Esti artículu foi traducíu automáticamente y precisa revisase manualmente
Streptopelia decaocto
rulla turca
Estáu de caltenimientu
Esmolición menor (LC)
Esmolición menor (IUCN 3.1)[1]
Clasificación científica
Reinu: Animalia
Filu: Chordata
Clas: Aves
Orde: Columbiformes
Familia: Columbidae
Xéneru: Streptopelia
Especie: S. decaocto
(Frivaldszky, 1838)
Distribución
Consultes
[editar datos en Wikidata]

Les especies d'aves con nome común en llingua asturiana márquense como NOA. En casu contrariu, conséñase'l nome científicu. La rulla turca[2] (Streptopelia decaocto) ye una especie d'ave columbiforme de la familia Columbidae mesma d'Eurasia. Orixinalmente estender pel sur d'Asia pero colonizó rápido toa Europa y el norte d'África de forma natural, y tamién Norteamérica y Xapón onde foi introducida.

Descripción

El so plumaxe ye llisu, non escamado como'l d'otres tórtolas.
Detalle de la cabeza.

La tórtola turca ye una tórtola de tamañu mediu, d'un llargor total similar a la de la palombu bravíu anque la so cola ye más llarga y ye muncho más espodada. Ye un pocu mayor que la tórtola europea con un llargor mediu de picu a cola de 32 cm,[3] un valumbu alar d'ente 47 y 55 cm, y un pesu de 125 a 240 g. El so plumaxe polo xeneral ye de color beige buxu, con ciertu matiz rosado na cabeza y el pechu. El so llombu y les coberteres cimeres de les ales son de tonu marrón claru uniforme y les de la parte inferior son gris azulaes, y les sos primaries son pardes más escures. Presenta una carauterística llista negra ribeteada de blancu qu'arrodia los llaterales y parte posterior del so pescuezu pescuezu a manera de collar. Les plumes de la so cola son de color anteado buxu percima y gris escuru cola punta blanca per debaxo. Les plumes llaterales de la cola tamién tienen la so terminación ablancazada percima. Les sos pases son curties y de color acoloratáu y el so picu ye coritu. L'iris de los sos güeyos ye coloráu escuru anque de lloñe paecen negros porque les sos neñines son bien grandes, y presenta un finu aniellu periocular blancu. Dambos sexos tienen una apariencia virtualmente indistinguible, anque los xuveniles o nun tienen collar, o lo tienen pocu desenvueltu, y l'iris de los sos güeyos ye castañu.[4][5][6] Amás de la variedá natural en cautividá críense tórtolas blanques.

La tórtola turca estrémase principalmente de la tórtola europea, pol so plumaxe llisu, qu'escarez del patrón de color escamado carauterísticu d'esta postrera.

Taxonomía

Xuvenil enantes de la formación del collar, en Gran Canaria.

La tórtola turca describióse científicamente pol naturalista húngaru Imre Frivaldszky en 1838,[7] como Columba decaocto,[8] Darréu foi treslladada al xéneru Streptopelia creáu por Charles Lucien Bonaparte en 1855. Ta cercanamente emparentada cola tórtola bicollar del sureste asiáticu y la tórtola rosigrís del África subsaḥariana, coles que forma una superespecie.[9]

Reconócense dos subespecies de tórtola turca:[10][7]

  • Streptopelia decaocto decaocto - estender d'Europa a Corea y l'oeste de China;
  • Streptopelia decaocto xanthocycla - alredor del sureste asiáticu, Birmania y este de China. Tien el aniellu ocular mariellu en llugar de blancu.[9]

El nome del so xéneru, Streptopelia, ye d'etimoloxía griega, consiste na combinación de les pallabres στρεπτός (streptos) que significa «cadena» y πέλεια (pelia) «palombu», en referencia a la llista negra del so pescuezu. Sicasí, el so nome específicu ye la suma de términos llatinos deca- «diez» y octo «ocho», n'alusión a un mitu griegu sobre una nueva criada que pidió a los dioses ser lliberada porque'l so duru trabayu solu yera remunerado con 18 monedes al añu, y concedióse-y el so deséu convirtiéndola en tórtola, que nel so arrullu recordaría'l númberu pa siempres.[11]

Distribución y espansión

Mapa temporal de la espansión de la tórtola turca per Europa.

