İspaniya Silahlı Qüvvələri

İspaniya müttəfiqləri (Fransa, İngiltərə, İtaliya, Danimarka, Amerika Birləşmiş Ştatları, Kanada) ilə birlikdə bir tanker təyyarəsi, dörd F-18, bir frekat, sualtı və müşahidə təyyarəsi ilə, Liviyada Qəddafiyə qarşı hücuma qatıldı. Morón və Rota bazalarına maddi-texniki cəhətdən əlavə dəstək verdi[11].

İspaniyanın bu an xaricdə bir neçə fəal nümayəndəliyi var: Livanda 1070 və Əfqanıstanda 1290 hərbi heyəti var. 2006-cı ilin dekabrında İspaniya Hökuməti beynəlxalq missiyalarda eyni vaxtda yerləşdirilən 7000 nəfərlik əsgər sayını təyin etdi.

İspaniya 1982-ci ildən NATO-ya üzvdür, qalıcılığı 1986-cı ildə referendumla təsdiqlənmişdir. ABŞ-la birinci və ikinci 1953-cü ildən bəri imzaldığı müqavilələrin şərtləri İspaniyada yerləşən ABŞ hava və hərbi bazalarının azaldılması idi. Dünya müharibəsi və Atlantik İttifaqının hərbi aparatına inteqrasiya edilməməsi nəticəsində hər iki şərt yerinə yetirilməmiş qaldı. Demokratiyanın gəlişindən bəri, demokratik millətlərlə birbaşa əlaqə, İspaniyanın beynəlxalq qrumlara tədricən daxil olması, ordu, donanma və hava qüvvələrinin peşəkarlaşması, iqtisadi səylərlə birlikdə İspaniya Silahlı Qüvvələrini xeyli yaxşılaşdırdı.

Xaricdəki missiyalar

2019-cu ilin sentyabr ayından etibarən Silahlı Qüvvələrin və Mülki Mühafizənin 2816 üzvü İspaniyanın fəal iştirak etdiyi 17 əməliyyatdan birinin üzvü idi[12] .

Əməliyyat Komandanlığının verdiyi məlumatlara görə, 2019-cu ilin sentyabr ayından etibarən bunlar hazırda Silahlı Qüvvələr və Mülki Qvardiya tərəfindən həyata keçirilən missiyalardır:[13]

Avropa Birliyi ilə missiyalar

Missiya	İl	Məlumat
Aİ Mali	2013-hal-hazırda	Mali Milli Ordusunun təhlükəsizlik və təlim sektorunda məsləhət missiyası. 200 əsgər yerləşdirildi..
Aİ MAR	2016-davam edir	Respublikası Hökumətinin Silahlı Qüvvələrinin təlim missiyası. Eurocorps bu missiyanın icrasından məsuldur. 5 hərbçi yerləşdirildi.
Aİ Somali	2010-davam edir	Somali Silahlı Qüvvələrinin BMT və Afrika Birliyi nin əməkdaşlığı ilə təlim missiyası. 20 əsgər yerləşdirildi.
Atalanta əməliyyatı	2008-davam edir	Hind Okeanında piratçılığa qarşı mübarizə və BMT qida proqramının qorunması. 300 əsgər yerləşdirildi.
Bosnya	2004-davam edir	Bosniya və Herseqovinanın Silahlı Qüvvələrinə məsləhət missiyası. 5 hərbçi yerləşdirildi.
SOFİYA	2015-davam edir	İnsan alverinə qarşı mübarizə və Aralıq dənizi də insan itkisinin qarşısını alma missiyası. 45 əsgər yerləşdirildi.

