Utrecht
flag of Utrecht (en) coat of arms of Utrecht (en)
Alministración
País	Reinu de los Países Baxos
País	Países Baxos
Provincia	Utrecht
Tipu d'entidá	conceyu de los Países Baxos[1]
Mayor of Utrecht (en)	Sharon Dijksma
Nome oficial	Utrecht (nl)
Nome llocal	Utrecht (nl)
Códigu postal	3450–3455, 3546 y 3500–3585
Xeografía
Coordenaes	52°05′27″N 5°07′18″E / 52.0908°N 5.1217°E / 52.0908; 5.1217
Utrecht Utrecht (Países Baxos)
Superficie	99.32 km²
Altitú	5 m
Llenda con	Woerden, Stichtse Vecht, De Bilt, Zeist, Bunnik, Houten, Nieuwegein, IJsselstein y Montfoort
Demografía
Población	359 370 hab. (1r xineru 2021)
Porcentaxe	28.67% de Utrecht 2.04% de Países Baxos 2.1% de Reinu de los Países Baxos
Densidá	3618,3 hab/km²
Viviendes	172 749 (1r xineru 2015)
Más información
Prefixu telefónicu	030
Estaya horaria	Hora central europea
Llocalidaes hermaniaes	Brno, Kinxasa y Juanjuí
utrecht.nl

Utrecht ( [ˈytrɛxt] ) ye la capital de la provincia homónima. Allugar nel centru de los Países Baxos, siendo la cuarta ciudá n'importancia d'esti reinu. La población d'Utrecht ye de 330.772 habitantes, según censu de 2014. Ye unu de los exemplos más destacaos de la morfoloxía d'una urbe histórica y monumental nos Países Baxos. Coles mesmes, ye unu de los principales centros económicos ya industriales del país.

Asitiada nes veres del Rin, foi una destacada fortaleza romana y dempués un gran centru medieval productor de llana y esportador de ganáu vacuno de l'apreciada raza frisona.

Tamién foi un centru relixosu bien importante, llugar de residencia d'obispos que les sos cases con pináculos y torres caltuviéronse y entá pueden contemplase. Si visitamos la parte antigua de la ciudá atopamos la ilesia de San Martín (Domkerk) qu'hasta 1559 foi la única catedral nel norte d'Holanda; alredor del 920 l'obispu Balderik llegó a Utrecht y reconstruyó l'antigua ilesia construyida por San Wilibrord nel 695, fixo construyir una nueva y enorme Catedral consagrada n'honor a San Martín con arcos romanos. Dempués d'una quema asocedida en 1253 esta quedó estropiada, el cabildru aprovechó esta oportunidá pa dir reconstruyendo la ilesia. Por esi entós predominaba en Francia l'estilu arquiteutónicu góticu, y Utrecht siguió esa moda. La nueva ilesia cunta con arcos góticos. En 1254 empezar col coru de la ilesia, depués siguieron les torres y la nave tresversal de la nave. Por cuenta de la falta de recursos, en 1517 túvose que suspender la construcción, asina ye que faltaron los contrafuertes y los arcos arbotantes que son importantes pal soporte de la nave. Nel sieglu dieciséis españó la Reforma y en 1577 Utrecht fíxose protestante y la mayoría d'ilesies fuéron-y quitaes a la Ilesia católica, una d'eses foi esta ilesia. Tien la torre más alta del país, orixinalmente xuníes por una nave, fueron dixebraes por un tornáu (el 1 d'agostu de 1674), atopar nel puntu onde se crucien cuatro ilesies: la ilesia de San Pedro (de Pieterskerk), la ilesia de San Xuan Bautista (de Janskerk), la ilesia de l'abadía de San Pablo (de kerk van de Paulusabdij) y la ilesia de Santa María (de Mariakerk), estos dos últimes nun esisten anguaño.

Ente los sieglos XI y XVI foi la ciudá más destacada ya importante de los actuales Países Baxos.

La ciudá d'Utrecht

Utrecht ye conocida pola Torre de la Catedral d'Utrecht y les canales nel centru de la ciudá. Ye consideráu'l segundu destín turísticu más demandáu de los Países Baxos, dempués d'Ámsterdam, debíu fundamentalmente a la guapura y disposición de la urbe y l'intensa actividá cultural y d'ociu que presenta.