La tórtola turca nun ye migratoria, pero ye bien dispersiva. Nel sieglu XX la tórtola turca protagonizó una de les mayores colonizaciones realizaes poles aves de tol mundu. El so área de distribución orixinal a finales del sieglu XIX yera les rexones templar y subtropical d'Asia, dende Turquía hasta'l sur de China, incluyíu tol subcontinente indiu y Ceilán. En 1838 rexistrar por primer vegada en Bulgaria, pero nun empezar a estendese por toa Europa hasta l'empiezu del sieglu XX, apaeciendo n'otres partes de los Balcanes ente 1900–1920, y estendiéndose rápido escontra'l noroeste, algamando Alemaña en 1945, Gran Bretaña alredor de 1953 (rexistrándose la so reproducción ellí per primer vegada 1956), Irlanda en 1959, y les islles Feroe a empiezos de los años 1970. Tres estes rápida dispersión en direición noroeste foi ampliando la so espansión en toes direiciones, al norte llegó hasta'l círculu árticu en Noruega, hasta los monte Urales en Rusia, y tamién colonizó'l Mediterraneu. Llegó a España nel añu 1960, ocupando primeramente Asturies.[12] dende onde colonizó'l restu de la península ibérica. Tamién colonizó les rexones costeres del norte d'África, dende Marruecos hasta Exiptu, a finales del sieglu XX, llegando a algamar les Islles Canaries. Amás n'Asia estender hasta'l nordeste de China, y tamién colonizó delles partes de Xapón (probablemente introducida).[4][13][5][9] Consiguió algamar Islandia como divagante (41 rexistros hasta 2006), anque non se consiguíu establecese ellí.[14]

Rulla turca en Hermosillo, Sonora, Méxicu.
Nel barriu de La Victoria en Málaga.

La tórtola turca foi introducida en Les Bahames a mediaos de la década de 1970,[15] dende onde algamó Florida alredor de 1982. Asina se convirtió nuna especie invasora,[16] que s'estendió rápido pola mayor parte de Norteamérica. Anque'l so principal bastión norteamericanu inda son les mariñes del Golfu de Méxicu, estender dende Puerto Escondido y Tehuantepec en Oaxaca y California, hasta Alaska, Alberta, el cantu de los Grandes Llagos y Nueva Escocia. El so relativamente temprana presencia na zona de Cancún indica que pudo llegar al traviés del mar. Dalgunes de les dispersiones más distantes pueden habese por cuenta de nuevos escapes locales de tórtolas en cautividá.[9] Desconozse'l so impautu sobre les especies natives, anque paez ocupar el nichu ecolóxicu de la zenaida huilota y el palombu bravíu (esta postrera tamién invasora en Norteamérica). En Arkansas (EEXX) la tórtola turca rexistrar por primer vegada en 1989, y dende entós estendióse ocupando 42 de les sos 75 condaos. La so dispersión dende l'estremu sureste del estáu en 1997 al estremu noroeste producir en 5 años, cubriendo una distancia de 500 km, lo que supón una tasa de 100 km per añu.[17] Esta tasa ye más del doble de los 45 km per añu rexistraos na so espansión per Europa.[18]

Comportamientu

Atopar con facilidá a los espacios urbanos.
Güevu de tórtola turca.

La tórtola turca nun ye una ave roceana y afíxose a los espacios urbanos. Ye una especie gregaria y forma bandaes considerables pel hibiernu cuando hai alimentu disponible. Polo xeneral les sos bandaes son d'ente 10 a 15 individuos, pero llegar a rexistrar bandaes de 10.000 tórtolas.[5] La so dieta natural compónse básicamente les granes, biltos ya inseutos. Puede trate tórtolas alimentándose nos parques y los xardinos de les cases, inclusive visiten los comederos d'aves. Les mayores concentraciones xeneralmente atópense alredor de les granxes onde se dexa granu cayíu o s'alimenta con él al ganáu.

Adultu alimentando al so pichón nun nial asitiáu nun macetero.

Les tórtolas turques suelen criar na redolada urbana onde haya árboles y atopen alimentu. El cortexu del machu consiste nuna exhibición de vuelu, como en munches otros colúmbidos, na que realiza un ascensu rápido casi vertical siguida por un descensu entamando en círculos, calteniendo les ales sol so cuerpu en forma de "V" invertida.

La tórtola turca añera casi siempres n'árboles, dacuando n'edificios. El nial ye una plataforma tosca de ramines, en delles ocasiones tapizaes con material vexetal más nidia. Casi tolos sos niales atopar a menos d'un quilómetru de los edificios habitaos por humanos. La fema pon dos güevos en díes siguíos. La fema guara los güevos mientres la nueche y el machu mientres el día. La incubación dura ente 14 y 18 díes, y los pichones tarden de 15 a 19 díes n'emplumar y dexen el nial 21 díes tres les eclosión. La reproducción puede producise mientres tol añu mientres haya alimentu disponible, anque ye raru que se produza pel hibiernu onde estos son fríos, y la mayoría de puestes realizar de marzu a ochobre. Ye normal que críen trés o cuatro niaraes cada añu, y llegóse a rexistrar hasta seis nun añu.[5] A les 5-6 selmanes los mozos son dafechu independientes.

