Çennai

Çennai (tam. சென்னை, ing. Chennai) — 1996-cı ilə qədər Mədrəs. Hindistanın cənubunda, Tamilnad Ştatının inzibati mərkəzi. Ölkənin dördüncü böyük şəhəri (Mumbay, DehliKəlkütədən sonra), şəhər aqlomerasiyasının ölçülərinə görə isə dünyada 41-ci yerdə durur. Əsası 1639-cu ildə, Koromandel sahilində qoyulub.

Çennai
சென்னை
13°04′57″ şm. e. 80°16′30″ ş. u.
Ölkə
Başçı M. K. Stalin
Tarixi və coğrafiyası
Əsası qoyulub 1639
Sahəsi
  • 426.830.040 
Mərkəzin hündürlüyü 6 m
Saat qurşağı
Əhalisi
Əhalisi
  • 6.599.000 nəf. (2024)[2]
Rəsmi dili
Rəqəmsal identifikatorlar
Telefon kodu +91 44
Poçt indeksi 600...
Digər
chennaicorporation.gov.in
Çennai xəritədə
Çennai
Çennai
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Toponimika

Şəhərin köhnə adı olan Mədrəs, Mədrəspatnam kəndinin tam. மதராசப்பட்டினம, adından, Ost-İndia kompaniyası tərəfindən qoyulub. Daha bir yaşayış məntəqəsi olan Çennapatnam, Mədrəspatnamdan cənubda yerləşirdi. İki yaşayıç məntəqələri birləşəndən sonra, britaniyalılar şəhərin adını Mədrəs (tam. மதறாச) qoymağa gərar alırlar. 1996-cı ildə Bharata canata parti-nin yönətməsi ilə Hindistanda hakim millətçi partiya üzvləri, Mədrəs sözünün portuqal köklü olduğunu bəyan edərək, şəhərin adını dəyişib Çennai qoyurlar.

Müqəddəs Corc katedralı

Tarix

Çennainin ətrafları I əsrdə Pallava, Çola, Pandya, Vicayanaqar tamil krallıqlarına məxsus olmuşdu. esab edilir ki, müqəddəs apostol Foma b.ə. 52-70-ci illərdə burada missionerlik etmişdir. XVI əsdə buraya yelkən alan portuqallar burada San Tome portu tikmişlər. Sonralar bu bölqə hollandlılara keçmiş. Nəhayət, 1639-cu ildə, britan Ost-İnd kompaniyası Sent Corc (Saint George) fortunun əsasını qoymuşlar. Bu fort sonradan Çennainin özəyini təşkil edir. 1746-cı ildə şəhər Bertrant François de Bourdonnais-nin başçılığı ilə işğal edilmiş, 1749-cu ildə isə Aachen müqaviləsinə əsasən yenidən İngiltərəyə qaytarılmışdır.

Çennai britaniyanın hakimiyyəti altında böyük bir şəhərə və hərbi bazaya çevrilir. XIX əsrdə şəhər dəmiryolu ilə Kəlkütə və Bombeylə birləşir. irinci dünya müharibəsi dövründə şəhər Emden alman kreyseri ilə atlilleriya atəşinə məruz qalır. Hindistan öz suverenliyini qazandıqdan sonra, Çennai Tamilnad ştatının mərkəzinə çevrilir. 1965-1967-ci illərdə Çennaidə hindi dilinin güclə tətbiqinə protest olaraq üsyan təşkil edilmişdi.

1989-cu ildə Çennai, Azad Tamil-İlamın Pələngləri (ATİP) adlı terroristlərin hədəfinə keçmiş, onların şəhər Aeroportunda 1984-cü ildə törətdikləri partlayış nəticəsində Hindistanın Baş Naziri, Raciv Gandi öldürülmüşdü. Şəhər, 2004-cü ildə baş verən sunami nəticəsində ciddi zərər almışdı.

İqlimi

İqlim cədvəli[3]
YanvarFevralMartAprelMayİyunİyulAvqustSentyabrOktyabrNoyabrDekabrİllik
Orta hesabla
Müsbət temperatur (°C)
29,531.533.835.838.137.335.534.834.232.229.929.033.5
Orta hesabla
Mənfi temperatur (°C)
20.921.823.726.227.627.226.224,525.324.523.021.624.5
Orta hesabla
Yağıntı (mm)
25.026.428.530.732.532.130.630.029.628.226.425.128.8
Orta hesabla
Yağışlı gün
305111934801081351532963821731427

Əhali

Bütün Hindistanda kimi, Çennaidə də qeyri-təbii əhali artımı nəzərə çarpır (948 qadının 1000 kişiyə). Savadlılıq 80% (59% orta Hindistan göstəricisi). Şəhər əhalisinin 25% gecəqondularda məskunlaşıb. Əhal əsasən tamillərdən ibarətdir. Tamil dilindən başqa ingils dilidə geniş yayılmışdır.

İl Əhali
1800100.000
1820140.000
1835235.000
1850330.000
1865427.800
1872397.552
1881405.848
1891452.500
1901509.300
1911518.700
İl Əhali
1921526.900
1931647.300
1941777.500
19511.416.100
19611.729.100
19712.470.300
19813.276.622
19913.841.396
20014.216.268
20114.681.087

Şəkilləri

Qardaşlaşmış şəhərlər

Sister cities

Şəhər Ölkə Bölgə/Region İldən etibarən İstinad
Volqoqrad Rusiya Rusiya Volqoqrad vilayəti 1966 [4]
Denver ABŞ ABŞ Kolorado 1984 [5]
San-Antonio ABŞ ABŞ Texas 2008 [6]
Kuala Lumpur Malayziya Malayziya Federal ərazi 2010 [7]

İstinadlar

  1. archINFORM (alm.). 1994.
  2. https://www.census2011.co.in/census/city/463-chennai.html.
  3. WMO: World Weather Information Service Arxivləşdirilib 2022-03-21 at the Wayback Machine
  4. "Volgograd: 80 Kilometers of Industry and War Heroes". The Moscow Times. 24 October 2011. 2016-03-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-12-28.
  5. "Overview of Chennai, India: Denver Sister Cities International". Denversistercities.org. 2008-06-05 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-12-28.
  6. "What is it?". Official Website of the City of San Antonio. 2018-10-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-12-28.
  7. "Chennai, Kuala Lumpur sign sister city pact". The Hindu. 26 November 2010. 2010-11-29 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-12-28.

Xarici keçidlər

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.