Vodafone
Vodafone Group Plc (en)
negociu, empresa y compañía de telecomunicaciones (es) Traducir
Llocalización
Sede Londres
Direición Reinu Xuníu
Forma xurídica public limited company (en) Traducir
Historia
Fundación17 xunetu 1984
Fundador Ernest Harrison
Gerry Whent
Orixe del nome voz humana (es) Traducir
Datu
teléfonu
Eslogan The future is exciting. Ready? (en)
Organigrama
Presidente Jean-François van Boxmeer (3 payares 2020)
Direutor executivu Nick Read (1r ochobre 2018)
Sector
Industria sector de telecomunicaciones (es) Traducir
Productos destacaos teléfonu fixu
Telefonía móvil
Participación empresarial
Filiales
Propietariu de
Forma parte de
Datos económicos
Bolsa de valores NASDAQ-100
FTSE 100
Parte de NASDAQ VOD
Bolsa de Londres VOD
Bolsa de Nueva York
Australian Securities Exchange (es) Traducir VPG
Emplegaos 105 300 (2015)
108 271 (xunu 2017)
107 667 (2016)
96 506 (31 marzu 2021)
Activos totales 155 063 000 000 € (31 marzu 2021)
Ingresos totales 41 000 000 000 £ (2016)
Beneficiu netu 536 000 000 € (31 marzu 2021)
Beneficiu enantes d'impuestos 5 097 000 000 € (31 marzu 2021)
Web oficial
Cambiar los datos en Wikidata

Vodafone Group plc ye un operador de telefonía móvil, telefonía fixa y d'ADSL, multinacional con sede central en Newbury, Berkshire, Reinu Xuníu. Ta presente en numberosos países, siendo'l segundu operador de telecomunicaciones más grande del mundu en númberu de veceros y en beneficios (en dambos casos por detrás de China Mobile). A nivel global, Vodafone cuntaba n'avientu de 2011 con 439 millones de veceros.[1][2]

La compañía cotiza na London Stock Exchange. Tien una cotización de mercáu d'aproximao 89,1 mil millones de llibres en xunetu de 2012, siendo la tercer compañía más cotizada del mercáu bursátil londinense.[3] Tamién cotiza de forma secundaria na bolsa de Nueva York (NASDAQ).

El nome Vodafone provién de VOice-Data-FONE (Teléfonu de datos y voz), nome escoyíu pol fundador, qu'albidró yá dende esos años que los datos seríen unu de los elementos fundamentales de les telecomunicaciones futures.

Vodafone llevó a cabu la so primer llamada de móvil nel Reinu Xuníu, unos pocos minutos dempués de la medianueche del 1 de xineru de 1985. Vodafone UK fixo la so primer llamada de voz 3G el 16 d'abril de 2001.

Historia

Precedentes: Racal Strategic Radio Ltd

La evolución de la marca 'Vodafone' tien el so orixe en 1982 cola constitución de 'Racal Strategic Radio Ltd', una filial de Racal Electronics – una compañía dedicada a la fabricación de teunoloxíes de radio militar. Por iniciativa de Jan Stenbeck,[4] Racal Strategic Radio Ltd formó una joint venture cola compañía Millicom, que recibe'l nome de 'Racal Vodafone'. Esta compañía sería la qu'evolucionaría hasta l'actual Vodafone.[5][6][7]

Evolución como marca de Racal Telecom: 1980 a 1991

Campus de Newbury, Sede de Vodafone n'Inglaterra.

En 1980, Ernest Harrison, presidente de Racal Electronics plc., llegó a un alcuerdu con Lord Weinstock, de General Electric Company, por que Racal pudiera aportar a delles teunoloxíes GEC de radiu nel campu de batalla. La cabeza de la división de radio militar de Racal —Gerry Whent— tuvo esbozando planes con Ernest Harrison pa introducir a la empresa nel mercáu de la radio comercial, al visitar la fábrica de radio militar de GUE en Virxinia (EE.XX.) p'aprender alrodiu de los usos comerciales de les teunoloxíes de radio militar.[8]

En 1982, l'acabante constituyir filial de Racal Strategic Radio ganó una de los dos llicencies de telefonía móvil que salieron a concursu en Reinu Xuníu (ganando la otra British Telecom).[9][10] La rede, llamada comercialmente Racal Vodafone, yera una joint venture propiedá nun 80% de Racal, un 15% de Milicom, y un 5% de Hambros Bank.

