Theodor Herzl, padre del sionismu políticu.

El sionismu ye un movimientu políticu internacional que propunxo dende los sos entamos el reestablecimientu d'una patria segura pal pueblu xudíu na Tierra d'Israel («Eretz Israel).[1][2] Dichu movimientu foi'l promotor y responsable en gran midida de la fundación del Estáu d'Israel.

Anque los sos oríxenes son anteriores, el movimientu políticu llaicu actual foi establecíu oficialmente pol periodista austro-húngaru d'orixe xudíu Theodor Herzl a fines del sieglu XIX. El movimientu tien como oxetivu fomentar la migración xudía a la Tierra Prometida y foi esitosu na fundación del Estáu d'Israel en 1948, siendo anguaño l'únicu Estáu xudíu del mundu. El sionismu constitúi una caña del fenómenu más ampliu del nacionalismu moderno.[3][4] Descritu como un "nacionalismu na diáspora",[5] el sionismu se autodefine como un movimientu de lliberación nacional,[6] que'l so oxetivu ye la Derechu d'autodeterminación llibre autodeterminación del pueblu xudíu.

Terminoloxía

El términu sionismu deriva de la pallabra Sion (del hebréu: ציון, unu de los nomes bíblicos de Xerusalén). Esti nome refierse primeramente al Monte Sion, un monte cerca de Xerusalén, y a la fortaleza de Sion nella. Más tarde, mientres el reináu del Rey David, el términu "Sion" convertir nuna sinécdoque pa referise a tola ciudá de Xerusalén y a la Tierra d'Israel. En munchos versículos bíblicos, los israelites fueron llamaos el pueblu, fíos o fíes de Sion.

"Sionismu" foi acuñáu como términu pol editor austriacu d'orixe xudíu Nathan Birnbaum, fundador del movimientu estudiantil xudíu Kadima, nel so diariu Selbstemanzipation (Autoemancipación) en 1890. Según los historiadores Walter Laqueur, Howard Sachar y Jack Fischel, ente otros, la etiqueta de "sionista" tamién s'usa como un eufemismu pa los xudíos, polo xeneral, por apologistas del antisemitismu.[7]

Historia

Dende'l sieglu I d. C. los xudíos vivieron nel exiliu, magar hubo una presencia constante de xudíos na Tierra d'Israel («Eretz Israel»). Acordies con el xudaísmu y la Biblia, la Tierra d'Israel o Sion ye la Tierra Prometida por Dios pa los xudíos. Tres la rebelión de Bar Kojba (132–135), los xudíos fueron espulsaos de la Tierra d'Israel formando la Diáspora xudía. Mientres sieglos esistió ente los xudíos de la Diáspora una gran señardá d'orixe relixosu de retornar a la patria histórica del pueblu xudíu –«l'añu próximu, en Xerusalén...»– que, a mediaos del sieglu XIX, empezó a secularizarse al entrar en contautu coles grandes corrientes ideolóxiques europees de la dómina (lliberalismu, socialismu, nacionalismu).

La nacencia del sionismu ta amestáu a la eclosión de los nacionalismos nel sieglu XIX européu, que tuvieron como bandera común la idea «un pueblu, un Estáu» y que ta nel orixe del conceutu d'Estáu-nación. Al calor d'esa idea formáronse distintos Estaos europeos, surdíos del esmembramientu de los imperios o bien al traviés de la unificación d'Estaos con similar cultura y llingua (como Italia y Alemaña). Paralelamente a esi desenvolvimientu nacionalista, travesándolo en munches ocasiones, desenvolvióse'l modernu antisemitismu.

El sionismu sostenía que los xudíos yeren primordialmente un grupu nacional (como los polacos o los alemanes) y non un grupu relixosu (como los musulmanes o los católicos) y que, como tal, tenía derechu a crear el so propiu Estáu nel so territoriu históricu. La formulación clásica de la idea ye la que fizo Theodor Herzl na so opúsculo Der Judenstaat (L'Estáu Xudíu, publicáu en Berlín y Viena en 1896), que tien como precedentes doctrinales la obra de Moses Hess Roma y Xerusalén (1860) y la del médicu xudíu rusu Leo Pinsker Autoemancipación (1882), que contién yá la conseña «Ayudar, que Dios va ayudavos». El sionismu púnxose como oxetivu primariu la creación d'un Estáu xudíu modernu, considerando que con ello devolvía al pueblu xudíu'l so estatus de nación y pondría fin a dos milenios de vida nel exilio. Ante les grandes dificultaes a les que s'enfrentaron los xudíos pa establecese na antigua Tierra d'Israel, embaraxáronse delles alternatives temporales, ensin intención d'establecer un Estáu nacional, solo como abellugo ante la fola de pogromos y persecuciones na Rusia zarista, como l'Arxentina — na que se crearon numberoses colonies d'inmigrantes xudíos europeos—, y entá nuna porción del África Oriental Británica (el conocíu como Plan Uganda), ufiertada pol gobiernu de Londres; éstes fueron estudiaes (el mesmu Herzl estudia na so obra les ventayes comparatives d'Arxentina y Palestina)[8] y finalmente refugaes pola dirigencia sionista, y prefirióse l'establecimientu del futuru Estáu en Palestina, una rexón en manes del Imperiu Turcu y que nun se correspondía a nenguna división alministrativa, polo que les sos llendes nun taben establecíos. En paralelu a estes idees, fuéronse produciendo socesives folaes migratories (llamaes Aliyá) de munchos mozos obreros y estudiantes, qu'escapaben na so mayoría del antisemita ambiente ruso y dispuestos a llevantar l'antigua patria xudía basándose en dos exes: el trabayu agrícola y la resurrección de la llingua hebrea, que dexó de falase alredor del sieglu I e.C., anque siguió utilizándose na lliteratura y, sobremanera, na lliturxa y con propósitos académicos.

