Satanás
Personaxe de relixón abrahámica
Información
Sexu masculín
[editar datos en Wikidata]
Representación de Satán, l'antagonista por Gustave Doré pal poema épicu El paraísu perdíu, de John Milton.

Satanás (en griegu antiguu: Σατανᾶς) o Satán (n'hebréu: שָּׂטָן satan, "adversariu"; n'árabe: شيطان Shaitán, "mal camín", "distante" o "diablu") ye una figura qu'apaez nos testos de les relixones abrahámiques que trai'l mal y la tentación, y ye conocíu como l'embullador que conduz a la humanidá pel mal camín. Dellos grupos relixosos enseñen que s'anició como un ánxel que cayó en desgracia con Dios, seduciendo a la humanidá nos caminos del pecáu, y quien tien el poder nel mundu cayíu. Na Biblia hebrea y el Nuevu Testamentu, Satanás ye principalmente un acusador y adversariu, una entidá decididamente malévola, tamién llamada'l diañu, que tien cualidaes demoníacas.

Nel satanismu teísta, Satanás ye consideráu una fuercia positivo y deidá que ye adoráu o veneráu. Nel satanismu ateísta —la filosofía d'Anton LaVey y la so ilesia— Satanás ye consideráu como un arquetipu de carauterístiques virtuoses.

Etimoloxía

El nome Satanás —o Satán— deriva del llatín Satāna, y ésti de la mesma del araméu הַשָּׂטָן, hai-shatán, «adversariu, enemigu, acusador». Anque depués méntase-y como un espía errante de Dios sobre la Tierra, el sentíu primariu, del raigañu שטן (štn, «torgar, hostigar, oponese»), sería a cencielles el de «enemigu».[1][2]

Descripción y hestoria del términu Satán

Ilustración de Satán de William Blake, presente en El paraísu perdíu de John Milton

Nel llibru de Númberos llámase Shatan (nel sentíu de 'adversariu', 'oponente'), al mensaxeru-ánxel que Yahveh unvia pa torgar que Balaam arreniegue al pueblu d'Israel (Num 22:22-32).

El términu Shatan tamién entra na vida xurídica israelita, y algama el sentíu de 'acusador delantre del tribunal' (Salmo 109:6), (Zacarías 3:1) y el términu shitna, deriváu del mesmu raigañu, ye la "acusación".

Satán, como un ser qu'afala al pecáu, qu'al empar ye sinónimu de perdición, destrucción, malicia, y busca del mal per parte de los homes apaez nel Antiguu Testamentu delles vegaes (1Cronicas 21:1), nel segundu casu de manera más clara. Tamién se menta en (Job 1:6-9), (Job 1:12) y n'otros versículos.

Tres l'apaición del Cristianismu y los Evanxelios otorgar al términu un calter personal como enemigu de Cristu, tamién como un anticristu (Juan 1:18-29), especialmente nos rellatos de les tentaciones (Marcos 1:12-13), (Mateo 4:1-11), (Lucas 4:1-13) y los esconxuros llevaos a cabu por Xesús de Nazaré (Marcos 3:22-27), (Mateo 12:22-30), (Lucas 11:14-23). Queda asina afitada la figura del Malinu pa la doctrina cristiana. En llingua árabe llámase-y Shaytan, que tamién significa culiebra.

El so equivalente en griegu ye diábolos Diablu, procedente del verbu dia-ballö, y tien un significáu asemeyáu de ‘oposición' o ‘enfrentamientu'. En (1Mac. 1,36) (testu griegu) atopamos la pallabra diábolos col significáu de ‘adversariu', como 'l'enemigu'. Tamién en delles ocasiones inclúi'l sentíu de ‘acusador' o'l de ‘calumniador'.

En principiu, convien esclariar que'l xudaísmu nun identificaba a Satanás col demoniu Lucifer. Nos documentos non canónicos del Antiguu Testamentu, Satán ye llamáu frecuentemente Belial; igualmente la mención y definición del oponente del Dios Yahveh, puede atopase na Biblia; na que se menten los términos Beelzebú (Marcos 3:20-30). De la mesma, dalgunos suxuren que los nomes Semyazza y Azazel seríen otros nomes pa Satán. En rellación a ello, tamién se postula que los distintos nomes describiríen a distintos adversarios de Dios.

Nel Nuevu Testamentu, sicasí, Satán y Lucifer apaecen amalgamados na figura del Diañu. Munchos especialistes deducen que'l Diañu (el Malinu) ye'l "xeniu inspirador" de la famosa Bestia del Apocalipsis de San Juan. Sicasí tamién hai tradiciones qu'entá los nomen como entidaes distintes, indicando que Lucifer, Satán y Belcebú conformen el triunviratu que gobierna al Infiernu y les sos lexones.

