Prehistoria y Edá Antigua

El primer asentamientu cultural de Terque ye probable que se remonte a la Prehistoria, que'l so pobláu de cueves milenaries topar na redolada qu'atoparon los ocupantes de los Millares, herederos de la cultura Neolítica. Pero primero que Terque foi Marchena, un cuetu tamién conocíu popularmente como cuetu del Llibru; d'importancia estratéxica va ser testigu direutu y allugamientu de socesives cultures a lo llargo de los sieglos.

Edá Media

Na Edá Media, Marchena ye musulmana (Marshana) ya inscríbese dientro de l'actividá colonizadora y fundación nel territoriu Urs Al-Yaman d'unos 20 castiellos (Urs Al-Yaman ye'l nome xeneralizáu de la contorna de Pechina nel sieglu XI; significa Urcí de los Yemeninos o tierra dada a los Yemeninos), configurándose Marchena col tiempu, como la fortaleza más importante de la contorna. A partir del sieglu XIII, al formase'l Reinu de Granada Marchena va dar nome a una taha (nueva unidá alministrativa na qu'estremaron los nazaríes tol territoriu alpujarreño).

Edá Moderna

Dempués de la rindición de Baza y la capitulación d'Almería, la Taha de Marchena foi convertida en señoríu, pasando a manes de Gutierre de Cárdenas y Chacón a quien se-y apurrió como pagu, siguiendo'l costume de los Reis Católicos de vencer señoríos a los nobles que participaron na Reconquista.

Los diez llugares que componíen la taha de Marchena agora convertida en señoríu yeren: Zodun (Alsodux), Alhabiati (Alhabia), Terque, Bentarico (Bentarique), Ylar (Íllar), Alhama, Estancihun (Instinción), Rágol, Alicún (posiblemente un barriu de Huécija) y Guezixa, (Huécija) que quedó como la capital y foi alzada a la categoría de villa xunto con Terque.

Al destruyise la fortaleza de Marchena col terremotu de 1522, la villa de Marchena foi progresivamente sumiendo y la so población foise partiendo ente Terque y Huécija.

Dalgunos fidalgos instalar na llocalidá construyéndose para ellos edificaciones de nuevu estilu de les que se caltienen na actualidá dalgunes, como les cases de los Santiesteban, los Paniagua y les Porres.

Lo más carauterístico d'esti sieglu en Terque son les socesives rebeliones de los moriscos quien, tres la rebelión final de 1568 y encabezaos por Abén Humeya, de llinaxe califal, son derrotaos y espulsaos definitivamente pola Pragmática de Felipe II en 1570. Cola espulsión de los moriscos, Terque queda despoblado y esmanteláu, recuperándose a partir del sieglu XVIII en que consigue estabilizar la so demografía y economía gracies mayormente al cultivu de la uva d'Ohanes que s'estendería por tol valle del Andarax a partir del sieglu XIX.

Edá Contemporánea

El sieglu XIX empecipiar col lliberalismu y l'abolición de los señoríos en 1835, siendo'l fechu más significativu pa Terque el nuevu réxime d'independencia que la convertirá nun conceyu, tres l'abolición del señoríu de Maqueda y Arcos (en 1656), al quedar Bernardino de Cárdenas ensin socesión, el señoríu pasa al duque d'Arcos.

Monumentos civiles

Castillo del cuetu de Marchena

Construcción musulmana asitiada nel cuetu de Marchena o cuetu del Llibru, asitiáu na llinde con Huécija. Del castiellu queden namái unes muertes (casi sumíos) por un terremotu. Foi declaráu Bien d'Interés Cultural cola categoría de monumentu (códigu 409 10003). So la proteición de la Declaración xenérica del Decretu de 22 d'abril de 1949, y la Llei 16/1985 sobre'l Patrimoniu Históricu Español. En 1993 la Xunta d'Andalucía dio una reconocencia especial a los castiellos de la Comunidá Autónoma d'Andalucía.

Fortaleza del cuetu de la Matanza So la proteición

de la Declaración xenérica del Decretu de 22 d'abril de 1949 y la Llei 16/1985 sobre'l Patrimoniu Históricu Español. En 1993 la Xunta d'Andalucía dio una reconocencia especial a los castiellos de la comunidá autónoma d'Andalucía.

Casa de los Caballinos.

Casa de los Caballinos

Construcción burguesa de finales del sieglu XIX. Sobresal esta construcción ente toles demás, y llámase asina polos animales que coronen la so cornisa, que nun son caballinos, sinón grifo (animales fantásticos con cabeza y ales d'águila y cuerpu y garres de lleón).

Casa de Juan d'Austria Casa onde se diz

que durmió Juan d'Austria cuando vieno a Terque pa encalorar la rebelión morisca.

Museos de Terque

Teatro Manuel Galiana. Sede del Muséu Provincial de la Uva del Barcu.

Muséu Etnográficu de Terque

Muséu Provincial de la Uva del Barcu ;La Modernista.

Tienda de texíos

Muséu de la Escritura popular

Cueva de San José^[5][6]

Otros edificios

Teatro Manuel Galiana

Monumentos relixosos

Ilesia de Terque

Ilesia edificada a finales del sieglu XVI sobre les ruines de l'anterior qu'amburó mientres la rebelión de los moriscos. Ta dedicada al Apóstol Santiago.

Ye d'estilu mudéxar y del tipu d'ilesia que tien estremada la capiya mayor por un arcu toral de la nave y la cubierta ye de madera. El templu tien agregos posteriores como l'altar churrigueresco y la capiya barroca dedicada a la Virxe del Rosario, patrona del pueblu.