Demografía de Palestina[9]
añu xudíos non xudíos
1800 6700 268 000
1880 24 000 525 000
1915 87 500 590 000
1931 174 000 837 000
1947 630 000 1 310 000

La inmigración xudía a Eretz Israel empecipiar en 1882. La denomada Primer Aliyá vio la llegada d'alredor de 35.000 xudíos nel términu d'unos venti años. La mayoría de los inmigrantes veníen de Rusia, onde l'antisemitismu yera rampante. Ellos fundaron una serie d'asentamientos agrícoles col sofitu financieru de filántropos xudíos de la Europa occidental. La Segunda Aliyá empezó en 1904. Otres Aliyot, cada vez con más inmigrantes, asoceder ente los dos guerres mundiales, impulsaes na década de 1930 pola persecución nazi. Anguaño siguen llegando inmigrantes a Israel, nos últimos años especialmente dende l'antigua Xunión Soviética.

La Declaración Balfour de 1917 sofitó la creación d'una Patria Xudía nel Mandatu Británicu de Palestina. En 1922, la Sociedá de Naciones fixo so la declaración formulada nel mandatu que dio a Gran Bretaña:

El Mandatariu (…) va garantizar l'establecimientu del Llar Nacional Xudíu, tal como s'establez nel preámbulu, según el desenvolvimientu d'instituciones autónomes, y tamién la salvaguardia de los derechos civiles y relixosos de tolos habitantes de Palestina, independientemente de la so raza y de relixón.[10]

A lo llargo del sieglu XX el sionismu foi ganando adeptos gradualmente, y dempués del Holocaustu tresformar nel movimientu predominante dientro del mundu xudíu. Per otra parte, l'apaición d'un proyeutu de nación territorializada primeramente similar, puestu en marcha dende 1928 pol réxime soviéticu, la República Autónoma Hebrea, qu'aportó en fracasu a mediaos de la década de 1930, resultó nun presentar el suficiente curiosu como pa provocar una emigración masiva o estable.

El proyeutu d'un nuevu Israel en Palestina fructificó por dellos factores:

  • A pesar del pasu de los sieglos, los xudíos nunca dexaron de añorar la vuelta a Xerusalén, pruyimientu reflexáu nel deséu espresáu en munches festividaes xudíes, Leshaná Fabona'á Birushalayim («l'añu próximu, en Xerusalén»), o na milenaria costume de romper una copa en cada casoriu xudíu, remembrando la destrucción del Templu de Xerusalén y la consecuente dispersión. La idea repunxo cierta popularidá a finales del sieglu XIX, siendo'l componente emocional del naciente sionismu. Precisábase mano d'obra y gran cantidá de dineru, los proyeutos d'Uganda o Arxentina nun resultaben tan curiosos. Los terrenes mercaos a los terratenientes turcos yeren pedregales, agüerios, banzaos y riquíase un gran tresformamientu. Pa principios del sieglu XX, el 6% de les tierres de Eretz Israel yeren de los xudíos.[11]
  • Pequeñes comunidaes de xudíos llevaben sieglos habitando la zona. Como por casu, en Safed la comunidá cabalística d'onde surdió Isaac Luria, formada principalmente por sefardines espulsaos en 1492 que fueron acoyíos pol Imperiu otomanu, pero yá antes Saladín reclamó la entrada de xudíos cuando decidió reconstruyir Xerusalén, falar d'una familia qu'enxamás abandonó la ciudá.
  • El Casu Dreyfus, qu'afectó negativamente a les esperances d'igualdá de derechos y oportunidaes que l'Iluminismo espertara na comunidá xudía europea.
  • La simpatía de los terratenientes turcos, qu'atoparon nel dineru y emburrie xudíu una forma de llevantar una zona que consideraben desierta;[ensin referencies], opinión que duró hasta principios de los años 30 nos que'l Muftí de Xerusalén empezó a espresar el so talante filonazi (tuvo viviendo n'Alemaña, foi amigu personal de dellos de los xerarques nazis, lideró a los musulmanes bosnios filonazis qu'afararon la zona y fuxó antes de ser deteníu pa ser xulgáu).
  • La situación de los xudíos na Europa Oriental. Na Rusia zarista pasaben a un Zar fanáticamente antisemita, lo qu'acarretaba una llexislación fuertemente restrictiva. Llegar al secuestru de los neños xudíos primero que cumplieren los trelce años pa la so entrada nun programa de rusificación, neños d'hasta ocho años qu'ingresaben al serviciu militar obligatoriu. O los ataques continuos a les aldegues ruses, les prohibiciones d'entrada en ciertes ciudaes principales, la falta de llibertá de movimientu... Eso fixo que'l sionismu calara fondu na sociedá xudía de la dómina.
  • La progresiva meyora de los fascismos, que foi acompañáu con un retayu de ciertes llibertaes recién llograes y el remanecimientu de vieyes restricciones.

