Ziordia
Alministración
País España
Comunidá foral Navarra
Tipu d'entidá conceyu d'España
Alcalde de Ziordia (es) Traducir Jesús María Arrese Galbete
Nome oficial Ziordia (eu)[1]
Nome llocal Zihaurdia, Eznate (eu)[1]
Códigu postal 31809
Xeografía
Coordenaes 42°52′14″N 2°13′37″W / 42.8706°N 2.227°O / 42.8706; -2.227
Ziordia alcuéntrase n'España
Ziordia
Ziordia
Ziordia (España)
Superficie 14.22 km²
Altitú 553 m
Llenda con Asparrena y Olazti
Demografía
Población 352 hab. (2023)
- 182 homes (2019)

- 166 muyeres (2019)
Porcentaxe 0.05% de Navarra
0% de España
Densidá 24,75 hab/km²
Cambiar los datos en Wikidata

Ziordia (en castellanu Ciordia) ye un conceyu de la Comunidá Foral de Navarra, asitiáu na merindad de Pamplona, nel valle de la Burunda, la contorna de Sakana (la Barranca, en castellán) y a 55 km de la capital de la comunidá, Pamplona. La so población ye de 352 habitantes (2023)[2][3].

Toponimia

El nome del pueblu créese que deriva de la pallabra en llingua vasca zihaurri (dialectalmente zior), que ye'l nome d'una planta qu'abondaba na zona y qu'en castellán se denomina sabugu menor o yezgo (Sambucus ebulus); del sufixu abundancial -di, que suel acompañar a nomes de plantes y del artículu -a; por tantu tendría'l significáu de El Yezgal. Esta etimoloxía ye sía que non discutible, anque si paez que'l nome del pueblu provién del euskera. Se cre que foi puestu por mendoza.

El nome de pueblu suelse pronunciar tamién zigordi y ziyordi.

Tradicionalmente el nome del pueblu escribióse Ciordia, hasta que nes últimes décades del sieglu XX xeneralizó la forma Ziordia, que ye una adautación del mesmu a la moderna ortografía de la llingua vasca y a la so pronunciación en dichu idioma.

Xeografía

Situación

Pertenez a la contorna de La Fuécara, que'l so tramu occidental ye denomináu como La Burunda, al cual pertenez el conceyu, que s'asitia en posición fronteriza col conceyu alavés d'Aspárrena. Llenda al norte con Idiazábal, Segura y Cegama (en Guipúzcoa), Ilarduya (en Álava) y Alsasua (en Navarra), al oeste con Eguino y Andóin (Asparrena), al sur cola Sierra d'Urbasa, y al este con Olazagutía.

Relieve ya hidroloxía

Ríu Araquil al so pasu por Ziordia.

La llocalidá tópase asitiáu na marxe esquierda del ríu Araquil, delimitado al norte y al sur pelos montes d'Alzania y la Sierra d'Urbasa.

La fastera montascosa del sur correspondiente a la sierra d'Urbasa ye conocida como La Barga ente los habitantes. La fastera norte sicasí ye denomada La Peña.

Distancies

Historia

Fonte en Ziordia.

En 1462 Xuan II donó al señor de Ziordia, Lanzarot, toles rentes, derechos y emoluciones del peaxe que'l rei tenía nel valle de la Burunda, que xubía a 54 llibres, xunto cola pecha denomada gaillurllidua.[4]

Escontra los años 15751576, la villa viose envolubrada en sonaos procesos de bruxería.

Demografía

Evolución demográfica
1897190019101920193019401950196019701981199120012017
467465483531547521540517476408388381357

Economía

La industria moderno qu'empezó a desenvolvese a lo llargo de los años 60, la proximidá de nucleos industriales como Alsasua y Olazagutía, según el pasu cercanu de la carretera nacional a Vitoria favoreció'l desenvolvimientu del conceyu.

Alministración

Pertenez a la Merindad de Pamplona y a la Mancomunidá de la Sakana.

Eleiciones municipales en Ziordia
Partíu políticu 2015[5] 2011[6] 2007[7] 2003[8] 1999[9] 1995[10]
Votos %ConceyalesVotos %ConceyalesVotos %ConceyalesVotos %ConceyalesVotos %ConceyalesVotos %Conceyales
Euskal Herria Bildu (EH Bildu) 53,16 4 45,74 3 - - - - - - - -
Nafarroa Bai / Geroa Bai (Na-Bai/Gbai) 44,98 3 51,77 4 94,12 7 - - - - - -
Euskal Herritarrok (EA) - - - - - - - - 63,64 7 - -
Herri Batasuna (HB) - - - - - - - - - - 56,25 7

Monumentos

Monumentos relixosos

Ilesia de l'Asunción.

Ilesia de l'Asunción, edificiu realizáu en piedra (S.XVI-XVIII). Ermita de La nuesa Señora del Milagru, asitiada nel centru de la población.

Monumentos civiles

Túmulu prehistóricu d'Apoeta a 3 km al norte del pueblu.

Gastronomía

Dos famosos cocineros de la llocalidá son Benjamín Urdiain y Javier Arbizu. El pueblu tien tradición de bonos cocineros.

Deportes

Dispón de frontón, piscina municipal y ximnasiu.

Fiestes

Les fiestes patronales celébrense'l 8 de setiembre. Duren aproximao cinco díes, y celébrense n'honor a la Virxe del Coru. Nelles acaldía tien un protagonista, como los xubilaos o los neños, y cunten con munches actividaes lúdiques. Ente elles cabo destacar la repartida de vinu y quesu gratuito que se suel faer acaldía ente los asistentes a les fiestes.

Ociu

Cunta con 2 parques infantiles y una pista de baloncestu.

Ver tamién

  • Ziordia (apellíu)

Referencies

  1. 1 2 Afirmao en: Euskaltzaindia.
  2. Afirmao en: Padrón municipal d'España de 2023. Autor: Institutu Nacional d'Estadística. Data d'espublización: 13 avientu 2023.
  3. oficina de rexistru
  4. Otazu Ripa, Jesús Lorenzo (1990). Navarra Temes de cultura Popular nº302 - Heráldica municipal de la Merindad de Pamplona I. Gobiernu de Navarra. ISBN 84-235-0130-2.
  5. ara.cat (ed.): «Resultaos eleiciones municipales Ziordia 2015». Consultáu'l 10 d'agostu de 2015.
  6. Ministeriu del Interior (ed.): «Resultaos eleiciones municipales Ziordia 2011». Consultáu'l 10 d'agostu de 2015.
  7. Ministeriu del Interior (ed.): «Resultaos eleiciones municipales Ziordia 2007». Consultáu'l 10 d'agostu de 2015.
  8. El País (ed.): «Anulaes eleiciones en Ziordia». Consultáu'l 10 d'agostu de 2015.
  9. Ministeriu del Interior (ed.): «Resultaos eleiciones municipales Ziordia 1999». Consultáu'l 10 d'agostu de 2015.
  10. Ministeriu del Interior (ed.): «Resultaos eleiciones municipales Ziordia 1995». Consultáu'l 10 d'agostu de 2015.

Enllaces esternos

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.