La marca Vodafone foi llanzada'l 1 de xineru de 1985 cola so primer see en Courtyard, en Newbury, Berkshire.[11] Poco dempués del llanzamientu Racal Strategic Radio foi renombrada como Racal Telecommunications Group Limited.[10] El 29 d'avientu de 1986, Racal Electronics mercó por un total de 110 llibres toles sos participaciones al restu d'accionistes minoritarios de la compañía, quedándose cola totalidá de Vodafone.

En setiembre de 1988, la compañía volvió camudar el so nome pol de Racal Telecom. El 26 d'ochobre de 1988, Racal Telecom, controlada mayoritariamente por Racal Electronics; sacó'l 20% de les sos aiciones al mercáu bursátil, cotizando na Bolsa de Londres (London Stock Exchange). Les sos bones resultancies en bolsa llevaron a la situación paradóxica de que Racal Telecom llegó a tener mayor valor de mercáu que toa Racal Electronics. So la presión del mercáu por que los accionistes de Racal llograren el valor total de la compañía, Harrison decidió en 1991 independizar Racal Telecom.[12][13]

Vodafone Group, dempués Vodafone Airtouch plc: 1991 a 2000

Una tienda de Vodafone en Reinu Xuníu.

El 16 setiembre de 1991, Racal Telecom independizar de Racal Electronics sol nome de Vodafone Group,[14] con Gerry Whent como direutor de la compañía.

En xunetu de 1996, Vodafone adquirió, por 30.600.000 £ les dos terceres partes de la empresa de comunicaciones Talkland qu'entá nun tener.[15] El 19 de payares de 1996, nun movimientu estratéxicu defensivu, Vodafone merca la empresa Peoples Phone por 77 millones de llibres, con 181 tiendes, que los sos consumidores usaben en gran mayoría la rede de Vodafone.[16] Nun movimientu similar, la empresa tamién adquirió'l 80% de les aiciones de Astec Communications qu'entá nun tener, un provisor de serviciu con 21 tiendes.[17]

En xineru de 1997, Gerald Whent retiróse y dexó a Christopher Gent como CEO de la compañía. Esi mesmu añu, Vodafone camudó'l so logotipu. El nuevu logotipu, consistía nuna comilla circunscrita nuna burbuya colorada, representando l'aición de "falar".A partir d'esti cambéu de imagen Vodafone empezó a usar el color coloráu como bandera corporativa. Esti logotipu, con llixeres variaciones, representó a nivel global a la empresa hasta l'actualidá.

El 29 de xunu de 1999, Vodafone completó la compra de la empresa de telecomunicaciones estauxunidense AirTouch Communications, Inc. y camudó el so nome pol Vodafone Airtouch plc. La fusión de dambes compañíes empezó a cotizar el 30 de xunu.[18]Col fin d'apangar los posibles problemes por monopoliu a los que s'enfrentaría la empresa, Vodafone vendió paralelamente la so participación del 17,2% na alemana E-Plus Mobilfunk.[19]L'alquisición de Airtouch tamién dio a Vodafone'l 35% de Mannesmann, propietariu naquel momentu de la mayor rede móvil n'Alemaña y fíxo-y entrar nel accionariado de la compañía española Airtel, de la cual Airtouch yera unu de los sos mayores accionistas.

El 21 de setiembre del mesmu añu, Vodafone llegó a un alcuerdu pa fundir los sos activos nel mercáu móvil colos de Bell Atlantic Corp pa constituyir la empresa Verizon Wireless.[20] La fusión completóse'l 4 d'abril de 2000, xusto unos meses primero que Bell Atlantic fundir con GTE pa constituyir Verizon Communications, Inc.