NATO ilə missiyalar

Missiya	İl	Məlumat
SNMG 1 / SNMG 2 / SNMCMG 2	2001-davam edir	NATO-nun daimi ilk cavab verən dəniz birlikləri. 278 əsgər yerləşdirildi.
Aktiv çit	2015-davam edir	Suriya dan ballistik raketlər təhdidinə qarşı Türkiyənin hava hücumundan müdafiə gücləndirmə missiyası. 150 əsgər yerləşdirildi.
Qətiyyətli dəstək	2015-davam edir	Əfqanıstan təhlükəsizlik qüvvələrinin təhsili və məsləhətləri. 70 hərbçi yerləşdirildi.
Dəniz təhlükəsizliyi	2016-davam edir	Aralıq dənizində dəniz təhlükəsizliyi və terrorla mübarizə. 60 hərbçi yerləşdirildi.
İnkişaf etmiş İrəli Varlıq	2017-davam edir	Krım ın Rusiya tərəfindən ilhaq edilməsindən sonra Qara dəniz) bölgəsində NATO mövcudluğu missiyası. 350 əsgər yerləşdirildi.

BMT-yə missiya

Missiya	İl	Məlumay
Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Livan üçün Müvəqqəti Qüvvəsi	2006-davam edir	Livan və İsrail arasında sülhməramlı monitorinq missiyası. 610 hərbi və mülki keşikçi yerləşdirildi.
Kolumbiya	2016-davam edir	Kolumbiyadakı sülh prosesi nin müşahidəçi missiyası. 5 hərbçi yerləşdirildi.

İŞİD-ə qarşı beynəlxalq koalisiya

Missiya	İl	Məlumat
Əməliyyatın daxili həlli	2014-davam edir	İŞİD - ə qarşı mübarizə aparmaq üçün İraq qüvvələri üçün təlim missiyası. 545 hərbi və mülki keşikçi yerləşdirildi.

İspaniya-Fransa təhlükəsizlik əməkdaşlığı

Missiya	İl	Məlumat
Fildişi Dəstəsi	2013-davam edir	Fransa ya Mali və [[Fransa ya Mali və Kotdivuar dakı Fransıa hava əməliyyatını və Avropa İttifaqı əməliyyatlarını asanlaşdırmaq üçün hərbi dəstək. 60 əsgər yerləşdirildi.
Mamba dəstəsi	2013-davam edir	Mərkəzi Afrika Respublikası və Kotdivuardakı əməliyyatlarda hava nəqliyyatını asanlaşdırmaq üçün Fransa və Avropa İttifaqı-a hərbi dəstək. 45 hərbçi yerləşdirildi.

Tunis, Mavritaniya və Qvineya Körfəzi ilə milli əməkdaşlıq missiyaları

Missiya	İl	Məlumat
Kooperativ Təhlükəsizlik	2017-davam edir	Digər ölkələrlə kooperativ təhlükəsizlik fəaliyyətləri. 68 əsgər yerləşdirildi.

Müdafiə Diplomatiyası Missiyası Səhifə

Əfqanıstandakı İspan əsgərləri.

İspaniya Silahlı Qüvvələri son illərdə digər missiyalarda, xüsusən də humanitar və müşahidələrdə: 1999-cu ildə Albaniyada; 2000-ci ilin Mart ayınada Mozambikdə; 2001-ci ildə Makedoniya Respublikasında; 2004-cü ildə Haitidə; 2005-ci ildə İndoneziyada iştirak etmişdir. 2006-cı ildə İspaniya Sudanın Darfurda şəhərinə müşahidəçilərin göndərilməsi ilə və Konqo Demokratik Respublikasında da iştirak etdi. 2003-2004-cü illərdə 33 mülki mühafizəçi və milli polisdən ibarət kontingent, iki patrul gəmisi və bir vertolyotla birlikdə Qabon və Seneqalda, Afrika Buynuzunda dəniz nəqliyyatını təmin etmək üçün,həmçinin İraq müharibəsinə də qatıldılar[14][15]. Bundan əlavə, 2015-ci ildə Təcili Yardım Hərbi Birliyindən 46 əsgər və Jaca Yüksək Dağ Qrupundan 12 mülki mühafizəçi, 6 it, üç elmi polis və Hava Qüvvələri təchizatı nəqliyyatı Boeing 707 ilə birlikdə Nepal Zəlzələsi üçün humanitar yardım və xilasetmə işlərində iştirak etmək üçün gəldi.[16][17]

2018-ci ildə xaricdəki nümayəndəliklərin dəyəri 1100 milyon avro təşkil etdi, bu da əvvəlki ilə bənzər bir rəqəmdir[18]. 2019-cu il üçün 1.176 milyon maliyyət gözlənilirdi. Bütün nümayəndəliklərdən ən bahalısı Təxminən 124 milyonluq NATO dəniz qrupları, 112 milyonluq Birleşmiş Millətlər Livandakı missiyası və ya 110 milyona başa gələn İraqdakı İslam Dövlətinə qarşı koalisiya olmuşdur[19].