La situación central de la ciudá per un sitiu y el so diseñu medieval por otru determinaron en gran midida'l desenvolvimientu de la vida social d'Utrecht. Dende va sieglos, la guapura del centru, arrodiáu per una canal circular, sigui atrayendo a un gran númberu de persones, mientres, de la mesma, oficines, empreses y servicios atopen n'Utrecht un llugar central y bien comunicáu que ye bien accesible. Utrecht ye'l centru de la rede holandesa de ferrocarriles "Nederlandse Spoorwegen" (Ferrocarriles Holandeses). La estación central d'Utrecht ye'l corazón de la rede nacional de trenes y Oudenrijn, el centru neurálxicu de la rede d'autopistes nacionales, topar a pocos quilómetros del centru d'Utrecht.

Dientro de la canal circular ('singel'), arrodiáu de parques con caminos frondosos, el cascu antiguu d'Utrecht convirtióse nuna zona que sobresal pola so tranquilidá, guapura plástica y la so aguada atopadiza. Anque los tenderos quexar de la supuesta falta d'accesibilidá del tráficu motorizado y del aparcamientu caru, el cascu antiguu atrai a miles de persones con ganes de faer compres, relaxase y esfrutar de la ufierta cultural. Nos años sesenta la zona ente la estación central y el cascu antiguu foi baltada y reemplazada per un centru comercial xigante, Hoog Catharijne. Sicasí, gracies a la so zona piatonal, el cascu antiguu sigue siendo'l centru verdaderu d'Utrecht. Los sos negocios esclusivos, la so bayura de restoranes, y sobremanera los sos cafés con terraces a lo llargo del Oudegracht, la canal central, fixeron d'Utrecht un llugar inmensamente curiosu pa ciudadanos, estudiantes y visitantes.

Educación

	Universidá !Fundación	Acrónimu	Tipu
	Universidá d'Utrecht	1636	UU	Universidá pública

La Universidá d'Utrecht ye la universidá más grande de los Países Baxos y una de les más prestixoses d'Europa y del mundu. ^{[ensin referencies]}

Nucleos de población

• La ciudá d'Utrecht (población: 330.772)

Vleuten-De Meern tuvo un conceyu propiu hasta 2001, qu'incluyía Haarzuilens y Veldhuizen.

Historia

Los oríxenes de la ciudá remontar a dómina romana. En dómina del emperador Claudio ordenóse la construcción d'una llinia defensiva a lo llargo del Rin, dando llugar a la llinia fronteriza más al norte del imperiu. Una de les fortaleces construyir nun encruz nel ríu, recibiendo'l nome de Trajectum o Ultra Trajectum. Col pasu del tiempu, y so la influencia de los avatares de los distintos periodos históricos, estos vocablos fueron derivando pasu ente pasu en diverses formes (Uut- Trecht, Trecht), debíu sobremanera a un error de pronunciación hasta algamar el nome actual d'Utrecht. En dómina romana, alredor d'estes fortificaciones (qu'allugaben una cohorte de 500 soldaos) diría asitiándose pasu ente pasu tou un conglomeráu d'artesanos y comerciantes, amás de grupos de families.

A partir de mediaos del sieglu III, tribus xermániques fueron dacuando invadiendo estos territorios. Alredor del añu 275 los romanos nun pudieron contener la llinia fronteriza norte, teniendo de resultes qu'abandonar Utrecht la mayoría, hubo una parte que se quedó y crució con l'invasores.

A finales del sieglu VII, el misioneru inglés Willibrord establecer n'Utrecht, enfusando la doctrina cristiana nestes tierres y alzándose, por nomamientu del Papa, nel primer obispu de la zona. Nel 723 el rei Franco dexó la fortaleza d'Utrecht y les sos tierres circundantes a la xerarquía eclesial. D'esta forma, Utrecht sentaba la base del so posterior papel como centru relixosu y económicu de primer orde. Baste con mentar al respeutu que, l'últimu Papa non italianu de la Historia, hasta Juan Pablo II, foi d'Utrecht, Florenszoon Boeyens Adriaan, Adriano VI, nel añu 1522.