En payares de 1999, Vodafone fixo una ufierta ensin solicitar p'adquirir Mannesmann, que foi refugada. L'interés de Vodafone en Mannesmann foi n'aumentu en mercando l'alemana la compañía británica de telefonía móvil Orange.[21] Vodafone interpretó la compra d'Orange como un movimientu contrariu, yá que convertía a Mannesmann en competidor direutu en Reinu Xuníu de Vodafone. El presidente de Vodafone, Gent, declaró que'l movimientu de Mannesmann yera romper un 'pactu ente caballeros', consistente en nun competir unu en territoriu del otru.[22]

L'intentu d'alquisición contraria per parte de Vodafone causó fuertes protestes n'Alemaña, y un gran enfrentamientu ente dambes compañíes na que Mannesmann aguantar a los esfuercios de Vodafone. Sicasí, el 3 de febreru de 2000, la xunta d'accionistes de Mannesmann alcordó la fusión so un aumentu de la ufierta de 112 mil millones de llibres; la que fuera entós la fusión corporativa más grande de la hestoria.[22] Pa evitar problemes ante una posible demanda por monopoliu, Vodafone apautó desfacer de la marca 'Orange' y tolos sos activos y veceros. La Xunión Europea aprobó la fusión n'abril del 2000, y un mes más tarde 'Orange' sería mercada por France Télécom. El conglomeráu d'empreses de Mannesmann, por tanto, foi disueltu y tolos sos activos rellacionaos cola fabricación fueron vendíos.

Estensión de Vodafone n'Europa.      Vodafone      Empreses con participación de Vodafone      Empreses acomuñaes con Vodafone

Vodafone Group plc: dende'l 2000

El 28 de xunetu de 2000, la compañía decidió desfacer del nome 'Airtouch' y camudó el so nome recuperando'l que tenía primeramente: Vodafone Group, plc. A partir d'esta década empezaría la espansión a nivel global de la empresa cola compra d'un considerable númberu de compañíes en distintos países.

En 2001, Vodafone Group adquirió Eircell a Eircom, la compañía más grande de telecomunicaciones n'Irlanda.[23] Eircell, arriendes d'ello, camudó'l so nome y la so marca comercial por Vodafone Ireland. Vodafone entós mercó'l tercer operador más importante de Xapón, J-Phone, que foi'l primeru qu'introdució nel país nipón los teléfonos móviles con cámara fotográfica.[24]

El 17 d'avientu de 2001, Vodafone introdució'l conceutu de 'Redes Acomuñaes' (Partner Networks), roblando un alcuerdu con TDC Mobil en Dinamarca. Esti nuevu conceutu implicaba la introducción nel mercáu llocal de los servicios internacionales de Vodafone, ensin la necesidá de que Vodafone invirtiera na compañía. Esto tenía como fin estender la marca Vodafone y los sos servicios nos mercaos onde nun tenía participación en nengún operador local. Asina, l'alcuerdu contemplaba que los servicios qu'emprestara Vodafone seríen vendíos con una estratexa de doble marca, añadiendo enseñar 'Vodafone' en segundu llugar tres el nome del operador local (Por casu: TDC Mobil-Vodafone).[25]

En 2007, Vodafone llega a un alcuerdu de patrociniu col equipu de Fórmula 1 McLaren, que foi renombráu comercialmente como Vodafone McLaren Mercedes.[26]

En mayu de 2011, Vodafone Group mercó'l restu de les aiciones qu'entá nun tener de Vodafone Essar n'India a Essar Group Ltd por valor de 5.000 millones de dólares.[27]

Progresivamente, Vodafone Group foi mercando a los múltiples accionistes minoritarios de la española Airtel les sos aiciones, hasta que n'ochobre de 2001 consiguió faese col 100% de la empresa, y camudó el so nome y la so marca comercial por Vodafone España.

El 1 d'avientu de 2011, Vodafone adquier la compañía con sede en Reading Bluefish Communications Ltd, una consultora sobre teunoloxíes TIC.[28] L'alquisición foi'l nucleu de les actividaes de la filial de Vodafone group—Vodafone Global Enterprise—[28] n'implementar soluciones de computación na nube y en nuevos servicios a grandes corporaciones.

N'abril del 2012, Vodafone anunció llegar a un alcuerdu d'alquisición de Cable & Wireless Worldwide (CWW) por 1,04 mil millones de llibres.[29] La adqusición dexa a Vodafone l'accesu a les redes de fibra óptica de CWW, colo cual la compañía puede ufiertar soluciones de telecomunicaciones unificaes en Reinu Xuníu y otros países.