İspan Donanması Christopher Columbus frekateyn (F-105).

Müdafiə Nazirliyinin 2008-ci il üçün büdcələri 2007-ci illə müqayisədə 5,63% artaraq 8,494,107,080 Avro təşkil etmişdir[20].

2009-cu ildə büdcə 8,255,772,260 avro təşkil etdi. 2010-cu il nazirlik üçün proqnoz 7.694.862.260 Avro olmuşdur.

2011-ci ildə büdcə 6.929 milyon avro idi. 2012-ci ildə əvvəlki ilə nisbətən 8.8% azalaraq 6.316 milyon avro təşkil etdi.

2013-cü ildə büdcə 5.983 milyon avro təşkil edib ki, bu da əvvəlki ilə nisbətən 4.8% azalma deməkdir. 2015-ci ildə Müdafiə büdcəsini, son yeddi ildə ilk dəfə 2014-cü illə müqayisədə 0,4% çox artırdı.

2017-ci ildə büdcə 7.572 milyon avroya qədər artmağa davam etdi. Elə həmin il hökumət NATO-ya hərbi xərclərini 80%-ə 18 milyard avroya çatdırmaq üçün bir öhdəlik götürdü.

• İspan milliyyətinə sahib olmalıdır. Qoşun və Dənizçi miqyasına daxil olmaq üçün, müəyyən Latın Amerikası ölkələrinin və Ekvatorial Qvineyanın (2017 çağırışında 18 ölkə) vətəndaşı da seçim prosesində iştirak edə bilər.
• Əsas hüquqlardan məhrum olmamaq.
• İşləməməli.
• Bədənin fərqli yerlərində görünə biləcək və eyni zamanda görünməsə də Konstitusiyanı pozan və ya ayrı-seçkilik edən müstəsna olan döymələrin olmaması.
• Ən azı İcbari Orta Təhsil (ESO) adına sahib olumalı.
• Yaxşı vətəndaş davranışını sübut etməli (cinayət qeydinin olmaması).
• Çağırış ili 18 ilə 29 yaş arasında olmalı.
• Vicdanı təmiz olmalı
• Zabit olmaq istəyənlər üçün ilk testin başlanğıc tarixindən əvvəl Fakültələrə, Ali Texniki Məktəblərə və Universitet məktəblərinə qəbul imtahanlarından keçdiklərini təsdiqləyən sənəd olmalıdır.
• QHT-lərə namizədlər üçün, ilk testin başlanğıc tarixindən əvvəl Universitet İstiqamətləndirmə Kursunun (COU və ya 2-ci Bakalavr) testlərindən keçdiyini təsdiqləyən sənədi olmalıdır.

Quru Qoşunları, Dəniz Donanması, Hava Qüvvələri və Ümumi Müdafiə Korpusu (Hüquq, Səhiyyə, Musiqi) sıralarında könüllü ehtiyatda olanlar var. Bu rəqəm 1999-cu ildə yaradıldı, baxmayaraq ki, ilk 340 yer 2003-cü ilin dekabrına qədər elan edilmədi. Bu ildən bəri müsabiqə sistemi tərəfindən seçmə prosesi yolu ilə illik danışıqda yerlər təklif edildi. Könüllü ehtiyatda olan şəxs, könüllü və müvəqqəti olaraq, İspaniya Silahlı Qüvvələri tərəfindən həyata keçirilən fərqli missiyalarda, İspaniya Konstitusiyası tərəfindən onlara verilən funksiyanın yerinə yetirilməsində və cavab olaraq öz bacarıqlarına, və biliklərinə töhfə vermək istəyən mülki şəxsdir.

