Şəmistan Nəzirli
Nəzirli Şəmistan Əmiraslan oğlu — Azərbaycanın tanınmış araşdırmaçı-publisisti, hərbi jurnalist, nasir, 1985-ci ildən Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü, Azərbaycan Jurnalistlər Birliyinin üzvü (1978), H.Zərdabi adına mükafatın laureatı (2002), Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fərdi təqaüdçüsü (2023-cü ildən).
Şəmistan Nəzirli | |
---|---|
Şəmistan Əmiraslan oğlu Nəzirli | |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Yuxarı Körpülü, Loru mahalı Ermənistan SSR, SSRİ |
Vətəndaşlığı |
SSRİ→ Azərbaycan |
Milliyyəti | azərbaycanlı |
Təhsili | ADU Jurnalistika fakültəsi |
Fəaliyyəti | yazıçı |
Əsərlərinin dili | azərbaycanca |
Həyatı
Şəmistan Nəzirli 1942-ci il avqustun 12-də Qərbi Azərbaycanın Loru nahiyyəsinin Yuxarı Körpülü kəndində anadan olmuşdur. Əsli Qazaxlıdır. Burada kənd məktəbinin səkkizinci sinfini bitirdiyi il ailəlikcə Azərbaycana köçmüşlər. Dəvəçi şəhərində orta məktəbi bitirmişdir (1960). 5 saylı Bakı texniki-peşə məktəbinə daxil olmuşdur. Sovet Ordusu sıralarında xidməti borcunu yerinə yetirmişdir (1962-1965). ADU-nun Jurnalistika fakültəsində təhsil almışdır (1967-1972).
Ədəbi fəaliyyətə 1958-ci ildə "Sovet Ermənistanı" qəzetində çıxan kiçik bir məqaləsi ilə başlamışdır. Lakin 60-cı illərdən dövri mətbuatda oçerk, hekayə və publisist məqalələri ilə müntəzəm çıxış edir. Səməd Vurğun dünyası və azərbaycanlı sərkərdələrin taleyi onun ədəbi-publisist fəaliyyətinin əsas mövzusudur. Onun tərtib etdiyi general-leytenant Əliağa Şıxlinskinin "Xatirələrim" kitabı 1984-cü ildə Azərnəşr tərəfindən Azərbaycan və rus dillərində kütləvi tirajla buraxılmışdır.
Əmək fəaliyyətinə APİ-nin "Gənc leninçi" qəzeti redaksiyasında ədəbi işçi kimi başlamışdır (1972-1973). Azərbaycan Dövlət Televiziya və Radio Verilişləri Şirkətində hərbi vətənpərvərlik redaksiyasında redaktor, şöbə müdiri (1973-1991), Azərbaycan Dövlət Ensiklopediyasında "Xatirə" redaksiyasının şöbə müdiri (1991-1992), Respublika Müdafiə Nazirliyinin Hərbi-Elmi Tədqiqatlar və Tarix İdarəsində şöbə müdiri (1992-1996). Respublika Dövlət Televiziya və Radio Verilişləri Şirkətində "Hərbi proqramlar və salnamə" baş redaksiyasının baş redaktoru (1996-1998) işləmişdir.
Hazırda Azərbaycan Respublikası Müdafiə Nazirliyində Hərbi Elmi Mərkəzin hərb tarixi şöbəsində baş elmi işçidir. Xalq şairi Səməd Vurğun haqqında silsilə əsərlərinə görə Azərbaycan Jurnalist Həmkarlar İttifaqnının "Səməd Vurğun fəxri xatirə diplomu"na (1996), "Qacarlar" əsərinə görə İran Dostluq Cəmiyyətinin birinci dərəcəli mükafatına (1995), hərbi vətənpərvərlik mövzusunda tarixi publisistik əsərlərinə görə "General Həzi Aslanov" və Qazax Xeyriyyə Cəmiyyətinin təsis etdiyi "General Əliağa Şıxlinski" mükafatlarına (1995) layiq görülmüşdür. 6 may 2023-cü ildə Azərbaycan mədəniyyətinin inkişafında xidmətlərinə görə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fərdi təqaüdünə layiq görülmüşdür.[1]
Filmoqrafiya
- Səmədbəy (film, 1995)
- Cümhuriyyət generalları (film, 2006)
Kitabları
- Vurğun keçib bu yerlərdən. Bakı: Gənclik, 1978, 120 səh.
- Vurğun ömrü. Bakı: Azərnəşr, 1982, 106 səh.
- Qəribə talelər. Bakı: Gənclik, 1982, 88 səh.