El 24 de xunu de 2013, Vodafone anuncia qu'adquier la compañía de cable alemana Kabel Deutschland, una alquisición por valor de 7,7 mil millones de €.[30]

Crítiques y escándalos

N'Australia, Vodafone foi duramente criticada (sobremanera escontra finales de 2010) poles constantes denuncies de veceros alegando un mal serviciu y insuficiencias téuniques graves. Esto valió-y el llamatu de Vodafail (n'español: "Vodafallo").[31] En respuesta, Vodafone desenvolvió una "nueva" rede de serviciu y una garantía de prestu de 30 díes.[32]

En setiembre de 2010, una investigación realizada pola revista Private Eye reveló numberosos detalles alrodiu de les actividaes de fuximientu fiscal de Vodafone. Informó que Vodafone, mientres l'alquisición del xigante alemán Mannesmann AG, fixo un tax bill ("declaración d'impuestos") al traviés d'una filial en Luxemburgu creada espresamente pa pagar impuestos en Luxemburgu, onde son especialmente baxos en comparanza colos países europeos d'alredor. Tres una llarga llucha llegal col HMRC, un departamentu del gobiernu británicu responsable del pagu d'impuestos, ente otres funciones, les partes alcordaron que Vodafone pagaría 1250 millones de llibres en rellación a l'alquisición de Mannesmann (mientres el pleitu inclusive un altu funcionariu del HMRC, John Connors, camudó de bandu y convirtióse nun altu executivu de Vodafone). Los espertos envaloraron, basándose nes cuentes de la empresa, que la factura final pa Vodafone n'impuestos y amortizaciones como resultáu de les negociaciones y los pleitos foi d'unes 6000 millones de llibres.[33]

La noticia del fuximientu fiscal, per otru llau realizada de manera llegal, provocó protestes ente ochobre de 2010 y abril de 2011 frente a les tiendes de la compañía nel Reinu Xuníu, entamaes pola organización UK Uncut, una rede de grupos anti-austeridá y qu'intenta escorrer el fuximientu fiscal. Les primeres protestes provocaron el zarru de más d'una docena de tiendes, incluyendo la importante tienda de la empresa en Oxford Street, allugada nel centru de Londres.[33]

Vodafone foi señaláu como unu de los responsables de la represión sufierta polos manifestantes n'Exiptu mientres la Revolución exipcia de 2011. El 27 de xineru de 2011, Vodafone, responsable de gran parte de la infraestructura de telecomunicaciones d'Exiptu, apagó los servicios de voz y datos de los ciudadanos y empreses exipcies a pidimientu del gobiernu, que'l so xefe nesi momentu yera Hosni Mubarak.[34] El periódicu The Daily Telegraph informó que l'aición del gobiernu exipciu nun tien precedentes na hestoria d'Internet.[35] Vittorio Colao, CEO del grupu Vodafone, defender d'estes acusaciones alegando que la empresa taba obligada por llei a cumplir les instrucciones del gobiernu exipciu.[36]

Los documentos d'intelixencia d'altu secretu peneraos pol analista informáticu Edward Snowden en 2013, revelaron, ente otros, que Vodafone (y otres empreses), sol nome en clave Gerontic, collabora cola axencia d'intelixencia británica GCHQ dándo-y accesu de manera secreta a la so rede de cables de comunicaciones submarinos, amás d'apurri-y datos sobre llamaes telefóniques, correos electrónicos o entraes en Facebook de millones de los sos veceros. Esta información ye analizada finalmente pola NSA estauxunidense y el mesmu GCHQ dientro de la operación de nome en clave Tempora. (para más información vease datos alrodiu de la vixilancia mundial).[37]

Vodafone España

Oficines de Vodafone en Madrid.

Vodafone España ye una de los cuatro principales filiales del Grupu. Vodafone foi mercando les participaciones d'otros socios minoritarios hasta tomar el control de l'antigua Airtel. Lideró na captación de nuevos veceros nel mercáu español dende l'añu 2004. La matriz concedió unu de los centros d'I+D a Vodafone España. Dientro del mercáu Européu ye'l primer operador de telefonía móvil, n'España ocupa'l segundu llugar dempués de Movistar. Vodafone ufierta servicios UMTS n'España. El 6 d'ochobre de 2007 Vodafone adquirió la operadora Tele2 España y convirtióse asina nun operador de servicios integrales en telecomunicaciones (Telefonía móvil, telefonía fixa y ADSL).

