adı 1938-ci ildə dəyişdirilərək "Azərbaycan qadını" adlandırılıb.[3]

1920-ci illərdə onun redaktoru ilk azərbaycanlı inqilabçılardan biri olan Ayna Sultanova idi. Şəfiqə Əfəndizadə, Mirvarid Dilbazi, Nigar Rəfibəyli, Ələviyyə Babayeva, Xalidə Hasilova, Əzizə Cəfərzadə, Xanımana Əlibəyli və başqaları ilk burada əsərlərini nəşr etdilər.[3]

"Şərq qadını" jurnalının nəşrə başlaması Azərbaycanda qadın hərəkatı tarixində əlamətdar hadisə oldu. Gülarə Qədirbəyova (Köylüqızı) "Şərq qadını" jurnalı ilk fəaliyyətə başladığı gündən onun səhifələrində çıxış edən ilk müxbir qız olmuşdur.[3]

1934–1938-ci illərdə jurnalın məsul katibi Pəri (Əliyeva) Həsənova olmuşdur[4][5] 1976–2010-cu illərdə "Azərbaycan qadını" jurnalının məsul katibi tarix elmləri doktoru, yazıçı jurnalist Sabir Gəncəli idi. Bu ad altında, müntəzəm olaraq bu günə qədər (1940-cı ildən 1951-ci ilə və 2001-ci ildən 2009-cu ilədək olan dövrlər istisna olmaqla) əsirlər boyu mövcud olan ən mühüm hadisələri əhatə edir və tarixi bir nəşr olur.[3]

14 may 1973-cü ildə jurnalın 50 illk yubileyi dövlət səviyyəsində qeyd edilmişdir. Yubiley mərasimində dünyada ilk qadın kosmonavt Valentina Tereşkova da iştirak etmişdir.[3]

2009-cu ildən etibarən jurnal iki dəfə — Azərbaycan və rus dillərində nəşr olunur.

"Şərq qadını" jurnalının redaktoru Gülarə Qədirbəyova (solda) və məsul katibi Pəri Həsənova (1935-ci il)

Günümüzdə

Sovet dövründən sonra jurnalın dirilişi onun tərcümeyi-halında yeni bir səhifə açır. 1997-ci ildən etibarən onun baş redaktoru Azərbaycan Prezidenti Administrasiyasının Humanitar siyasət şöbəsinin müdiri Fatma Abdullazadə idi.[6][7]

2009-cu ildən bəri jurnalın rəsmi saytı fəaliyyət göstərir. Bütün məsələlərin arxivi M.F.Axundov adına Azərbaycan Milli Kitabxanasında saxlanılır.[8]

Müəlliflər

Jurnalın yaradıldığı gündən etibarən, Azərbaycan ədəbiyyatının bir çox tanınmış şəxsləri onunla əməkdaşlıq edir, o cümlədən onun quruluşunun mənbəyində olan Məmməd Səid Ordubadi. Nəşrdə Mir Cəlal, Mirzə İbrahimov, İlyas Əfəndiyev, Səməd Vurğunun, Rəsul Rzanın, Nigar Rəfibəylinin, Mirvarid Dilbazinin, digər görkəmli Azərbaycan şairlərinin və yazıçılarının əsərləri yer alıb.[9]

Baş və məsul redaktorlar
  • 1931 № 7-8 - 1936 məsul redaktor Gülarə Qədirbəyova (Köylüqızı təxəllüsü ilə yazırdı) (Gülarə Köylüqızı);
  • 1937 № 1—12 məsul redaktor Gülər ​​Qədirbəyova (Gülərə Qədirbəyova);
  • 1937 № 13 məsul redaktor Həmidə Sultanova;
  • 1937 № 15 - 1938 məsul redaktor Zəhra Kərimova;
  • 1938 № 13 məsul redaktor Barat Kərimova;
  • 1940-cı ildə məsul redaktor Züleyxa Əliyeva;
  • 1951-1961-ci illərdə məsul redaktor R.Zeynalova;
  • 1962-ci il № 7 məsul redaktor Ə.Babayeva;
  • 1962 № 10 redaktor Şəfiqə Ağayeva;
  • 1972-1996-cı illərdə baş redaktor Xalidə Hasilova;
  • 1997 – hazırda baş redaktor Fatma Abdullazadə.

Həmçinin bax

İstinadlar
  1. Алмас Мурадова. Вовлечение женщин Азербайджанской сср в органы государственной власти (20-30-е годы XX века). Б.: Нурлан. Под ред. Т. А. Мусаевой. 2007. 5 (иллюстрации).
  2. "Mətbuat tarixi" (az.). azerbaijans.com. 16 July 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 may 2021.
  3. История Азербайджанской прессы Arxivləşdirilib 2014-07-04 at the Wayback Machine, Официальный сайт Министерства культуры и туризма Азербайджанской Республики, 2014
  4. "Pəri Həsənova (Həsənzadə) "Şərq qadını" jurnalının məsul katibi (1934-1935)". alizadeh.narod.ru. 8 February 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 may 2021.
  5. "İş yerindən arayış (1937)". 2018-02-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-02-08.
  6. "Фатма Абдуллазаде". 2014-09-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-07-02.
  7. Фатма Абдуллазаде Arxivləşdirilib 2014-09-03 at the Wayback Machine на официальном сайте президента Азербайджанской Республики.
  8. "Указ Президента Азербайджанской Республики «Об осуществлении государственной женской политики в Азербайджанской Республике» от 6 марта 2000 года". 2014-09-05 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-07-10.
  9. сайт журнала. Архив всех номеров издания хранится в Азербайджанской национальной библиотеке имени М. Ф. Ахундова. Arxivləşdirilib 2014-06-26 at the Wayback Machine

Xarici keçidlər
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.