Oxetivos

Los oxetivos del sionismu fueron puestos en práutica pola Organización Sionista Mundial (órganu políticu del Movimientu Sionista), fundada en 1897 en Basilea por Theodor Herzl, consideráu'l padre del sionismu polo xeneral y de la caña política en particular (otres cañes son: el sionismu socialista, el sionismu revisionista, el sionismu relixosu, etc.).

Hasta'l Holocaustu, la idea sionista compitió con otra corriente igualmente estendida, sobremanera n'Estaos Xuníos y l'Europa occidental, que nun consideraba a los xudíos como pueblu, sinón como minoría relixosa que tenía d'integrase y lluchar pola so plena igualdá nes sociedaes nes que vivíen. Una forma estrema d'esta última idea preconizaba inclusive l'arrenunciu a la relixón xudía.

El sionismu conxuga dos elementos: independencia y soberanía, per un sitiu, y la centralidad d'Israel na identidá xudía, pol otru. Los oxetivos del movimientu sionista tán delineados nel Programa de Xerusalén, que la so última versión, del 2004,[12] diz:

Los oxetivos del sionismu son:

  1. La unidá del pueblu xudíu, el so venceyu cola so patria histórica (la Tierra d'Israel) y la centralidad del Estáu d'Israel y Xerusalén la so capital, na vida del pueblu.
  2. Aliyá a Israel dende tolos países y la so integración na sociedá israelina.
  3. El fortalecimientu d'Israel como Estáu xudíu-sionista y democráticu y el so modelación como sociedá exemplar, posesora d'un calter moral y espiritual únicu, basada nel respetu mutuu del multifacéticu pueblu xudíu y na visión profética qu'aspira a la paz y contribúi pa la meyora del mundu.
  4. La garantía del futuru y distinción del pueblu xudíu al traviés de la promoción de la educación xudía, hebrea y sionista, el cultivu de los valores cultural y espiritual xudíos, y l'institución de la llingua hebrea como'l so idioma nacional.
  5. El cultivu de la responsabilidá mutua xudía, la defensa de los derechos de los xudíos, tanto individuales como de nación, la representación de los intereses nacionales sionistes del pueblu xudíu y el combate a toa forma d'espresión antisemita.
  6. La población del país como espresión práutica de la realización sionista.

Tipos de sionismu

Al traviés de los años una variedá d'escueles de pensamientu evolucionó con distintes escueles que predominaron en distintos momentos. Amás los sionistes veníen de una amplia variedá d'oríxenes y, n'ocasiones, distintos grupos nacionales -como xudíos rusos, alemanes, polacos, británicos o estauxunidenses- exercieron gran influencia.

El sionismu tien delles ideoloxíes y dalgunes d'elles güei conformen partíos políticos nel Estáu d'Israel:

Sionismu socialista

Alredor de 1900 el principal rival pal sionismu ente los mozos xudíos na Europa oriental foi'l Movimientu Socialista. Munchos xudíos fueron abandonando'l xudaísmu en favor del comunismu o en sofitu al Bundismo, un movimientu xudíu socialista que pidía l'autonomía xudía na Europa oriental y que'l yidis sía promovíu como llingua oficial xudía.

Munchos sionistes socialistes yeren orixinarios de Rusia. Tres sieglos de ser primíos por sociedaes antisemites, los xudíos fueren amenorgaos a la obediencia, vulnerables, con desesperada esistencia na que se-yos convidaba a siguir l'antisemitismu. Sosteníen que los xudíos podíen escapar de la so situación convirtiéndose en llabradores, trabayadores y soldaos del so propiu país. La mayoría de los socialistes refugar a perpetuar la relixón como una "mentalidá de la diáspora" ente'l pueblu xudíu y establecieron les comuñes rurales n'Israel llamaes "kibutz" (kibutzim en plural). Los principales teóricos del sionismu socialista inclúin a Moisés Hess, Nahum Syrkin, Dov Ber Borojov y Aarón David Gordon, y ente les figures destacaes del movimientu cúntense David Ben-Gurión y Berl Katznelson.

La mayoría de los sionistes socialistes consideraron el yidis como la llingua del exiliu, adoptando'l hebréu como llingua común ente los xudíos n'Israel. El socialismu y el sionismu llaborista yeren ardientemente secularistas con munchos sionistes ateos que s'oponíen a la relixón. Arriendes d'ello, el movimientu de cutiu tenía una rellación antagónica col xudaísmu ortodoxu.

El sionismu socialista buscaba establecer un Estáu Xudíu nel que considerara al xudaísmu como una nacionalidá, y que les bases del Estáu tuvieren identificaes col socialismu, esto ye, el trabayu comunal. Tuvieron gran fuercia dende la Segunda Aliyá, anguaño conformen el partíu Avodá o Partíu Llaborista.

El sionismu socialista convertir na fuercia dominante na vida político y económico del Yishuv mientres el Mandatu Británicu - en parte de resultes del so papel na organización de la vida económica xudía al traviés de la Histadrut - y foi la ideoloxía dominante de la clase política n'Israel hasta les eleiciones de 1977, cuando'l partíu Avodá foi derrotáu.