N'abril de 2014 el grupu Vodafone SAU adquier por 7.200 millones d'euros a la española ONO, el 2 de xunetu de 2014 la Comisión Europea da'l vistu bonu a la compra faciéndola efectiva a partir d'esi día.[38]

El 18 d'avientu de 2014, llanzó al mercáu Lowi, una OMV de la so propiedá, creada coles mires de competir coles tarifes low cost de la telefonía móvil.[39]

Ver tamién

  • Estación de Esquí Vodafone
  • Telefonía móvil
  • Provisor de servicios d'Internet Provisor d'Internet
  • Banda Ancha Móvil
  • GSM
  • Espardimientu de celda
  • ADSL

Referencies

  1. ↑ «Royal Dutch Shell plc» (inglés). Fortune (2013). Consultáu'l 3 de xunu de 2014.
  2. ↑ «News release» (inglés). Vodafone (9 de febreru de 2012). Consultáu'l 3 de xunu de 2014.
  3. ↑ http://www.stockchallenge.co.uk/ftse.php
  4. ↑ «Man who let Murdoch into the UK dies». Guardian (27 d'agostu de 2002). Consultáu'l 7 de febreru de 2013.
  5. ↑ «Origin of Vodafone». theoriginof.com. Consultáu'l 13 de xunetu de 2012.
  6. ↑ «History of Racal electronics plc». fundinguniverse.com. Consultáu'l 13 de xunetu de 2012.
  7. ↑ «History of Vodafone». celtnet.org.uk. Archiváu dende l'orixinal, el 1 d'avientu de 2015. Consultáu'l 13 de xunetu de 2012.
  8. ↑ Richard Wilson (19 de febreru de 2009). «Obituary: Sir Ernest Harrison». electronicsweekly.com. Archiváu dende l'orixinal, el 1 d'avientu de 2015. Consultáu'l 29 de xunu de 2010.
  9. ↑ «A Profile of World Leader Vodafone» (2 de payares de 2006). Archiváu dende l'orixinal, el 1 d'avientu de 2015. Consultáu'l 2 d'abril de 2007.
  10. 1 2 «Vodafone Group Public Ltd Co». Consultáu'l 2 d'abril de 2007.
  11. ↑ The rapid rise of Vodafone. BBC News. 4 de febreru de 2000. http://news.bbc.co.uk/1/low/business/527754.stm. Consultáu'l 27 de mayu de 2010.
  12. ↑ «Shares in Racal Telecom». The Guardian (Guardian Newspapers). 27 d'ochobre de 1988.
  13. ↑ «Racal's Key Milestones». salbu.co.za. Consultáu'l 13 de xunetu de 2012.
  14. ↑ Wise, Deborah (16 de setiembre de 1991). «Vodafone's solu debú could boost share price». The Guardian (Guardian Newspapers).
  15. ↑ Cane, Alan (10 de xunetu de 1996). «Companies and Finance: UK: Vodafone acquires Talkland in Pounds 60m deal». Financial Times:  p. 22.
  16. ↑ Reguly, Eric (20 de payares de 1996). «Vodafone pockets Peoples Phone». The Times (Times Newspapers).
  17. ↑ «News Digest: Vodafone snaps up Astec». Investors Chronicle:  p. 55. 7 de febreru de 1997.
  18. ↑ Hasell, Nick (30 de xunu de 1999). «Scramble for Vodafone as blue chips retreat». The Times (Times Newspapers).
  19. ↑ Krause, Reinhardt (8 de xunu de 1999). «Vodafone's Quest Begins With AirTouch Alliance». Investor's Business Daily. http://investors.com/IBDArchives/ArtShow.asp?atn=324329775205550&sy=&kw=&ps=440&ac=WBM. Consultáu'l 4 d'abril de 2007.
  20. ↑ «Making airwaves». Financial Times. 22 de setiembre de 1999.
  21. ↑ Mannesmann rejects Vodafone bid. BBC News. 14 de payares de 1999. http://news.bbc.co.uk/1/hi/business/the_company_file/519813.stm. Consultáu'l 6 d'abril de 2007.
  22. 1 2 Vodafone seals Mannesmann merger. BBC News. 3 de febreru de 2000. http://news.bbc.co.uk/1/hi/business/630166.stm. Consultáu'l 6 d'abril de 2007.
  23. ↑ Vodafone buys Eircell in £2.4bn all-share deal The Telegraph, 22 d'avientu de 2000
  24. ↑ Vodafone to make J-Phone offer BBC, 16 de setiembre de 2001