Cría en cautividá

La tórtola turca en cautividá precisen pajareras nun son aptes pa xaules pequeñes. Puede instalase a esta tórtola en pajareras tantu n'interior como n'esterior. Y anque puede permanecer tol añu nuna pajarera esterior, ye conveniente abellugala pel hibiernu nuna pajarera interior en climes inclementes. Si la pajarera ye grande y tien arbustos y plantes abondoses va sentise más a gustu. Hai qu'apurri-y siempres que se pueda agua por que se bañe, tantu pel hibiernu como pel branu.

Les tórtolas amansar con facilidá.

La tórtola turca en cautividá suel alimentase de trigu, miyu, avena, alpiste y arroz integral. Tamién acepta cañamón d'acordies.

Frecuenten los comederos de parques y xardinos.

Ye una ave bien sociable, que puede instalase con otros páxaros exóticos pequeños. Puede aportar a bien confiada y puede llegase a posar na mano por sigo sola, namái por caciplar. Dacuando pueden surdir engarradielles ente machos si la pajarera ye pequeña, anque poques vegaes lleguen a consecuencies graves. Si los dos machos entren en celu les engarradielles pueden ser bastante frecuentes y los machos pueden acabar daqué espenaos, anque aparte del plumaxe un pocu estropiáu nun hai mayores problemes.

La tórtola turca cría mientres tol añu, anque preferentemente facer en primavera como la mayoría de les aves. Ye abondo fácil criar a estes aves si apúrrese-yos el nial fayadizu. Ésti va ser una cesta de midíes 15 x 20 centímetros. Dacuando xúntense dos o tres femes nel mesmu nial pa poner los sos güevos. Esto puede causar que los güevos acaben nel suelu, porque cuando se mueven cutir coles pates intentando ponese nuna bona posición pa guarar.

Anque rellenen bien ruinamente'l nial depués acepten gustosamente que cola mano pongámoslos palitos al so algame cuando tán dientro del nial. Con paciencia puede consiguise que rellenen el nial bien, pos a midida que vánse-y apurriendo palitos nel picu, la fema va poner nel so sitiu, hasta completar el círculu de ramines carauterísticu de los niales de tórtolas. Ye risonderu reparar construyir los sos niales y gratificante ver cómo confíen en ti d'asemeyada manera les aves.

Referencies

  1. ↑ BirdLife International (2012). «Streptopelia decaocto» (inglés). Llista Roxa d'especies amenazaes de la UICN 2014.3. Consultáu'l 17 d'abril de 2015.
  2. ↑ URL de la referencia: http://www.sabencia.net/nomenclator.php.
  3. ↑ Campbell, Donald (2000). Parragon: The Encyclopedia of British Birds. ISBN 0752541595.
  4. 1 2 Snow, D. W. (1998). Oxford University Press: The Birds of the Western Palearctic. ISBN 0-19-854099-X.
  5. 1 2 3 4 Cramp, S., ed. (1985). The Birds of the Western Palearctic 4: 340-353. ISBN 978-0-19-857507-8
  6. ↑ Javier Blasco-Zumeta, Llaboratoriu Virtual Ibercaja Ficha d'identificación de la especie
  7. 1 2 Zoonomen. «Taxonomía de Columbiformes.» (inglés). Consultáu'l 13 d'abril de 2015.
  8. ↑ Ficha resumen del taxón de la especie en AnimalBase.
  9. 1 2 3 4 Fuexu, J. del, et al., eds. (1997). Lynx Edicions: Handbook of the Birds of the World, vol. 4. ISBN 84-87334-22-9.
  10. ↑ Frank Gill y David Donsker. Pigeons. IOC World Bird List versión 5.1.
  11. ↑ James A. Jobling. Helm Dictionary of Scientific Bird Names. Bloomsbury Publishing p. 131 y 367 ISBN 1408125013
  12. ↑ Francisco Bernis et al.. «Sobre la espansión y ecoloxía de la Tórtola Turca...».)
  13. ↑ Hagemeijer, W. J. M., & Blair, M. J., eds. (1997). The EBCC Atlas of European Breeding Birds. Poyser, Londres ISBN 0-85661-091-7.
  14. ↑ Birding Iceland: Eurasian Collared Dove
  15. ↑ Eurasian Collared-Dove in Birds of North America. Cornell Lab of Ornithology.
  16. ↑ Beckett, S. M., Komar, N., & Doherty, P. F. (2007). Population Estimates for Eurasian Collared-dove in Northeastern Coloriáu. The Wilson Journal of Ornithology 119 (3): 471-475. Abstract.
  17. ↑ Fielder, J. M., R. Kannan, D. A. James, and J. C. Cunningham. 2012. Status, dispersal, and breeding biology of the exotic Eurasian Collared-dove (Streptopelia decaocto) in Arkansas. J. Arkansas Academy of Science 66: 55-61
  18. ↑ Hengeveld, R. 1988. Mechanisms of biological invasions. J. of Biogeography 15:819-828.

Enllaces esternos

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.