La Ilesia de Xesucristu de los Santos de los Últimos Díes na so doctrina describe a Satanás como opositor al plan de salvación de Dios el Padre, deshechado dempués d'un concilio y batalla ente los partidarios del plan propuestu por Jehovah y el que propondría Satanás. Satán foi espulsáu con un terciu de los sos huestes a la Tierra en forma d'espíritos desincorporados y folgazana dende entós con ellos tentando a cuanto ser mortal sía allegada y gustante a provocar la miseria humano. Les huestes de Satanás, al quedar privaes d'un cuerpu terrenal, busquen ocupar cuerpos ávidamente, corrompìendo al espíritu humanu, causando l'estáu de "home cayíu".

Satanás como sinónimu de Lucifer

Representación de Satán.

Na tradición de la Ilesia católica y otres ilesies cristianes señala que Satán ye sinónimu de Lucifer. El nome Lucifer sería lo que nuna dómina sería'l nome que recibió de Dios en persona.

Antaño a la rebelión, Lucifer taba percima de toles categoríes de los ánxeles, yá que yera'l más formosu de toos. El términu "Lucifer" significa "Portador de lluz". Pero desque se punxo en contra de Dios, el so nome foi camudáu a Satán (adversariu).

La cayida de Lucifer

Lucifer (del hebréu "HEYLEL" en llatín "Portador de lluz") yera l'ánxel más formosu de toos, antes de cayer yera'l querubín proteutor, músicu, créese que yera'l direutor de les allabancies a Dios. La so posición yera la más encoterada de tolos seres anxelicales que Dios creó. N'Apocalipsis 12:4 falar d'un gran dragón coloráu qu'abasnó la tercer parte de les estrelles del cielu (interpretaes como los mesmos ánxeles rebalbos que combatieron con Miguel y los sos ánxeles). Pero nun prevalecieron, fueron echaos del Cielu y refundiaos a la Tierra.[3]

Nel Antiguu Testamentu hai dos pasaxes que rellataben la cayida d'un rei sobeyosu, pero los Padres de la Ilesia vieron nelles la cayida del Diañu:

¡Cómo cayisti de los cielos, Lluceru, fíu de l'Aurora!

¡Fuisti ablayáu a la tierra dominador de naciones!

Tu que dixisti nel to corazón: 'Al cielu voi xubir, percima de les estrelles de Dios voi alzar el mio tronu, y voi sentame nel Monte de la Xunta nel estremu Norte. Voi Xubir a los altores del borrinosu, y voi ser como'l Peraltu.
Is. 14, 12-14
Asina diz el Señor Yahveh: Yeres el sellu d'una obra maestra, llenu de sabiduría, acabáu en guapura. N'Edén tabes, nel xardín de Dios. Toa suerte de piedres precioses formaben el to mantu: rubín, topaciu, diamante, crisólito, piedra de ónice, xaspe, zafiru, malaquita, esmeralda; n'oru taben llabraos los aretes y pinjantes que llevabes, arreglaos dende'l día de la to creación. Querubín proteutor d'ales esplegaes te fixera yo, tabes nel monte santu de Dios, caminabes ente piedres de fueu. Fuisti perfectu na so conducta dende'l día de la to creación, hasta'l día en que se topó en ti enconía. Pola amplitú del to comerciu enllenóse'l to interior de violencia, y pecasti. Y yo te degradé del monte de Dios, y te esanicié, querubín proteutor, de metanes de les piedres de fueu. El to corazón pagóse de la to guapura, malvasti la to sabiduría por causa de la to rellumanza. Yo te bastié en tierra, te espunxi como espectáculu a los reis. Pol ensame de les tos culpes pola inmoralidá del to comerciu, profanasti los tos santuarios. Y yo saqué de ti mesmu'l fueu que te taramió; te amenorgué a ceniza sobre la tierra, a los güeyos de tolos que te miraben. Tolos pueblos que te conocíen tán asoraos por ti. Yes un oxetu d'espantu, y sumisti pa siempres.
Ez. 28, 12-19

Ye un mensaxe proféticu en llinguaxe poéticu, que ta empobináu tantu al rei de la dinastía de Hiram el rei de Sidón/Tiru, como al so mentor: Satán. Asina, el capítulu 28 de Ezequiel claramente ta prologáu cola frase:

... Di al soberanu de Tiru qu'asina dixo'l Señor Elohim:...
Ez. 28:2

Pero coles mesmes dizse: "N'Edén tabes, nel xardín de Dios..."

Un pocu más palantre el destinatario del mensaxe ye repitíu:

... Entona un llamentu pol rei de Tiru, y di-y qu'asina dixo'l Señor Elohim...
Ez. 28:12

Pero coles mesmes indícase: "Querubín proteutor, de metanes de les piedres de fueu..."

Nel Nuevu Testamentu presumir que Xesucristu fai una perpequeña mención d'esti rellatu, cuando-yos diz a los sos discípulos:

Yo vía a Lucifer cayer del Cielu como un rayu.
Lc.10, 18
Satanás tentando a Cristu, cuadru d'Ary Scheffer.

El términu hebréu "Satán" apaez traducíu munches vegaes en múltiples versiones antigües y modernes de la Biblia.