  25. ↑ TDC forms roaming partnership with Vodafone Reuters, 17 d'avientu de 2001
  26. ↑ McLaren seal deal with Vodafone BBC, 14 d'avientu de 2005
  27. ↑ Smith, George. (1 de xunetu de 2011) Vodafone, Essar Said to Split $785 million Tax Bill in India. Bloomberg. Lleíu 8 de xunetu de 2011.
  28. 1 2 Vodafone acquires Bluefish Communications. Bloomberg. 1 d'avientu de 2011. http://www.bloomberg.com/article/2011-12-01/a9OZyP9V5si0.html. Consultáu'l 9 de xunu de 2012.
  29. ↑ Vodafone Agrees to Buy Cable & Wireless for $1.7 Billion. Bloomberg. 23 d'abril de 2012. http://www.bloomberg.com/news/2012-04-23/vodafone-agrees-to-buy-cable-wireless-for-1-7-billion.html. Consultáu'l 9 de xunu de 2012.
  30. ↑ «Vodafone agrees 7.7bn-euru deal to buy Kabel Deutschland». BBC News (24 de xunu de 2013). Consultáu'l 24 de xunu de 2013.
  31. ↑ Moses, Asher (10 d'avientu de 2010). Vodafone customers seething over dropped calls, slow data. The Sydney Morning Herald. http://www.smh.com.au/technology/technology-news/vodafone-customers-seething-over-dropped-calls-slow-data-20101210-18sev.html. Consultáu'l 4 de xunu de 2014.
  32. ↑ Vodafone. «Be happy on our network» (inglés). Consultáu'l 4 de xunu de 2014.
  33. 1 2 Why all roads lead to… Luxembourg. Private Eye. 11 de payares de 2010. http://www.private-eye.co.uk/sections.php?section_link=in_the_back&issue=1273. Consultáu'l 3 de xunu de 2014.
  34. ↑ Egypt Internet users report major network disruptions. Reuters. 27 de xineru de 2011. http://af.reuters.com/article/tunisiaNews/idAFLDE70Q2P220110127. Consultáu'l 4 de xunu de 2014.
  35. ↑ Williams, Christopher (28 de xineru de 2011). "How Egypt shut down the internet. The Daily Telegraph (Londres). http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/africaandindianocean/egypt/8288163/How-Egypt-shut-down-the-internet.html. Consultáu'l 4 de xunu de 2014.
  36. ↑ Egypt's Web, Mobile Communications Severed. The Wall Street Journal. 28 de xineru de 2011. http://online.wsj.com/news/articles/SB10001424052748703956604576109661160604954?mg=renu64-wsj&url=http%3A%2F%2Fonline.wsj.com%2Farticle%2FSB10001424052748703956604576109661160604954.html. Consultáu'l 4 de xunu de 2014.
  37. ↑ The Guardian (agostu de 2013). BT and Vodafone among telecoms companies passing details to GCHQ. The Guardian. http://www.theguardian.com/business/2013/aug/02/telecoms-bt-vodafone-cables-gchq. Consultáu'l 4 de xunu de 2014.
  38. ↑ compra-de-Ono-y-preparen-yá-les sos-primeres-ufiertes-conxuntes.html#.Kku8huOeEYPjLOf Vodafone formaliza la compra de Ono y preparen yá les sos primeres ufiertes conxuntes Lleer más: Vodafone formaliza la compra de Ono y preparen yá les sos primeres ufiertes conxuntes -. L'Economista. 23 de xunetu de 2014. http://www.eleconomista.es/interstitial/volver/reform/tecnologia/noticias/5962821/07/14/Vodafone-formaliza-la compra-de-Ono-y-preparen-yá-les sos-primeres-ufiertes-conxuntes.html#.Kku8huOeEYPjLOf. Consultáu'l 9 d'abril de 2015.
  39. ↑ Vodafone llanza Lowi, la so marca ‘low cost' de telefonía móvil. El País. 16 d'avientu de 2014. http://economia.elpais.com/economia/2014/12/16/actualidad/1418748679_043309.html. Consultáu'l 9 d'abril de 2015.

Enllaces esternos





Esti artículu foi traducíu automáticamente y precisa revisase manualmente
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.