Könüllü ehtiyatda olanlar hərbi xidmətlərində irəliləyə bilərlər. Bunun yolu və əldə edilə bilən maksimum iş yerləri tənzimləmə inkişafı ilə tənzimlənir (18 mart 2011-ci il R.D. 383 nömrəli Silahlı Qüvvələrin Reservistləri haqqında Əsasnamə).

İspaniya Nazirıər kabinetinin qərarına əsasən 18 illik hərbi fəaliyyəti olan şəxslər,45 yaş tamam olduqdan sonra məcburi ehtiyata buraxılırlar.On səkkiz illik hərbi fəaliyyəti tamam olmayan şəxslər isə,47 yaşa kimi hərbi xidmətdə qala bilərlər.Ehtiyata buraxılan şəxslər,Müdafiə Nzirliyinin mərkəzi orqanları tərəfindən 12 aylıq hissə-hissə ödənilməklə müavinətlər alırlar.Mövcud qanunvericiliyə əsasən bu müavinətlərin verilməsi 65 yaşda təqaüdə cıxana qədər davam edə bilər. Ehtiyata buraxılanlar üçün göstərilən müavinətdə tutuylma yoxdur və Sosial Müdafiə vergi tutmur.Ehtiyatda olan hərbçilər üçün tətbiq olunan müavinətlər Qoşunlar və Dənizçilik haqqında - qanunun V fəsində 8/2006 saylı qərara əsasən tətbiq edilir.

İspaniya Konstitusiyasının 62-ci maddəsinə uyğun olaraq, kral "Silahlı Qüvvələrin Ali komandanlığı"na malikdir[21].21 noyabr tarixli 39/2007 Qanununun 19-cu maddəsi hərbi karyera haqqında kralın hərbi işini tənzimləyir: "kral Quru Qoşunları, Hərbi Dəniz Donanması və hava ordusu general-kapitanı, Silahlı Qüvvələrin Ali komandanlığı kimi yalnız malik olduğu ali hərbi rütbəyə malikdir".[22].

Madriddəki Müdafiə nazirliyinin qərargahı.

Kral bu vəzifəni necə həyata keçirdiyinə gəldikdə, konstitusiyanın 97-ci maddəsində deyilir ki, "hökumət daxili və xarici siyasətə, mülki və hərbi idarəçiliyə və dövlətin müdafiə olunmasına rəhbərlik edir", 64-cü maddədə isə deyilir ki, "kralın əmrləri hökumətin sədri və müvafiq hallarda səlahiyyətli Nazirlər tərəfindən təsdiq edilir".

Silahlı Qüvvələrin operativ komandanlığı müdafiə qərargahına (CEMAD) rəhbərlik edir və ordu generalı, general-admiral və ya Aviasiya generalı kimi onun mənsub olduğu Silahlı Qüvvələrin qolundan asılı olaraq fəaliyyət göstərir. Hərbi qüvvənin qalan hissəsi quru qoşunlarının qərargah rəisi (JEME), hərbi hava qüvvələrinin qərargah rəisi (JEMA) və Hərbi Dəniz Donanmasının (AJEMA) Baş Qərargah rəisindən ibarətdir.

Qərargah rəislərinin təyin edilməsi müdafiə nazirinin təklifi ilə hökumət başcısı tərəfindən həyata keçirilir. Hər üç qoşun Müdafiə Nazirliyinə tabedir.

• Ali komandanlıq: VI Filip, Ordu, Dəniz Qüvvələri və Hava Qüvvələri general-kapitanıdır.
• Müdafiə naziri: Margarita Roblesdir.
• Müdafiə nazirinin Qəragah rəisi (JEMAD): Admiral General Teodoro Esteban López Calderóndur[23].
• Quru Qoşunlarının Baş qərargah rəisi (JEME): Ordu generalı Francisco Javier Varela Salasdır.[24].
• Dəniz Qüvvələrinin Baş Qərargah rəisi (AJEMA): Admiral General Antonio Martorell Lacavedir.
• Hərbi Hava Qüvvələrinin Baş Qərargah rəisi (JEMA): General Javier Salto Martínez-Avialdır[25].