Fundamental na espansión del sionismu socialista foi'l llabor de movimientos xuveniles na Diáspora, qu'educaron a la mocedá xudía nos valores del movimientu, capacitándolos tamién pa la so futura vida en kibutzim n'Israel. Dalgunos d'estos movimientos siguen esistiendo hasta'l día de güei, como Hashomer Hatzair y Habonim Dror.

Sionismu revisionista

El Sionismu revisionista foi un grupu fundao y empobinao por Zeev Jabotinsky. Mientres el Mandatu Británicu primió a Gran Bretaña pa dexar la inmigración xudía en masa y pa la formación d'un exércitu xudíu nel Mandatu.

El revisionismu foi bien popular en Polonia pero escarecía del sofitu necesariu dende la Tierra d'Israel. En 1935 la esquierda del revisionismu y l'Organización Sionista formaron una alternativa, la Nueva Organización Sionista. Reincorporar a la Organización Sionista Mundial en 1946.

El Sionismu revisionista cree nel asentamientu de la tierra y opónse al Sionismu socialista. Los revisionistes busquen caltener el tradicionalismu xudíu firme, como arguyu de la nación. Sofiten mayormente la idea de volver a les llendes geografícos del Estáu xudíu de l'antigüedá. Anguaño ta representáu pol Partíu Likud, que ye'l partíu más fuerte d'Israel siendo etiquetáu como la derecha israelina.

Sionismu xeneral

Sionismu xeneral foi primeramente'l términu emplegáu polos miembros de la Organización Sionista Mundial que nun se xunieron a una facción determinada o dalgún partíu específicu, perteneciendo solamente a les organizaciones sionistes de los sos respeutivos países. A midida que trescurrieron los años, los sionistes xenerales tamién crearon instituciones ideolóxiques y formaron la Organización de Sionistes Xenerales, establecida en 1922 como'l partíu de centru del movimientu sionista. Los preceptos de los sionistes xenerales incluyíen un sionismu al estilu de Basilea, exentu d'allugamientos ideolóxicos, esto ye, con primacía del sionismu sobre cualquier interés clasista, partidista o personal.

Sionismu relixosu

Impulsáu principalmente pol Rabín Kalisher, xune los ideales de crear un Estáu xudíu cola relixón. La so ideoloxía resumir nuna frase: "El Pueblu d'Israel, na Tierra d'Israel, según la Torá d'Israel". Esto ye, rexir un Estáu con bases relixoses y asitiase en tola Tierra d'Israel, como lo marcaba'l reináu de Salomón. Anguaño representen al Partíu Nacional Relixosu (Mafdal).

Otres variantes

Sionismu políticu

El so máximu esponente foi Theodor Herzl, y proponía l'establecimientu d'un Estáu xudíu soberanu ya independiente por aciu métodos diplomáticos y políticos. Consideraba que, por que surdiera un posible Estáu xudíu, yera más importante llegar a un alcuerdu primordial coles potencies mundiales pa llexitimar xurídica y internacionalmente la esistencia del mesmu, polo que de primeres se debíen realizar aiciones nel campu político por que trunfara la empresa sionista.

Sionismu realizador
Propuestu por Menachem Ussishkin, proponía l'establecimientu d'asentamientos agrícoles y el so desenvolvimientu. A diferencia del Sionismu políticu, consideraba más relevante pa la creación d'un Estáu xudíu qu'esistieren les bases sólides, demográfiques y materiales na tierra concreta onde se crearía, lo que darréu daría llugar a la reconocencia política de la comunidá internacional, por eso dedicaba los sos esfuercios principalmente a la inmigración xudía primero que a l'actividá diplomática pa convencer a la opinión pública.
Sionismu sintéticu

Buscaba la fusión de les ideoloxíes polítiques y realizadores n'oxetivos comunes, foi propuestu principalmente por Jaim Weizmann. Consideraba que nun yeren contradictorios los postulaos del Sionismu políticu con respectu al Sionismu realizador, pos sostenía que, por que se creara un Estáu xudíu, yera necesaria reconocencia llegal internacional y coles mesmes empezar a instalar les sólides bases materiales na tierra onde surdiría'l nuevu Estáu. Nesti sentíu, nun priorizaba ente los esfuercios diplomáticos alredor del mundu per parte de les personalidaes influyentes y los proyeutos migratorios de la mocedá pa establecer una población xudía nel futuru país. Esti tipu de Sionismu marcó, dende'l lideralgu de Weizmann d'equí p'arriba, l'actividá histórica y la manera de llevala a cabu nel movimientu sionista na llucha pol establecimientu del Estáu hebréu, que los sos esfuercios taríen dirixíos na inmigración xudía práutica (Aliyá) y coles mesmes en presiones polítiques pa llograr reconocencia llegal per parte de la comunidá internacional.

Sionismu espiritual
Propuestu por Ahad Haam, proponía que se creara un centru espiritual en Palestina, yera opuestu al de Herzl yá que dixebraba dafechu la política de los sos oxetivos.

Movimientos d'oposición (antisionismu)

Miembos del grupu xudíu ortodoxu antisionista y propalestín Neturei Karta con pancartes nes que pon "Xudaísmu y sionismu son estremos opuestos" y "Detener la fame de los palestinos".

