| Solsticiu | |
|---|---|
acontecimientu añal, fenómenu astronómicu y extremos de una función (es)  | |
 | |
 |
Solsticiu ye un términu astronómicu rellacionáu cola posición del sol nel ecuador celeste. El nome provién del llatín solstitium ("sol sistere" o sol quietu).
Los solsticios son aquellos intres del añu nos que'l sol algama la so posición cimera meridional o boreal. Nel solsticiu de branu del Hemisferiu norte, el sol algama el cénit al meudía sobro'l Trópicu de Cáncer y nel solsticiu d'hibiernu algama el cénit al meudía sobro'l Trópicu de Capricorniu. Les feches del solsticiu d'hibiernu y del solsticiu de branu tan camudaes en dambos hemisferios.
En tolo llargo l'añu, l'allugamientu del sol (adicáu dende la Tierra), sofre un movimientu de norte a sur. Los solsticios son los intres del añu nos que la posición del sol sobro la esfera celeste algama les sos posiciones más boreales (declinación máxima norte +23º 27') o australes (declinación máxima sur -23º 27').
La esistencia de los solsticios débese al enclín axal del exe de la Tierra. Nos solsticios, la llonxitú del día y l'altor del sol a meudía son máximos (nel solsticiu de branu) y mínimos (nel solsticiu d'hibiernu), en comparanza con cualesquier otru día del añu. Na mayoría de les cultures antigües, celébrense fiestes memoratibles de los solsticios.
Les feches de los solsticios son idéntiques al pasu astronómicu de la primavera al branu y de la seronda al hibiernu.
Movimientu diurnu del sol
Nel solsticiu, la llonxitú del día y l'altor del sol al meudía son máximes o mínimes en tol añu.
El solsticiu de xunu
- Nel polu norte, el sol caleya pol cielu a un altor constante de 23°.
- Nel Círculu polar árticu, el centru'l sol, namái cinca l'horizonte ensin ponese. El sol encuma'l sur, aú algama el so altor máximu de 47º. Ye l'únicu día nel que'l sol caltiénse sobro l'horizonte per 24 hores.
- Nel Trópicu de Cáncer, el sol risca 27º al norte del este. Encuma nel cénit y ponse 27º al sur del oeste. El sol ta sobro l'horizontes por 13,4 hores.
- Nel Ecuador el sol sal 23°N del este. Encuma'l norte, aú algama el altor máximu de 67°. Ponse a 23°N del oeste. Tá sobro l'horizonte 12 hores.
- Nel Trópicu de Capricorniu, el sol risca 27°N del este. Encuma'l norte, aú algama el altor máximu de 43,12°. Ponse a 27°N del oeste. Tá sobro l'horizonte por 10,6 hores.
- Nel Círculu polar antárticu el centru del sol solamente toca el horizonte del norte ensin riscar. Ye lúnicu día nel que'l sol caltiénse baxu l'horizonte les 24 hores.
- Nel polu sur el sol nun s'acolumbra enxamás, y caltiénse siempres 23º baxo l'horizonte.
El solsticiu d'avientu
- Nel polu norte, el sol enxamás risca, caltiénse siempres baxo l'horizonte unos 23º.
- Nel Círculu polar árticu, el centru del sol namái cinca l'horizonte del sur ensin riscar. Esti día el sol caltiénse baxo l'horizonte 24 hores.
- Nel Trópicu de Cáncer el sol risca 27°S del este. Encuma'l sur, aú algama el so altor máximu de 43,12°. Ponse a 27°sur del oeste. Permanez visible namái 10,6 hores.
- Nel Ecuador, el sol risca a 23ºS del este. Encuma'l sur, aú algama un altor de 67º. Ponse a 23ºS del oeste, y el día tien 12 hores de lluz.
- Nel Trópicu de Capricorniu, el sol risca 27ºS del este, encuma al cénit, y ponse 27ºS del oeste, allumando nel día por 13,4 hores.
- Nel Círculu polar antárticu, el centru del sol namái cinca l'horizonte del sur ensin ponese. Encuma'l norte, aú algama el so altor máximu de 47°. Esti día, el sol caltiénse sobro l'horizonte, teniendo 24 hores de lluz.
- Nel polu sur, el sol caleya el cielu a un altor constante de 23º.
Vezos y Tradiciones
N'Europa, ante'l venimientu de los solsticios, y dende tiempos prerromanos, ficiéronse y entá se faen delles celebraciones con calter ritual amburando fogueres.
Nel solsticiu de xunu, (branu nel hemisferiu norte), son renomaes les fogueres per San Xuan, que magar que son anteriores al cristianismu, celébrense con esi nome.
Nel solsticiu d'avientu (hibiernu nel hemisferiu norte) celébrase la torna del sol, n'especial nes cultures romanes y celtes: andando d'esta fecha, los díes entamen a allargase, y esto rellacionábase col trunfu del sol sobro les solombres, fechu que festexábase amburando fogueres. Postreramente la Ilesia Católica decidió afitar nesa fecha la nadal de Xesucristu, dándo-y calter simbólicu del reñacer de la esperanza y la lluz nel mundu.
Ver tamién
Referencies
Enllaces esternos
Wikimedia Commons tien conteníu multimedia tocante a Solsticiu.- Solsticios de invierno y verano (castellán)
