Venenu
class of chemical substances by use (en) y causa de muerte (es)
sustancia química, nocivo (es) , Arma y Q124326543

Un venenu^[1] ye cualesquier sustancia químico dañible, yá sía sólida, líquida o gaseosa, que puede producir una enfermedá, mancadura, o qu'alteria les funciones del sistema dixestivo y reproductor cuando entra en contautu con un ser vivu, inclusive provocando la muerte. Los venenos son sustancies que desencadenen o inhiben una reacción química, xuniéndose a un catalizador o enzima más fuertemente que'l reactivu normal. Esta definición refuga fenómenos físicos como'l calor, la radiación y la presión, que tamién pueden provocar mancadures nos organismos.

Botella de venenu

Según Paracelso, Alle Dinge sind ein Gift und nichts ist ohne Gift. Allein die Dosis macht, daß ein Ding kein Gift ist («Tou ye venenu, nada ye ensin venenu. Solo la dosis fai'l venenu»).^[2]

Según la observación de Paracelso, toles sustancies son tóxiques a dosis altes, como'l agua, el osíxenu y les vitamines. Los venenos son sustancies nocives a dosis o concentraciones bien baxes.

La diferencia ente un venenu y un fármacu ye la dosis alministrada o acumulada nel cuerpu, pero xeneralmente un venenu ye mortal a una determinada dosis y ensin nenguna función terapéutica.

Orixe

Los venenos pueden tener orixe:

• Mineral: Como'l arsénicu, el mercuriu.
• Vexetal: Como delles "plantes venenoses". La mayoría de les plantes melecinales contienen sustancies tóxiques que son venenos a determinaes concentraciones, como por casu, la cicuta.
• Animal: Como'l venenu de les culiebres, escorpiones, abeyes, y otros.
• Artificial: Como munches de les sustancies sintetizaes pol home na industria.

Ver tamién

• Intoxicación
• Sustancies tóxiques vexetales
• Venenos animales
• Animal venenosu
• Emponzoñamiento ofídico
• Toxina
• Toxicidá
• Toxicoloxía

Referencies

Enllaces esternos

• Wikiquote tien frases célebres suyes o que faen referencia a Venenu.
• Axencia pa Sustancies Tóxiques y el Rexistru d'Enfermedaes (ATSDR)
• Muséu Virtual de los Venenos en rellación al Arte y a la Historia (Facultá de Medicina. Universidá de Buenos Aires. Arxentina)
• mundu/ 10 Venenos naturales más letales