La espelta o trigu espelta (Triticum spelta), tamién conocida como escaña mayor o escanda mayor, ye una especie de cebera del xéneru Triticum (trigu). Ye una planta hexaploide, al tener seis xuegos de 6 cromosomes. Ye una cebera afecha a climes duros, húmedos y fríos.

La espelta provién de la escanda montesa (Triticum dicoccoides Kór.): híbridu natural ente Triticum boeoticum Boiss y, posiblemente, Aegilops speltoides Tausch, presentes nel próximu Oriente y documentáu dende hai siete milenios — en xacimientos arqueolóxicos d'Iraq, Israel y Turquía (Harlan, 1976). La so estensión pol Mediterraneu foi rápida y na Península Ibérica foi esplotada dende los mesmos entamos de l'agricultura, hai unos cinco milenios (Hopf, 1987).

Dende la Edá Media cultivase n'Asturies (España), Suiza, Tirol (Austria) y el sur d'Alemaña. La famosa abadesa Hildegarda de Bingen escribe sobre la espelta nel so llibru Liber simplicis Medicinae: «La espelta ye'l meyor granu. Ye nutritivu y meyor toleráu que cualesquier otru granu. La espelta aprove a quien la come de tolos nutrientes pa tener una óptima salú y apurre una mente feliz. Nun importa cómo se tome, yá sía como pan o n'otra manera, porque ye bona y bono de dixerir».[cita [ensin referencies]

La collecha por hectárea ye inferior a la del trigu y el procesamientu ye más difícil, pero la espelta soporta un clima más axatáu y ye más resistente contra enfermedaes. Aun así nel sieglu XX menguó'l cultivu, porque traxo un baxu rendimientu. Nel sur d'Alemaña collecha parte de la producción de espelta en forma cruda pa depués turrarla. Usar pa la preparación de panes, cerveces, vodques, potaxes y albóndigues vexetarianes.

Esisten numberoses variedaes de espelta.[1][2]

Nel últimu tiempu, la espelta ta xenerando enforma interés, ente otres razones, porque en delles práutiques de la llamada medicina alternativa propúnxose'l so consumu pal tratamientu de distintos problemes de salú.[3]

Delles persones que son alérxiques al trigu pregunten si pueden comer alimentos que contienen espelta, pero ésta ye tan similar al trigu que nun puede ser encamentada pa persones con alerxa al trigu.[1] Al contener tamién gluten, de nenguna manera ye apta pa celiacos.[1] Toles variedaes de trigu resulten tóxiques pa les persones con trestornos rellacionaos col gluten y nun pueden ser consumíes.[4][5]

Conteníu nutritivo

Polo xeneral, el valor nutritivu de la espelta ye bien similar al del trigu común, pero contién mayores niveles de riboflavina y niacina qu'este:[1]

Sustancia Cantidá
Caloríes 126,00      
Proteína 5,04 g   
Carbohidratos 26,46 g   
Fibra 2,52 g   
Otros carbohidratos 23,94 g   
Grasa total 1,26 g   
     Grases monoinsaturadas 0,28 g   
     Grases poliinsaturadas 0.98 g   
     Grases enchíes 0 g   
Agua 4,32 g   
Vitamina B1 0,25 mg
Vitamina B2 0,87 mg
Vitamina B3 3,20 mg
Calciu 0 mg
Cobre 0,23 mg
Fierro 1,36 mg
Potasiu 145,53 mg
Manganesu 0,83 mg
Cinc 1,29 mg

Ver tamién

  • Kamut

Referencies

  1. 1 2 3 4 Miles, CA; Alleman, DG; Butkus, SN (2014 Oct).
  2. ↑ Bertin, P; Grégoire, D; Massart, S; de Froidmont, D (2004 Dec).
  3. ↑ Kohajdová, Z; Karovičová, J; Slovak University of Technology in Bratislava (2008).
  4. ↑ Wieser, H (2001 Sept).
  5. ↑ Volta, U; Caio, G; Tovoli, F; De Giorgio, R (2013 Sep).
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.