  1. Númberos 22:22 Nesti versículu l'ánxel de Dios ye un adversariu (hebréu satán) para Balaam, poniéndose nel camín pa torgar que Balaam sala a arrenegar al pueblu d'Israel.
  2. Númberos 22:32 La frase "yo salí p'aguantate" ye la traducción al castellán d'una frase hebrea que diz lliteralmente, "yo salí como adversariu (satán) to." Nuevamente, l'adversariu en referencia ye l'ánxel de Dios. Nestos dos casos, el satán o adversariu a que se refier ye'l mesmu ánxel de Dios, polo que puede vese claramente que la pallabra satán nun se refier necesariamente a un ser malinu o malváu. L'ánxel de Dios foi un satán pa Balaam a cencielles porque s'opunxo a que fora colos embaxadores de Balac.
  3. 1 Samuel 29:4 Los filisteos tarrecen que David se -yos vuelva enemigu (hebréu satán) si sale a la guerra con ellos.
  4. 2 Samuel 19:22 David diz que los fíos de la so hermana Sarvia (Joab y Abisai) son-y adversarios (hebréu satán) porque quieren dar muerte a Simei, ente que David decidió perdonalo.
  5. 1 Reis 5:4 Salomón diz que nun hai adversarios (hebréu satán), esto ye, que ta en paz coles naciones circunvecinas.
  6. 1 Reis 11:14 Hadad edomita ye un adversariu (hebréu satán) de Salomón.
  7. (2 vegaes)1 Reis 11:23 y 11:25 Rezón fíu de Eliada ye otru adversariu (hebréu satán) de Salomón.
  8. Salmos 38:20 David diz que los que lu paguen mal por bien-y son contrarios (hebréu satán).
  9. Salmos 71:13 David desea que perezan los sos adversarios (hebréu satán).
  10. Salmos 109:4 David quexar de los sos adversarios (hebréu satán).
  11. (2 vegaes) Salmos 109:20 y 29 David quéxase nuevamente de los que lo echar# llevantos (hebréu satán).
  12. Zacarías 3:1 El verbu acusar corresponder cola pallabra hebrea satán

Satanás según los exorcistas

Según dellos exorcistas de la Ilesia católica, como'l padre José Antonio Fortea, Lucifer y Satanás son dos demonios distintos. Lucifer yera l'ánxel más altu, la mayor obra de Dios, antes de la so cayida, pero tres ésta quedó en segundu llugar dempués de Satán. Satán ye'l más malinu de los demonios, que supera en maldá a Lucifer.[4]

Satanás nel espiritismu

Rudolf Steiner, fundador de l'antroposofía, describe la potencia del demoniu Ahriman (equivalente de Satanás) como daqué qu'afala al humanu a les supersticiones materialistes,[5] y la del so opuestu Lucifer como daqué qu'afala al humanu a toles esaltaciones, los falsos misticismos, l'arguyu d'alzase ensin frontera.[5]. Anque tamién foi mentáu por Joseph Freid Kingsde, como un ente de bien encargáu de procrear y ayudar a la humanidá nel so camín de bien y rellumanza, en eclesiastico 4,7-11, fálanos de que Lucifer y Satanás son la mesma persona solo que recibe distintos nome tales como,( Samael, Lucifer, Satan, Asimulo, Señor de les tiniebles y Toinpu),tamién de que'l ye bonu y toos tenemos de sirvir al y a Dios.

Satanás na lliteratura:

  • Martínez Velázquez, Ricardo, Protervo: memories d'un anticristu.
  • Johann Wolfgang Von Goethe, Fausto.
  • Milton, John, El paraísu perdíu.
  • Mann, Thomas, Doktor Faustus.
  • Conde de Lautréamont, Los cantares de Maldoror.

Ver tamién

  • Ánxel cayíu
  • Anticristu la marca de la Bestia
  • Demon (mitoloxía)
  • Demoniu
  • Diablu
  • Lucifer
  • Shaitán
  • Infiernu
  • Satanismu

Referencies

  1. ↑ 1Samuel 29:4
  2. ↑ 1Reis 11,14-25
  3. ↑ Antes de la crucifixón Satán yá fuera suburdiáu por Dios [sufriera cayíes —por cuenta de la fidelidá de los siguidores— (Lc 10:18)]. En tiempos de Xesús taba siendo xulgáu (Jn 16:11), pero entá nun asocediera lo fundamental. Xesús esplica que'l Reinu de Dios tien como fin compensar l'autoridá y poder de Satanás. Pa confinarlo en tierra (ensin torna al Cielu) yera indispensable el sacrificiu de Cristu. Apocalipsis espresar nos versículos 11 y 8: "... el sangre del Corderu" determinó que "nun tenga más llugar nel Cielu". Esa aición de refundialo per tierra ye efectuada pol arcánxel Miguel colos sos ánxeles. Les implicaciones d'esi fechu describir n'Apocalipsis 12 versículos 7 al 11.
  4. ↑ Summa Daemoniaca
  5. 1 2 Rudolf Steiner, Lucifer y Ahriman, Éditions Anthroposophiques Romandes, 1977, p. 16.

Enllaces esternos

Esti artículu foi traducíu automáticamente y precisa revisase manualmente
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.