Çistopol rayonu
Çistopol rayonu (tatar. Чистай районы) — Rusiya Federasiyası, Tatarıstan Respublikasının ərazisinə daxil olan inzibati rayon. Respublikanın mərkəzində, Kama çayının sağ sahilində yerləşir. İnzibati mərkəzi Çistopol şəhəridir.
Çistopol rayonu | |
---|---|
55°22′ şm. e. 50°38′ ş. u. |
|
Ölkə | |
İnzibati mərkəz | Çistopol |
Tarixi və coğrafiyası | |
Yaradılıb | 10 avqust 1930 |
Sahəsi |
|
Əhalisi | |
Əhalisi |
|
Rəsmi sayt | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Coğrafiyası
Rayon respublikanın mərkəzi ovalığında, Qərbi Zakamyedə yerləşir. Nijnekamsk, Novoşeşminsk, Aksubay, Alekseyevsk, Mamadış rayonları ilə, Kuybışev su anbarı sahəsi boyunca Balık Bişməse rayonu həmsərhəddir.
Tarixi
Rayon 1930-cu ildə qurulub. 1958-ci ildə ləğv edilmiş Kzıl-Ordu rayonunun əksəriyyəti rayona əlavə edilmişdir.
Əhalisi
- Urbanizasiya
Şəhər şəraitində (Çistopol şəhər) rayon əhalisinin 78,3 % -i yaşayır.
- Milli tərkib
Tatarlar - 59,6 %, ruslar - 34 %, çuvaşlar - 4,9 % və başqaları 1,5[2]. Dini baxımından əhalisi provaslav və müsəlmandır.
Yerli özünü idarəetmə
Çistopol rayonu ərazisinə 1 şəhər və 23 kənd inzibati vahidliyi daxildir. Rayon ərazisinə ümumilikdə 61 yaşayış məntəqəsi daxildir[3].
İqtisadiyyat
Rayonda yazlıq və qışlıq buğda, çovdar, arpa, yulaf, noxud becərilir. Əsas heyvandarlıq sənayesi ətlik və südlük heyvandarlıq, donuzçuluq, quşçuluq, qoyunçuluq və heyvandarlıqdır.
Nəqliyyat
Rayon mərkəzindən Kazana qədər məsafə 144 km-dir. Dəmir yolları yoxdur.
Əsas yollar: R-239 "Kazan - Orenburq - Qazaxıstanla sərhəd" , 16K-1236 "Çistopol - Nijnekamsk", 16K-0098 "Çistopol - Aksubay - Nurlat" və 16K-0207 "Müslim. - Bilyarsk."
Cənub-qərbindən "Qərbi Avropa - Qərbi Çin" inşa edilməkdə olan magistral yolu keçir.
Naviqasiya üçün Kama (Kuybışev su anbarı) və Şeşma (bölgənin sərhədləri daxilində) çayları uyğundur. Çistopoldakı Kama çayı üzərində böyük bir çay limanı vardır.
Əvvəllər yerli hava yollarına xidmət edən Çistopol hava limanı, şəhərdən 7 km cənub-qərbdə yerləşir. Hal-hazırda yerli klub tərəfindən idarə olunur.
Tanınmış şəxsləri
- Peter Novikov — general-mayor.
- Kasim Sitdikov — Sovet İttifaqı Qəhrəmanı, kapitan.
- Qali Şamsutdinov — Sovet İttifaqı Qəhrəmanı, tank komandiri.
- Eqzam Vəliyev — hərbi pilot, Sovet İttifaqı Qəhrəmanı.
- Abdulahat Vəliyev (1910–1944) — Sovet İttifaqı Qəhrəmanı.
- Pavel Mironov (1919–1945) — Sovet İttifaqı Qəhrəmanı.
- Gəyaz İşhaki — yazıçı.
- Flera Tarxanova — şairə, yazıçı, tərcüməçi.
Həmçinin bax
İstinadlar
- 26. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2018 года. Rusiya Dövlət Federal Statistika Xidməti.
- "Татстат: Национальный состав населения Республики Татарстан" (PDF). 2012-11-21 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2012-11-07.
- "Закон Республики Татарстан от 31 января 2005 года N 44-ЗРТ «Об установлении границ территорий и статусе муниципального образования "Чистопольский муниципальный район" и муниципальных образований в его составе»". 2020-12-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-06-18.