- Vurğun keçib bu yerlərdən. Bakı: Yazıçı, 1985, 167 səh.
- Əfsanəvi Mixaylo. Bakı: Gənclik, 1988, 88 səh.
- Azərbaycan generalları. Bakı: Gənclik, 1991, 129 səh. Arxivləşdirilib 2011-08-17 at the Wayback Machine və
- Qoridən gələn qatar. Bakı: Azərnəşr, 1993, 207 səh.
- Qacarlar. Bakı: "Şur" nəşriyyatı, 1995, 64 səh.
- Cümhuriyyət generalları. Bakı: Hərbi nəşriyyat, 1995. 211 səh.
- Yaddaşlarda yaşayan Vurğun. Bakı: Şərq-Qərb nəşriyyatı, 1996, 292 səh.
- Ellər Vurğunu. Bakı: "Tural" nəşriyyatı, 1997, 290 səh.
- General Cəmşidxan Naxçıvanski. Bakı: Hərbi nəşriyyat, 1997, 110 səh.
- Daş Salahlı Məmməd Koxa. Bakı: "Şirvan" nəşriyyatı, 1977,
- Tam artilleriya generalı Səmədbəy Mehmandarov. Bakı: Hərbi nəşriyyat, 1997, 120 səh.
- Qarxunlu Əşrəf bəy. Bakı: "Elm və həyat" nəşriyyatı, 1998, 180 səh.
- Arxivlərin sirri açılır. Bakı: "Elm və həyat" nəşriyyat, 1999, 750 səh.
- Topoqraf general İbrahim ağa Vəkilov. Bakı: "Zaman" nəşriyyatı, 2002, 203 səh.
- Nəzirli ocağının üç şairi. Bakı: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, NPB, 2002, 249 səh.
- Abbas ağa Nazir. Əsərləri. Bakı: Ofset-nəşriyyat poliqrafiya şirkəti, 2003, 325 səh.
- Krım dəftəri. Bakı: Şirvannəşr, 2004, 32 səh.
- General Yadigarov qardaşları. Bakı: Şirvannəşr, 2004, 87 səh. Arxivləşdirilib 2012-04-17 at the Wayback Machine
- Генерал Алиага Шихлинский. "Из дневников офицера". Шамистан, 2007
- 1920-ci ildə Qarabağ döyüşləri. Bakı - 2009. Arxivləşdirilib 2016-03-09 at the Wayback Machine
- General Əliağa Şıxlinski və silahdaşları (hərb tarixindən araşdırmalar). Bakı - 2012.
- Весь я твой, Азербайджан. Баку - 2016
- Azərbaycan ordusunun 100 illiyi. Bakı - 2018
Tərcümələri
- M.Məmmədov. Vaxtsız ölüm əbədiyyət gətirdi. Bakı: Gənclik, 1985, 73 səh. (ruscadan)
Məqalələri
- Шамистан Назирли - Генерал Джафар Мамедзаде (Окончание). "Зеркало", 01.08.2009.
- Шамистан Назирли - Соратники Михайло (Начало). "Зеркало", 08.08.2009.
- Шамистан Назирли - Соратники Михайло (Продолжение). "Зеркало", 15.08.2009.
- Шамистан Назирли - Соратники Михайло (Продолжение). "Зеркало", 22.08.2009.
- Шамистан Назирли - Соратники Михайло (Продолжение). "Зеркало", 29.08.2009.
- Шамистан Назирли - Соратники Михайло (Окончание). "Зеркало", 05.09.2009.
- Шамистан Назирли - Михайло и его соратники (Заметки из блокнота). Каспий.- 2009.- 21 ноября.- С. 9.
- Шамистан Назирли - Михайло и его соратники (Заметки из блокнота. Окончание.). Каспий.- 2009.- 5 декабря.- С. 10-11.
- Шамистан Назирли - Генерал Габиб бек Салимов (1881-1920). Начало. "Зеркало", 28.05.2010.
- Шамистан Назирли - Генерал Габиб бек Салимов (Окончание). "Зеркало", 05.06.2010.
- Шамистан Назирли - Генерал Мурад Герай бек Тлехас. "Зеркало", 19.06.2010.
- Шамистан Назирли - Генерал Мурад Герай бек Тлехас (Продолжение). "Зеркало", 26.06.2010.
- Шамистан Назирли - Первый генерал Национальной армии (об Алиаге Шихлинском), "Зеркало", 24.07.2010.