El sionismu nun recibió nos sos empiezos finales de sieglu XIX– el sofitu mayoritariu de los xudíos. En particular, nun cuntó coles simpatíes de la mayoría de los xudíos d'Europa occidental, que creyeron poder considerase a sigo mesmos como ciudadanos con plenos derechos nos sos respeutivos países, tres los aires d'emancipación y tolerancia que traxo consigo la Ilustración y l'estáu lliberal decimonónicu clásicu. La forma más exacerbada d'oposición a les idees sionistes conocióse como integracionismo (tamién llamáu «asimilacionismo»), y afirmaba que'l sionismu yera análogu al antisemitismu, na midida na que dambos nieguen la condición de nacionales d'un determináu país a los xudíos. Una manifestación estrema de integracionismo ye la conversión a la fe cristiana. Un exemplu célebre de antisionismu foi'l d'Edwin Samuel Montagu, ministru xudíu del Gobiernu británicu que punxo munches torgues a la redaición de la Declaración Balfour tachándola d'antisemita. La oposición al sionismu esistía tamién ente'l movimientu Bundista n'Europa oriental, que buscaba l'autonomía cultural de los xudíos nos países onde vivíen; lo mesmo que de la mayoría de los xudíos ortodoxos. Ente estos postreros sigue habiendo daqué d'ambigüedá y inclusive hostilidá al sionismu. El casu Dreyfus foi determinante pa inspirar a Herzl, al considerar al sionismu como única solución plausible y efectiva contra l'antisemitismu europeo. L'impautu emocional del Holocaustu convenció definitivamente a numberosos xudíos asimilaos, socialistes y ortodoxos, refractarios col sionismu, que quedaben n'Europa.

N'Europa oriental, llugar onde'l sionismu fixo fuerte debíu en bien gran midida a les incesantes persecuciones a que yeren sometíos los xudíos pol zarismu, la idea d'un Estáu xudíu, o inclusive de pueblu xudíu, foi refugada por numberosos xudíos miembros d'organizaciones revolucionaries, marxistes o anarquista, quien consideraben que la condición de xudíu derivaba de la relixón y que, una vegada erradicada ésta, la distinción ente xudíos y non xudíos sumiría. Estes idees nun torgar, sicasí, qu'hubiera tamién un importante movimientu sionista socialista.

La población árabe de Palestina, sofitada pola Lliga Árabe, oponer al sionismu, negándose a aceptar la partición del Mandatu Británicu de Palestina en do Estaos, unu xudíu y otru árabe, según l'encamientu de les Naciones Xuníes del 29 de payares de 1947. Los conflictos armaos ente xudíos y árabes presistentes na rexón antes de la partición de Palestina desaguaron finalmente na Guerra árabe-israelina de 1948 ante proclámalo d'independencia per parte del Estáu d'Israel, y la negativa de los países árabes vecinos a reconocelo oponiéndose a la partición de Palestina. La guerra tuvo distintes llectures dependiendo de los distintos analises, por casu Jacques Pirenne consideró que l'Exércitu de Lliberación apostó pola destrucción del naciente Estáu xudíu, desencadenando «una guerra d'estermín» siendo derrotáu xunto al Yarmuk, resultando vencedores los xudíos y desencadenando la Lliga Árabe una potente ofensiva que foi refugada en casi tolos frentes.[13] Pela so parte, Ilan Pappé, profesor de la Universidá de Haifa, sostién que la guerra de 1948 foi una llimpieza étnica cometida per Israel contra'l pueblu palestín, razón pola cual lo que los israelinos conocen como «Guerra de la Independencia» pa los palestinos ye la «Nakba», la catástrofe».[14] La guerra saldar col exiliu de cientos de miles d'árabes palestinos, l'ampliación d'Israel más allá de les llendes previstes nel plan de partición de la ONX y la ocupación per parte d'Exiptu y Transjordania de la parte asignada al Estáu árabe y la zona internacional de Xerusalén. El conflictu fíxose sentir más allá de les fronteres palestines, una y bones les comunidaes xudíes qu'habitaben en países árabes (munches dende antes de ser arabizados y islamizados),[15] viéronse obligaes a emigrar nes décades siguientes, víctimes potenciales del «antisionismu».[16] El fenómenu tuvo carauterístiques distintes según los países, anque polo xeneral liquidó práuticamente les comunidaes hebrees en países árabes. Delles fontes[17] faen fincapié na xudeofobia y nes migraciones darréu posteriores a la guerra de 1948, ente qu'otres[18] señalen un procesu d'emigración muncho más llargu y por cuenta de una multiplicidá de factores, ente los cualos siguen tando los ecos del conflictu árabe-israelín, a los que s'añedir económicos, culturales y otros. He equí un cuadru que lu resume:

Xudíos de los países árabes n'Israel (1948-2002)i[19]
PaísPoblación xudía 1948Emigraos a IsraelPoblación xudía 2002
Arxelia140.00024.00020
Exiptu66.00037.00050
Iraq140.000130.000100?
Líbanu5.0004.00070
Libia38.00035.8000
Marruecos285.000266.3003.500
Siria35.0008.500120
Túnez130.00052.0001.500
Yemen y Adén60.00050.600500
Total899.000608.2005.860

Gran Bretaña, a pesar de dar el primer pasu escontra la creación d'un Estáu xudíu cola Declaración Balfour, enzancó por tolos medios la inmigración de xudíos al Mandatu Británicu de Palestina, inclusive mientres la Segunda Guerra Mundial (vease Libro Blanco de 1939) y bazcuyó nel momentu de facilitar la so aplicación. Inclusive llegó a plantegase la so derogación pa nun perxudicar los sos intereses geoestratégicos n'Oriente Mediu nin estropiar les sos aliances colos países árabes. Los graves conflictos que los planes sionistes xeneraben ente la población árabe de Palestina tamién aconseyaben a los británicos caltener el statu quo previu a la guerra (que se concretaba nel llamáu Libro Blanco de 1939) y esperar a que la ONX redefiniera'l Mandatu de la estinguida Sociedá de Naciones.

