Élisée Reclus
Francaf tawavopik is trakusik va arotieva, Jean Jacques Élisée Reclus ba 15/03/1830 koe Sainte-Foy-la-Grande ( Gironde utca ) koe Franca kobliyir. Tir balemeaf nazbeik ke san-balemafa yasa, ke Zéline Trigant tavesikya is Jacques Reclus calvinevafe gertikye, ke yasa inkeyena poke Orthez ( Pyrénées atlantiques utca ). Wali 1831 is 1838 koe La-Roche-Chalais widegama ( Dordogne utca ) dene gadikyaf veygadikyeem atrir. Tise san-bardafe, koe alkafa reila koe Neuwied koe Germana jonvieler lize va latinava is konakara ava raver. Bak 1848 va alkopafa vayara koe calvinevafa kotla ke Montauban bokar neke va sutesik dum Saint-Simon is Auguste Comte is Charles Fourier is Lamenais dere toz belir. Divlapune bak 1849 nope otcera, va alkopa jovler nume va taves play dene reila ke Neuwied di kereler. Bak 1851 va Berlin koirubar lize va tavera ke Carl Ritter germanaf tawavopik koe kotla walterektar. Bak muvugal ke 1851, va Franca remlanir, mal Strasbourg kal Orthez, do Élie Reclus felusik berikye. Olgalicuyune mali bane sare gan gaderopaf rieteem ke abduaxeva is arotieva, va taneaf krent vey nuyucafa koswara : Vonera va nuyuca koe tamava ( Développement de la liberté dans le monde ). Kaiki kevsokara ke 02/12/1851, eze Franca kuranon soker. Wali 1852 is 1857 dun koyar, blidason va uneme, tulon koe Engla is Eirea is Tanarasokeem ( lize va levetireva tukultanon kosmar ) az Kolombia is Antilla.
Dimlapiyise koe Paris, Élisée Reclus bak 1858 va ebeltikamafe Clarisse Brian yerumar aze sin va toloya nazbeikya di dikid. Va Seltom ta Tawavopa denfir. Va francava taver ise va koyasa nyapexa sutelar. Inafa taneafa, Koyara ko Sierra Nevada de Santa Marta ( Voyage à la Sierra Nevada de Sainte-Marthe ) bak 1861 zo sanegar. Bak 1863 va zabdura va dodelikaf dotegis omelt ( Crédit au Travail ) paker ise va Gesia ( L'Association ) fela gader. Bak 1864 va Walvedeyafa Gesia ke Kobasikeem ( WGK ) yoter, aze va Mixail Bakunin rossiaf artowasik kakever aze va walvedeyaf abeem ke WGK koe Swiza tegison paker. Miledje, valey jontik vayaks dafun pu Revue des Deux Mondes virda, va koplekuks va Dotak ke Franca ( Dictionnaire des communes de France ) bak 1864 sanegar, az inyona opafa neva : Tawava ( La Terre ) ton toloya karba bak 1867-1868 az Izva ke kuksama ( Histoire d'un ruisseau ) bak 1869, i va neva tisa kiewatcapafa. Clarisse yerumanya bak 1869 mulufter azen ine do Fanny Lherminez etorkon blir. Bak francapreussafa geja ke 1870, Élisée Reclus va vorn ke Vedeyaf Susikeem wetce kuranik zanivar. Bak bareaksat ke 1871 gu vintera ke Dota ke Paris va int kavangluyar. Gralomeyene gan ervolia ke Versailles, gan Gejaf Pirdot zo kojizar nume gu rezgalera ko Kanaka ba 16/11/1871 zo lanzar. Voxen inafa opafa targuca va pumbara is kevotcera nekir numen gakera ke arotievaf grupeik gu divstaksesa sanda dive francaxo zo nuner. Ko Swiza is Italia va int divblir lize va artowasa anameda ginobar.
Fanny etorkya bak 1874 radekason awalker. Diretandon va Ermance Gonini yerumar ise va Clarens ( Swiza ) koirubar. Do Pyotr Kropotkin va arotievafa tegulara koe Franca is Europa. Dim Paris bak 1879, va sanegara va cugexafa Warzafa tamefa tawavopa ( Nouvelle géographie universelle, 19 karba mali 1876 kali 1894 ) ektudar, wan koyason koe kotrafa tamava. Bak 1880 Izva ke meftava ( Histoire d'une montagne ) suteks isu Towara is Artowara ( Évolution et Révolution ) zo sanegad. Bak 1882, va abduekrent ke Lorik is Soka ( Dieu et l'État ) ke Bakunin nik sutelar. Bak 1886 va Alexandra David-Néel rungruper aze va nucapa doon kiewagitir. Do yasa ko Sèvres poke Paris va int inker lize va kobara wanur. ![]() Alexandra David-Néel, 1886 Bak 1892 va moavafa diema ke Seltom ta Tawavopa ke Paris is play ke tawavopaf tavesik dene nuyafa kotla ke Bruxelles mbi kserar neken va gaderopafa tegira dun sayudar. Bak 1896 va Aroti sposaf suteks sanegar, az va kabdunedira va arotievafa rietova kan Towara is Artowara is arotievafa Rietava ( L'Évolution, la Révolution et l'Idéal anarchique ). Bak 1898 va Tawavopaf Kizey ke Nuyafa Kotla ke Bruxelles zabdur is va ji piskusi va tawavopaf liwot koaskir. Bak 1902, va Istefo Gindaxo ( L'Empire du Milieu ) sanegar ise va abduekrent ke Ta bli ( Pour la Vie ) ke Alexandra David-Néel suter. Élisée Reclus ba 04/07/1905 koe Torhout koe Belga awalker. Inafa bocafa trakopafa neva, Ayik is tawava ( L'Homme et la terre ), kabdion tenukeyena, bak 1908 di zo sanegar. Kalkotavayan suterot
SanegaksÉlisée Reclus tiyir sporgaf sutesik. Va jontik tawavopaf sanegaks suteyer, is dere watson gu gaderopa is arotieva ok lida. Valeveon, mevarafa vexala dem inyon sanegaks : ![]() ![]() Tawavopaf sanegaks
Gaderopaf sanegaks
Gaderopaf krent
Lidaf krent
Blirizva
Ewava va suteks
|
|