La ciudá foi visitada hacia l'añu 965 pol viaxeru hispanu-xudíu Ibrahim ibn Yá'qub, quien describe la economía basada non nel cultivu sinón nos fataos y la llana, materia primo de les pervalibles capes frisones. Tamién nota l'usu d'alteria en cuenta de lleña. Utrecht ye un centru mercantil ensin comparanza.^[2]

Tres el dominiu absolutu de Carlos V mientres bona parte del sieglu XVI, en 1579 los siete provincies del norte roblaron la Unión d'Utrecht, pa faer frente a la hexemonía española. Ye vistu como l'empiezu de la República holandesa. Hai que mentar que nos últimos intres del sieglu XVI empezó una etapa de decadencia, por cuenta de la so anquilosamiento temporal como centru del cristianismu católicu, nuna esfera mayoritariamente protestante. El pesu políticu mover d'Utrecht escontra la parte protestante. Nel sieglu XVII Ámsterdam convertir na ciudá por antonomasia de los Países Baxos. Aun así, Utrecht siguió calteniendo importancia como centru cultural y económicu.

El so notable Catedral foi construyida mayoritariamente ente 1254 y 1320, y en 1420 construyéronse les últimes partes. Yá nun yera la dómina de les grandes catedrales y tornóse la construcción d'unos arbotantes. En 1674 la so parte central foi derruida por un tornáu y la so notable torre ta anguaño dixebrada de la ilesia, y lo que foi parte de la so nave central, una plaza pública.

El nome Utrecht apaez más d'una vegada na Historia rellacionáu con trataos y negociaciones importantes. Equí llevóse a cabu ente otros, el Tratáu d'Utrecht relativu a la Guerra de Socesión española nel sieglu XVIII, qu'amás determinó les soberaníes sobre dellos territorios ente les diverses potencies europees, incluyendo territorios coloniales.

Nel sieglu XIX, convertir na sede central del ferrocarril holandés (entá anguaño ser), gracies al so allugamientu xeográficu privilexada. Ello fixo posible un desenvolvimientu industrial y económico bien considerable, llevándose a cabu la reconversión y modernización de la ciudá. Tou ello, xunto al reestablecimientu d'Utrecht como'l centru católicu de los Países Baxos, fixo posible que la urbe espertara del latente ostracismu del sieglu XVIII y recuperara cierta rellumanza d'antaño.

Cultura

Rietveld Schröder House.

La ciudá d'Utrecht desendolcóse dende siempres nun ambiente de gran actividá cultural. Foi unu de los focos más destacaos de la pintura holandesa, especialmente dientro del manierismu de finales del sieglu XVI.

Esisten diversos teatros, el centru de música Vredenburg, el club de rock Tivoli, diverses sales de cine, galeríes d'arte y numberosos museos. Col enfotu d'arreyar a la población nes actividaes culturales la ciudá d'Utrecht entama regularmente domingos culturales nos que diverses organizaciones ufierten les sos actividaes gratuitamente. N'Utrecht esisten edificios significativos de l'arquiteutura moderna; como amuesa d'ello ta la Casa Rietveld Schröder (1924), que nel 2000 incluyir na llista de la UNESCO como Patrimoniu Común de la Humanidá.

Museos

• Aboriginal Art Museum
• Centraal Museum (artes y historia municipal)
• Museum Catharijneconvent (historia de la cultura cristiana, según artes n'Holanda)
• National museum 'From musical clock to street organ' (dellos sieglos de preseos musicales y mecánicos, vease Muséu Van Speelklok tot Pierement)
• Railroad Museum (historia del ferrocarril holandés, vease Spoorwegmuseum)

La casa onde nació Adriano VI.

Deportes

Utrecht foi sede de la Copa Mundial de Fútbol Xuvenil de 2005

Equipu !Deporte !Competición	Estadiu !Creación
FC Utrecht	Fútbol	Eredivisie	Stadion Galgenwaard	1970

En 2015, foi la ciudá dende onde s'empecipia'l Tour de Francia.

Utrechtenses célebres

Ver tamién

• Tratáu d'Utrecht

Referencies

Enllaces esternos

• Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Utrecht.
• Sitio web oficial de la ciudá
  • Map of the western part of the municipality
  • Oficina de turismu d'Utrecht
• Panorama photography in the center of the city