Anque cada vez más minoritarios, nel senu del xudaísmu sigue habiendo antisionistas por razones relixoses y con diversos graos d'oposición, como los jaredíes o dellos grupos ultraortodoxos y relativamente minoritarios como Neturei Karta, estos postreros contrarios al actual Estáu d'Israel,[20] amás de grupos llaicos de xudíos seculares disidentes y opositores al Estáu d'Israel,[21] ya intelectuales xudíos independientes como Noam Chomsky, Norman Finkelstein, Shlomo Sand; o personalidaes xentiles opositores al sionismu, como la periodista estauxunidense Helen Thomas.[22]

El Resolvimientu 3379

En 1975, en plena Guerra Fría, l'Asamblea Xeneral de la ONX adoptó, por impulsu de los países árabes, y col sofitu del bloque soviéticu y del non alliniáu, la resolución 3379, de calter declarativo y non venceyante, qu'acomuñaba al sionismu col racismu (72 votos a favor, 35 en contra y 32 astenciones). L'entós embaxador israelín y futuru Presidente d'Israel, Jaim Herzog, rompió'l documentu en cachos delantre de l'Asamblea. En 1991 Israel punxo l'anulación del resolución 3379 como condición pa la so participación na Conferencia de Madrid, lo que llevó a que fuera derogada al aprobase la resolución 4686 (111 a favor, 25 en contra y 11 astenciones).

Reconocencia d'Israel nel mundu árabe ya islámicu

Exiptu foi'l primer Estáu árabe que reconoció al Estáu d'Israel, y los demás lo fadríen dempués de que la mesma OLP reconociera l'Estáu xudíu en 1988. Na actualidá hai organizaciones palestines que reconocen el derechu a la esistencia d'Israel, anque los dos partíos mayoritarios, Hamás y Al-Fatah, nieguen a Israel esi derechu.[23] Ente quien siguen sosteniendo posiciones antisionistas tán les autoridaes d'Irán.[24]

Particularidaes del sionismu

El sionismu foi establecíu sobre la base de l'asociación ente'l pueblu xudíu y la Tierra d'Israel. La aliyá a la Tierra d'Israel ye una tema recurrente nes oraciones xudíes. Los sionistes consideren a los xudíos que viven fora d'Israel como exiliaos. El refugu a la vida na diáspora ye central nel sionismu. Sorrayando esta actitú atopa'l sentimientu de que la Diáspora acuta la crecedera total de la vida individual y nacional xudía. Los sionistes xeneralmente prefieren falar n'hebréu, una llingua semítica que se desenvolvió en condiciones de llibertá na antigua Xudá, modernizada y afecha a la vida cotidiana. Dacuando refuguen falar en yídis, una llingua que consideren afeutada pola persecución cristiana. Una vegada qu'emigren a Israel, munchos sionistes refuguen falar la so llingua materna y tomen nomes hebreos. Los principales aspeutos de la idea sionista vense representaos na Declaración d'Independencia d'Israel:

La Tierra d'Israel foi'l trubiecu del pueblu xudíu. Equí forxóse la so identidá espiritual, relixosa y nacional. Equí llogró per primer vegada la so soberanía, creando valores culturales de significáu nacional y universal, y mandó al mundu l'eternu Llibru de los Llibros.

Depués de ser exiliáu pola fuercia de la so tierra, el pueblu guardó-y fidelidá mientres tola so Dispersión y enxamás cesó d'orar y esperar la so torna a ella pa la restauración de la so llibertá política.

Impulsaos por esti históricu y tradicional venceyu, los xudíos procuraron en cada xeneración restablecese na so patria ancestral. Nos últimos decenios retornaron en masa.

El sionismu combate l'antisemitismu [ensin referencies]. Dellos sionistes creen que l'antisemitismu nunca va sumir (y que los xudíos tienen de vivir con esto en mente) ente qu'otros perciben el sionismu como un vehículu p'acabar col antisemitismu.

Negación de la diáspora

Según Eliezer Shweid la negación de la vida na diáspora ye idea en toles corrientes del sionismu. Sorrayando esta actitú taba'l sentimientu de que la Diáspora acutaba la crecedera completa de la vida nacional xudía.

Adopción del hebréu

Los sionistes prefieren falar hebréu, una llingua semítica que se desenvolvió so condiciones de llibertá na antigua Xudá y que dexó de falase alredor del sieglu I a. C, modernizándolo y afaciéndolo a la vida diaria. El responsable principal de la resurrección del hebréu como llingua falada a partir del so estáu previu de llingua llitúrxica foi precisamente un sionista, Eliezer Ben-Yehuda. Los sionistes dacuando refuguen falar yidis, una llingua derivada del altu alemán mediu que consideren afeutada pola persecución cristiana. Una vegada qu'emigren a Israel, munchos sionistes refuguen falar la so llingua materna na diáspora y pónense nuevos nomes hebreos.

