українська мова
Faláu en
Faláu en Ucraína, Rusia, Polonia, Canadá, Kazakstán, Bielorrusia, Rumanía, Eslovaquia, Serbia, Estaos Xuníos, Hungría, Chequia y Moldavia
Númberu de falantes
Falantes Tipu Añu
26 900 000llingua materna2023
Datos
Familia llingües eslaves orientales
Estáu de vulnerabilidá 1 seguru
Sistema d'escritura alfabetu cirílicu y alfabetu llatín
Reguláu por Academia Nacional de Ciencies d'Ucraína, Institute for the Ukrainian Language (en) Traducir, Potebnia Institute of Linguistics (en) Traducir y Commissioner for the Protection of the State Language (en) Traducir
Códigos
ISO 639-1 uk
ISO 639-2 ukr
ISO 639-3 ukr
Mapa de distribución
Cambiar los datos en Wikidata

L'ucraín (ucraín: українська мова) o ucranianu[1] ye una llingua eslava oriental (grupu indoeuropéu) falada principalmente n'Ucraína por unos 40 millones de persones.

Historia

Ye ún de los tres miembros que faen parte del eslavu oriental xunto al rusu y al bielorrusu. Estrémase d'estos nes influencies polaques que recibió na dominación polaca de la Ucraína Occidental.

Como'l bielorrusu ye fíu del rutenu antiguu, del que se separtó nel sieglu XV.

Tien l'orixe nel Rus de Kiev (sieglos X al XIII), nel que se conocía como rusín. L'ucraín normativu creóse nel sieglu XIX, so la guía del nacionalismu de la dómina. La invasión rusa frenó la so espansión, cola prohibición de falalo en públicu. Cola independencia de 1991, declaróse únicu idioma oficial n'Ucraína.

Alfabetu ucraín

Tecláu n'ucraín.

L'ucraín usa l'alfabetu cirílicu, adautáu a les sos necesidaes. Como en tolos idioms eslavos qu'usen el cirículu, la ortografía respeta bastante bien la fonética.

Nun lleva signos diacríticos y ta formáu por 34 caráuteres.

Normal Cursiva Treslliteración Nome n'ucraín
Lletres y símbolos del alfabetu ucraín[2][3]
А а А а aа (a)
Б б Б б bбе (be)
В в В в vве (ve)
Г г Г г 'h' (j)
ге (jhe, ghe)
Ґ ґ Ґ ґ gґе (gue)
Д д Д д dде (de)
Е е Е е eе (e)
Є є Є є yeє (ye, ie)
Ж ж Ж ж zh (dll), asemeyada a la j francesa
же (dlle)
З з З з z (ds), asemeyada a la z italiana (pizza)
зе (dse)
И и И и y (ee) (paecida a una ê portuguesa (ee)
Exemplos:
писати [pesáte], escribir
читати [chetate], lleer
вивчати [vevchate], deprender
и (ɪ, esto ye ee, ente una I y una E).
І і І і iі (i)
Ї ї Ї ї yiї (yi)
Й й Й й y (i curtia)й (y)
К к К к kка (ka)
Л л Л л lел (el)
М м М м mем (em)
Н н Н н nен (en)
О о О о oо (o)
П п П п pпе (pe)
Р р Р р rер (er)
С с С с sес (es)
Т т Т т tте (te)
У у У у uу (u)
Ф ф Ф ф fеф (ef)
Х х Х х jха (ja)
Ц ц Ц ц tsце (tse)
Ч ч Ч ч chче (cha)
Ш ш Ш ш sh (ch marcada)ша (sha)
Щ щ Щ щ shch (sh doble o sch)ща (shcha, scha)
Ь ь Ь ь 'м’який знак (m'yakiy znak)
Ю ю Ю ю yuю (yu, iu)
Я я Я я yaя (ya, ia)
'апостроф (apóstrofu, nun ye una lletra).

Exemplos

Asturianu Ucranín Romanización Pronunciación
Vocabulariu básicu
Hola Привіт Pryvit prɪu̯it
Por favor Будь ласка Bud' Lasca budʲlɑsʲkɑ
Cómo Як Yak jɑk
Ónde Де De dɛ
Gracies Дякую Diacuiu dʲjɑkujʊ
Sí Так Tak tɑk
Non Ні Ñi´ nʲi
Ayuda Допомога Dopomoha dɔpɔmɔɦɑ
Quiero Хочу Jóchu xɔt͡ʃu
Asturianu Ucraín Romanización Pronunciación Asturianu Ucraín Romanización Pronunciación
Númberos
uno один odyn odɪn diez десять desat´ dɛsʲɑtʲ
dos два dva dwɐ cien сто sto stɔ
tres три try trɪ mil тисяча tysyacha tɪsʲɑtʃɐ
cuatro чотири chotyry tʃotɪrɪ millón мільйон milʹyon milʲjon
cinco п'ять p´yat´ pjɐtʲ billón мільярд milʹyard milʲjɐrd
seis шість shist´ ʃisʲtʲ trillón трильйон trylʹyon trɪlʲjɔn
siete сім sim sim
ocho вісім visim wisʲim
nueve дев'ять dev´yat´ dewjɑtʲ

Ver tamién

Referencies

Enllaces esternos

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.