- Шамистан Назирли - Первый генерал Национальной армии (об Алиаге Шихлинском), "Зеркало", 31.07.2010.
- Шамистан Назирли - Генералы - жертвы 37-го... (Продолжение). "Зеркало", 04.09.2010.
- Шамистан Назирли - Генералы - жертвы 37-го... Комиссар Гейдар Везиров. "Зеркало", 18.09.2010.
- Шамистан Назирли - Генералы - жертвы 37-го... Беседа с Сахибой ханум (о комиссаре Солтангамиде Пашаеве). "Зеркало", 25.09.2010.
- Шамистан Назирли - Генералы - жертвы 37-го... Айхан Шихлинский. "Зеркало", 02.10.2010.
- Шамистан Назирли - Генералы - жертвы 37-го... (о братьях Нахчиванских). "Зеркало", 09.10.2010.
- Шамистан Назирли - Служение Отечеству. Генерал кавалерии Гусейн хан Нахчыванский (1863-1919). "Зеркало", 16.10.2010.
- Шамистан Назирли - Служение Отечеству. Генерал кавалерии Гусейн хан Нахчыванский (1863-1919). "Зеркало", 23.10.2010.
- Шамистан Назирли - Служение Отечеству. Генерал-майор Ибрагим Ага Усубов (1875-1920). "Зеркало", 30.10.2010.
- Шамистан Назирли - Служение Отечеству. Генерал Абдулгамид бек Гайтабашы (1884-1920). "Зеркало", 06.11.2010.
- Шамистан Назирли - Служение Отечеству. Генерал-лейтенант Мамед бек Сулькевич (1865-1920). "Зеркало", 20.11.2010.
- Шамистан Назирли - Служение Отечеству. Генерал Фирудин бек Везиров (1850-1925). "Зеркало", 27.11.2010.
- Шамистан Назирли - Последние дни жизни (об Алиаге Шихлинском). "Зеркало", 17.09.2011.
Xarici keçidlər
- Şəmistan Nəzirliylə Azərbaycan generalları haqqında söhbət
- Настольный календарь с азербайджанскими генералами
- "Azadlıq" radiosunda "Güllələnmiş generallar" dastanı - Güllələnmiş Azərbaycan generalı Məmməd bəy Sulkeviç
- "Azadlıq" radiosunda "Güllələnmiş generallar" dastanı - Nargində güllələnmiş Azərbaycan generalı Feyzulla Mirzə Qacar Qovanlı
- "Azadlıq" radiosunda "Güllələnmiş generallar" dastanı - Doğranmış general Əmir Kazım Mirzə Qacar
- "Azadlıq" radiosunda "Güllələnmiş generallar" dastanı - Bolşeviklərin güllələdiyi 48 yaşlı Azərbaycan generalı (Şahzadə Məhəmməd Mirzə Qacar haqqda)
- "Azadlıq" radiosunda "Güllələnmiş generallar" dastanı - Şairlər yurdunda doğuldu və… general oldu (İbrahim ağa Usubov haqqda)
- "Azadlıq" radiosunda "Güllələnmiş generallar" dastanı - Güllələnmiş Azərbaycan generalı Tlexas
- "Azadlıq" radiosunda "Güllələnmiş generallar" dastanı - Güllələnmiş Azərbaycan generalı Qaytabaşı
- "Azadlıq" radiosunda "Güllələnmiş generallar" dastanı - Güllələnmiş generalları: Əlyar bəy Haşımbəyov
- "Azadlıq" radiosunda "Güllələnmiş generallar" dastanı - Xankəndini və Şuşanı daşnaklardan geri almış Azərbaycan generalı (Həbib bəy Səlimov haqqda)
- "Azadlıq" radiosunda "Güllələnmiş generallar" dastanı - Bir məktubun faciəli sonu... (Firudin bəy Vəzirov haqqda)
- "Azadlıq" radiosunda "Güllələnmiş generallar" dastanı - Çar Nikolayın sədaqətli xanı Hüseyn xan Naxçıvanski
- "Azadlıq" radiosunda "Güllələnmiş generallar" dastanı - Generalın 28 Apreldə qırılmış ömrü...
- "Azadlıq" radiosunda Ş. Nəzirliylə söhbət - Mixaylonun qızıl üzüyü hardadır?
- "Azadlıq" radiosunda Ş. Nəzirliylə söhbət - Qori seminariyasının arxivi niyə yandı?
- President.Az. "Azərbaycan mədəniyyət xadimlərinə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fərdi təqaüdünün verilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı" (az.). President.az. 06.05.2023. 2023-06-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-05-07.