Reacción al antisemitismu

Nesta tema, l'historiador Zeev Sternhell estrema dos escueles de pensamientu nel sionismu. Una ye la escuela lliberal o utilitaria de Herzl y Nordau. Especialmente dempués del casu Dreyfus dicen que l'antisemitismu nunca va sumir, y ven el sionismu como una solución racional pa los xudíos. La otra ye la escuela nacionalista racional. Prevalez ente los xudíos de Palestina, y ve el sionismu como un proyeutu pa rescatar a la nación xudía y non como un proyeutu pa rescatar a los xudíos. El sionismu foi un problema nel "Renacimientu de la Nación".[25]

Antisemitismu y sionismu

En Francia, personalidaes como Xavier Vallat, ministru de Vichy a les Cuestiones xudíes, o Lucien Rebatet, escritor collaboracionista que reclamaba mientres la guerra l'estermín de los xudíos, sofitaron Israel contra los palestinos.[26]

Los dirixentes del apartheid en sudáfrica, de cutiu antisemites, sofitaron Israel.[27]

Figures destacaes del Sionismu

Categoría principal: Sionistes
  • Abraham Isaac Kook
  • Mordechai Anielewicz
  • David Ben-Gurión
  • Eliezer Ben Yehuda
  • Eliezer Ben Yehuda
  • Arthur Koestler
  • Dov Ber Borojov
  • Max Brod
  • Nahum Goldmann
  • Theodor Herzl
  • Moses Hess
  • Moritz von Hirsch auf Gereuth
  • Zeev Jabotinsky
  • David Raziel
  • Shlomo Ben-Yosef
  • Uzi Narkis
  • Isaac Shamir
  • Charles Netter
  • Mordecai M. Noah
  • Leo Pinsker
  • Lionel Walter Rothschild
  • Abraham Stern
  • Joseph Trumpeldor
  • Otto Warburg
  • Jaim Weizmann
  • Albert Einstein[28][29][30]
  • Menájem Beguin
  • Icchak Cukierman
  • Moshé Dayán
  • Simon Dubnow
  • Emma Lazarus
  • Isaac Rabin