Silahlı Qüvvələrin hüquq və vəzifələri haqqında qanunun qəbul edilməsi nəticəsində (orqanik qanun 9/2011) peşəkar birliklərin mövcudluğu təsdiq edilmiş,Mülki Mühafizə kimi Nazirlikdən asılı bir qurum yradılmışdır.Həmçinin bu qanunvericilik nəticəsində artıq fəaliyyət göstərən iki yeni orqan yaradılıb: Silahlı Qüvvələrin kadrlar Şurası və hərbi Müşahidə Şurası, onların hər ikisi müdafiə nazirinin müavininə tabedir[26].

Qanun, Daxili İşlər Nazirliyindən fərqli olaraq, yalnız ir sıra dərnəkləri özündə cəmləşdirən öz peşə birlikləri reyestrinin mövcudluğunu müəyyənləşdirdi[27][28]. RAPFAS adlanan bu reyestr bu tip təşkilatla əlaqəli bütün proseslərin işlənməsindən məsuldur[29][30].

1988-ci ilin fevralından bəri qadınların İspaniya Silahlı Qüvvələrinə qoşulmaq hüququ var.[31]. Zaragoza Ümumi Hərbi Akademiyasına daxil olan ilk qadın Patricia Ortega idi. Sinifindəki tək qadın idi. 2009-cu ildə polkovnik-leytenant, 2016-cı ildə polkovnik rütbəsi almış və 2019-cu ildə general olmaq üçün təhsili alan ilk qadın olmuşdur.[32].

2011-ci ildə Silahlı Qüvvələrdə Qadınların Vəziyyətinin Araşdırılması Mərkəzi (Observatorio de la mujer en las FAS) Silahlı Qüvvələrdə qadınlar və kişilər arasında bərabərliyi təmin etmək məqsədi ilə adını dəyişdirərək Hərbi Müşahidə komitəsinə çevirdi.2018-ci ilin Noyabr ayından etibarən birbaşa Müdafiə nazirliyinə hesabat verir[33].

2017-ci il məlumatlarına görə qadınların işsizlik etibarı kişilərlə müqayisədə daha yüksəkdir. Hərbi qadınlar üçün müvəqqəti məşğulluq nisbəti 77,5%, kişilər isə 51,5% idi. Başqa sözlə, kişilərin demək olar ki yarısının karyerasının sonuna qədər Silahlı Qüvvələrdə qalmasına imkan verən daimi bir müqavilə var idi.[34] .

2018-ci ildə zabit miqyasında bütün aktiv generallar, 221 kişi; polkovniklərdən 1040 nəfəri kişi və yalnız 3 nəfəri qadındır; Polkovnik-leytenant rütbəsində 3080 kişi və 160 qadın var. 2019-cu ildə ilk dəfə bir qadın Patricia Ortega, general rütbəsi üçün bir təlim kursuna girdi.

2018-ci ildə Silahlı Qüvvələrdəki qadınların nisbəti 12,7%, NATO ölkələri üçün ortalama göstəricidən 10,9% çox idi[35] .

2018-ci ildə 15.286 İspan hərbi qulluqçusundan 8.926 nəfəri Ordu (58.4%), 2.674 Dəniz Qüvvələri (17.5%), 2.881 Hava Qüvvələri (18.8%) və 805 (5,3%) qadınlar təşkil edir.

1993-cü ildən bəri qadınlar beynəlxalq missiyalarda iştirak edir.

Müdafiə Nazirliyinin 2015-ci il dekabr ayına olan məlumatlarına görə Silahlı Qüvvələrdə ümumilikdə 315 xarici hərbi qulluqçu var idi, yəni 121,292 vətəndaşı (99,74%) ilə müqayisədə 0,26% təşkil edir[36].

1979-cu ildən dövlətlə kilsə arasındakı razılaşmaya əsasən təşkil edilir. Xidmət 700 məmur tərəfindən aparılır.