İnformasiya Azadlığı haqqında Akt (ABŞ)
İnformasiya Azadlığı haqqında Akt[1] (ing. Freedom of Information Act, abr. FOIA) — Amerika Birləşmiş Ştatlarında federal informasiya azadlığı qanunu. Qanun, tələb olunarsa, ABŞ hökuməti tərəfindən nəzarət edilən, əvvəllər ictimai olaraq dərc edilməmiş informasiya və sənədlərin tam və ya qismən açıqlanmasını tələb edir. Akt açıqlanacaq hökumət sənədlərini, məcburi açıqlama prosedurlarını və qanunun doqquz istisnasını təyin edir.[2][3] Akt Amerika ictimaiyyətinin hökumətin fəaliyyətindəki problemləri daha asan müəyyənləşdirə bilməsi və onları həll etmələri üçün Konqresə, agentlik rəsmilərinə və prezidentə şikayət edə bilmələri, xüsusən də ABŞ dövlət orqanlarının funksiyalarını daha şəffaflaşdırmaq məqsədini daşıyır.[4]
İctimaiyyət xəbər təşkilatlarının FOIA-dan xəbər məqsədləri üçün istifadə etdiyini bilsə də, bu, müəssisələr, hüquq firmaları və şəxslər tərəfindən ən çox edilən tələblərin 10%-dən azını təşkil edir.[5]
ABŞ federal hökumətinin İnformasiya Azadlığı haqqında Aktına əlavə olaraq, ABŞ ştatlarının informasiya azadlığı haqqında fərqli qanunları var.
İstinadlar
- Skotti, Simona. "Talibanın hakimiyyəti ələ keçirməsi fonunda Əfqanıstan ordusunun süqutu: ABŞ-nin terrorla müharibəsinin iflası". Topçubaşov Mərkəzi (az.). 1 sentyabr 2021. 2022-07-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 sentyabr 2021.
- Branscomb, Anne. Who Owns Information?: From Privacy To Public Access. BasicBooks. 1994.
- 5 U.S.C. Arxivləşdirilib 2022-09-12 at the Wayback Machine § 552(a)(4)(F) Arxivləşdirilib 2022-07-11 at the Wayback Machine
- Hickman, Pierce, (2014). səh. 122
- Schouten, Cory. "Who files the most FOIA requests? It's not who you think". Columbia Journalism Review (ingilis). March 17, 2017. 2022-04-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-07-20.
Əlavə ədəbiyyat
- US Gov't Sets Record for Failures to Find Files When Asked, Associated Press, March 18, 2016 – New York Times vasitəsilə
- Hickman, Kristen E.; Pierce, Richard J., Jr. Federal Administrative Law: Cases and Materials (2nd). St. Paul, Minnesota: Foundation Press. 2014. ISBN 978-1-60930-337-2.
- Peters, Gerhard; Woolley, John T. "Statement by the President Upon Signing the "Freedom of Information Act."". The American Presidency Project. University of California – Santa Barbara. July 4, 1966. August 22, 2018 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: September 24, 2021.
- Mariano-Florentino Cuéllar. Reflections on the U.S. Treasury Department in the Late 1990s (video). January 12, 2016. (Mentions inadequacy of government response to FOIA requests, e.g. around 22 min. in)
Xarici keçidlər
- FOIA.gov – U.S. Department of Justice FOIA complete reference
- FOIA Legislative History - The National Security Archive at George Washington University
- Stanford Libraries FOIA archive – Preserved collection of sites that deal with Freedom of Information Act (FOIA) requests and documents. This includes government sites that receive and distribute FOIA documents (aka "FOIA reading rooms") as well as non-profit organizations and government watchdogs that request large numbers of FOIA documents on specific topics like national security and civil rights.
- Freedom of Information Act Resources – compiled by the Law Librarians' Society of Washington, D.C.
- FOIA Wiki – wiki maintained by Reporters Committee for Freedom of the Press with explanatory entries on various aspects of FOIA, including caselaw, agency information, and recent FOIA decisions
- FOIA Mapper – project analyzing the most frequent filers of FOIA requests (2017)
- Freedom of Information Act. Amend section 3 of the Administrative Procedure Act. Enrolled Acts and Resolutions of Congress, compiled 1789–2008. U.S. National Archives and Records Administration. July 4, 1966.