Referencies

  1. ↑ http://www.britannica.com/EBchecked/topic/657475/Zionism# "An international movement originally for the establishment of a Jewish national or religious community in Palestine and later for the support of modern Israel." ("Zionism," Webster's 11th Collegiate Dictionary). See also "Zionism", Encyclopedia Britannica, which describes it as a "Jewish nationalist movement that has had as its goal the creation and support of a Jewish national state in Palestine, the ancient homeland of the Jews (Hebrew: Eretz Yisra'el, “the Land of Israel”)," and The American Heritage® Dictionary of the English Language, Fourth Edition, which defines it as "A Jewish movement that arose in the late 19th century in response to growing anti-Semitism and sought to reestablish a Jewish homeland in Palestine. Modern Zionism is concerníi with the support and development of the state of Israel."
  2. ↑ http://noticias.r7.com/internacional/ministru-de-netanyahu-pede-votos-pa-qualquer-partíu-sionista-17032015
  3. ↑ Naciones y nacionalismu dende 1780, Eric Hobsbawm, Crítica, 2004, ISBN 84-8432-135-5, p. 120.
  4. ↑ A.R. Taylor, Vision and intent in Zionist Thought, en The transformation of Palestine, I. Abu-Lughod (ed.), 1971, ISBN 0-8101-0345-1, p. 10.
  5. ↑ Nations and Nationalism, Ernest Gellner, Cornell University Press, 1983, ISBN 0-8014-9263-7, p 107-108.
  6. ↑ A national liberation movement:
  7. ↑ Misuse of the term "Zionism":
    • "... behind the cover of "anti-Zionism" lurks a variety of motives that ought to be called by their true name. When, in the 1950s under Stalin, the Jews of the Soviet Union came under severe attack and scores were executed, it was under the banner of anti-Zionism rather than anti-Semitism, which had been given a bad name by Adolf Hitler. When in later years the policy of Israeli governments was attacked as racist or colonialist in various parts of the world, the basis of the criticism was quite often the belief that Israel had no right to exist in the first place, not opposition to specific policies of the Israeli government. Traditional anti-Semitism has gone out of fashion in the West except on the extreme right. But something we might call post-anti-Semitism has taken its place. It is less violent in its aims, but still very real. By and large it has not been too difficult to differentiate between genuine and bogus anti-Zionism. The test is twofold. It is almost always clear whether the attacks are directed against a specific policy carried out by an Israeli government (for instance, as an occupying power) or against the existence of Israel. Secondly, there is the test of selectivity. If from all the evils besetting the world, the misdeeds, real or imaginary, of Zionism are singled out and given constant and relentless publicity, it can be taken for granted that the true motive is not anti-Zionism but something different and more sweeping." (Laqueur, Walter: Dying for Xerusalem: The Past, Present and Future of the Holiest City (Sourcebooks, Inc., 2006) ISBN 1-4022-0632-1. p. 55)
    • "In late July 1967, Moscow launched an unprecedented propaganda campaign against Zionism as a "world threat." Defeat was attributed not to tiny Israel alone, but to an "all-powerful international force." ... In its flagrant vulgarity, the new propaganda assault soon achieved Nazi-yera characteristics. The Soviet public was saturated with racist canards. Extracts from Trofim Kichko's notorious 1963 volume, Judaism Without Embellishment, were extensively republished in the Soviet media. Yuri Ivanov's Beware: Zionism, a book essentially replicated The Protocols of the Elders of Zion, was given nationwide coverage." (Howard Sachar: A History of the Jews in the Modern World (Knopf, NY. 2005) p.722
    • See also Rootless cosmopolitan, Doctors' Plot, Zionology, Polish 1968 political crisis
  8. ↑ L'Estáu de los xudíos Cap. II, epígrafe "Palestine of Argentine?"
  9. ↑ Zionism and the Arabs, 1882-1948: a study of Ideology, Yosef Gorny, Oxford University Press, 1987, ISBN 0-19-822721-3, p. 5.
  10. ↑ League of Nations Palestine Mandate, July 24, 1922, stateofisrael.com/mandate
  11. ↑ Said, Edward W. (Abril de 1992). «1», The Question of Palestine, 2, páx. 3-25. ISBN 0-679-73988-2.
  12. ↑ Comité d'Aición Sionista 34/3 (2004). «Programa de Xerusalem 2004». Consultáu'l 24 de febreru de 2009.
  13. ↑ Pirenne, Jacques (1987). Historia Universal. Barcelona: Océanu, páx. 4348-4355. ISBN 84-7069-487-1.
  14. ↑ Pappé, Ilan (2009). La llimpieza étnica de Palestina. Barcelona: Crítica, páx. 9-18. ISBN 8498920280, 9788498920284.
  15. ↑ Culla, 2005, p. 195.
  16. ↑ Culla, 2005, páxs. 195-199.
  17. ↑ http://web.archive.org/web/http://www.defenddemocracy.org/in_the_media/in_the_media_show.htm?doc_id=282143
  18. ↑ http://rickgold.home.mindspring.com/Emigration/emigration1.1.htm otres
  19. ↑ Culla (2005, p. 198) Cuadru ellaboráu pol autor a partir del Atles d'historia xudía de Martin Gilbert; la Histoire universelle des juifs, de Élie Barnavi (ed.); L'exode oublié. Juifs des pays arabes, de Moïsé Rahmani, y L'exclusion des juifs des pays arabes, de Shmuel Trigano.
  20. ↑ Neturei Karta - Orthodox Jews United Against Zionism
  21. ↑ Rede Xudía Anti-Sionista Internacional
  22. ↑ casa blanca-esta-en-manes-de-7030.htm Helen Thomas sostién que la Casa Blanca ta en manes de los xudíos.
  23. ↑ Hamás aspira a establecer un estáu islámicu nel área entendida pol Mandatu Británicu de Palestina, ente que la posición de Fatah ye más ambigua: forma parte de la OLP qu'aprobó la reconocencia d'Israel en 1988, anque como partíu nun recoyó nos sos estatutos esti cambéu
  24. ↑ Ahmadinejad: Israel va ser borráu del mapa, 13-12-2006.
  25. ↑ Z. Sternhell, 'The founding myths of Israel', 1998, p. 3-36, ISBN 0-691-01694-1, p. 49-51
  26. ↑ (en francés) « L'extrême droite était pro-israélienne jusqu'à la guerre du Kippour ». Le Figaro. ISSN 0182-5852. http://www.lefigaro.fr/politique/2014/07/28/01002-20140728ARTFIG00036--l-estreme-droite-etait-pro-israelienne-jusqu-a-la-guerre-du-kippour.php. Consultáu'l 5 d'agostu de 2017.
  27. ↑ (en francés) Xavier Vallat, « mes raisons d'être sioniste ». Monde diplomatique. 7 de payares de 2010. http://blog.mondediplo.net/2010-11-07-Xavier-Vallat-mes-raisons-d-etre-sioniste. Consultáu'l 10 d'agostu de 2017.
  28. ↑ Einstein, Albert (2000). Les mios idees y opiniones. Barcelona: Antoni Bosch editor, páx. 167/169. ISBN 8493051632. «La nuesa delda col sionismu (discursu pronunciáu en Nueva York, 1938) [...] Na nuesa situación, una cosa tien de destacar n'especial: el pueblu xudíu contraxo una delda de gratitud col sionismu. El movimientu sionista alicó ente los xudíos el sentimientu comuñal, y llevó a cabu un esfuerciu que supera toles mires»
  29. ↑ Rodrigo, Agustín Andreu (2004). El llibru de les estatues. Valencia: Editorial Universitaria Politéunica Valencia, páx. 287. ISBN 8497055586. «De resultes de la so identificacion col pueblu xudíu mientres la so estancia en Berlín, Einstein fíxose fervosa sionista a partir de 1919, tres delles duldes iniciales.»
  30. ↑ Hawking, Stephen W.; Mlodinow, Leonard (2005). Perbreve hestoria del tiempu. Barcelona: Critica, páx. 183/184. ISBN 8484326373. «La segunda gran causa d'Einstein foi'l sionismu [...]. El so sofitu esplícitu a la causa sionista, sicasí, foi reconocíu en 1952, cuando se-y ufiertó la presidencia d'Israel»

Bibliografía

  • Culla, Joan B. (2005). La tierra más apostada: el sionismu, Israel y el conflictu de Palestina. Alianza Editorial. ISBN 84-206-4728-4.

Ver tamién

Enllaces esternos




Esti artículu foi traducíu automáticamente y precisa revisase manualmente
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.