 Sanlúcar la Mayor | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 | |||||
| |||||
| Alministración | |||||
| País |  España | ||||
| Autonomía |  Andalucía | ||||
| Provincia |  provincia de Sevilla | ||||
| Tipu d'entidá | conceyu d'España | ||||
Alcalde de Sanlúcar la Mayor (es)  | Antonio Manuel Pérez Márquez | ||||
| Nome oficial | Sanlúcar la Mayor (es)[1] | ||||
| Códigu postal |
41800 | ||||
| Xeografía | |||||
| Coordenaes | 37°23′09″N 6°12′06″W / 37.385833333333°N 6.2016666666667°O | ||||
  Sanlúcar la Mayor Sanlúcar la Mayor (España) | |||||
| Superficie | 135.41 km² | ||||
| Altitú | 148 m | ||||
| Llenda con | |||||
| Demografía | |||||
| Población |
14 172 hab. (2023) - 6833 homes (2019) - 6975 muyeres (2019) | ||||
| Porcentaxe |
0.73% de provincia de Sevilla 0% de Andalucía 0.03% de España | ||||
| Densidá | 104,66 hab/km² | ||||
| Más información | |||||
| Estaya horaria | UTC+01:00 | ||||
| sanlucarlamayor.es | |||||
 | |||||
.svg.png.webp)
.svg.png.webp)
Sanlúcar la Mayor ye un conceyu español de la provincia de Sevilla, Andalucía, perteneciente a la contorna del Aljarafe. Ta asitiáu a unos 18 km al oeste de Sevilla capital. El pueblu ta asitiáu a 148 msnm (midíu en Alicante). El so clima ye clima mediterraneu. Ye cabeza de partíu xudicial y centru neurálxicu del altu Aljarafe.
Xeografía
Asitiada en Llatitú: 37º 22' 59" N y Llargor: 006º 12' 00" O, tien una estensión de 137 km² y llinda al sur con Benacazón, al este con Villanueva del Ariscal y con Espartinas, al norte con Olivares , Albaida del Aljarafe y Aznalcóllar y al oeste con Castilleja del Campo, Huévar del Aljarafe y Escacena.
Distancia a conceyos próximos
- Benacazón: 3,1 km
- Olivares: 5 km
- Albaida del Aljarafe: 6 km
- Umbrete: 6,5 km
- Espartinas: 7,6 km
- Villanueva del Ariscal: 8,1 km
- Castilleja del Campo: 13,8 km
- Aznalcóllar: 19,4 km
Economía
- El pueblu, asitiáu na segunda corona metropolitana de Sevilla, tien una gran crecedera en tolos aspeutos: demográficu, nᵘde viviendes en construcción o proyeutaes, industrial, de comercios, etc.
- En 2007 empezó la construcción del parque de bomberos de la contorna y inauguróse de la 1ª fase de la central d'enerxía solar más grande d'Europa, que se construyó na vega del ríu Guadiamar. Vease PS10 o Central térmica solar de Sanlúcar la Mayor
Historia
A lo llargo de la historia hubo otres llocalidaes que se llamaron tamién Sanlúcar, dalgunes yá nun se denominen asina:
- Sanlúcar de Barrameda en Cádiz
- Sanlúcar de Guadiana n'Huelva
- Sanlúcar de Albaida en Sevilla. Esta ye la única que camudó'l so nome por Albaida del Aljarafe.
Hai que señalar que les úniques villes que se llamaron Sanlúcar tienen delles semeyances:
- Allugar na vera esquierda d'un ríu: Sanlúcar la Mayor y Albaida sobre'l Guadiamar, Sanlúcar de Barrameda sobre'l Guadalquivir y Sanlúcar del Guadiana sobre'l ríu que-y da nome.
- La situación yera n'alto sobre'l ríu, unos oteros onde s'acolumbraba'l valle.
- El ríu quedaba al oeste xeográficu, quiciabes allugamientu necesariu xunto col puntu segundu pa los rituales prerromanos d'adoración al Sol.
En 1534, na villa de Sanlúcar vivíen 628 persones, constituyendo la más poblada de les que formaben la contorna del Aljarafe. Foi esti sieglu na que goció de gran florecimientu económicu y social, consecuencia de la so importancia como bastión defensivu frente a les incursiones árabes y darréu vía estratéxica del camín real escontra Portugal.[2] En 1594 Sanlúcar la mayor formaba parte del reinu de Sevilla nel Axarafe y cuntaba con 802 vecinos pecheros.[3]
Monumentos
La Ilesia de San Pedro
Atópase dientro del recintu cercáu almohade. La ilesia foi construyida aprovechando parte de l'antigua mezquita de la que camudaron la orientación de les puertes principales p'afaese a la lliturxa cristiana.
La so planta ta formada por trés naves separaes por pilastres que sostienen arcos apuntaos
La fachada dispón de trés portaes, d'elles la principal ye d'arcu lobuláu y les llaterales son arcos apuntaos. La torre campanariu, exenta de l'antigua mezquita atopar nun estremu de patiu o shan, ye la diferencia que tien col restu de los minaretes árabes que güei se caltienen na provincia siendo única nel so estilu.
El presbiteriu ye más eleváu de lo normal por cuenta de que s'atopa sobre una bóveda de cañón pola que s'aportaba a les cais interiores del recintu cercáu. N'interior, esisten restos de yeserías mudéxares.
Tola iconografía que tenía de los sieglos XVII y XVIII al igual que les obres d'orfebrería tán guardaes na sacristía de la ilesia de Santa María.
Al pie de la ilesia y dientro de la so cortil taba asitiáu l'antiguu campusantu que foi esmanteláu y treslladáu cuando s'abrir l'actual. Na actualidá convirtióse nun patiu onde se celebren conciertos nocherniegos les nueches de los branos.
La Ilesia de San Eustaquio
Ilesia mudéxar asitiada nel puntu más altu del centru históricu de Sanlúcar la Mayor y construyida sobre un antiguu templu romanu. Tien tres naves separaes por arcos apuntaos. El retablu principal ye d'estilu barrocu (sieglu XVIII).
A la izquierda hai un retablu rococó con una imaxe de la Virxe de los Remedios y otra del Cristu de la Salú, dambes del sieglu XVI.
Na nave llateral derecha recueye les imáxenes de la Concepción y San José, escultures del sieglu XVI y na capiya del Sagrariu atopa la Virxe de Fuentes Claras (sieglu XV).
Tien imáxenes, pintures y retablos de los sieglos XVI, XVII, XVII y XIX.
La Ilesia de Santa María
De los trés ilesies en Sanlúcar ye la única con cultu anguaño, siendo la más importante de los trés.
Construyida nel sieglu XIII tien agregos de los sieglos XVI y XVII. La torre foi modificada a finales del sieglu XVIII, en 1772,debíu al esbarrumbamientu parcial de la esistente pol terremotu de Lisboa asocedíu nesa dómina, añader el cuerpu de campanes y el chapitel piramidal. La torre entá caltién la so antigua estructura d'ascensu por ramples.
La ilesia ta construyida con tres naves cubiertes por techos de aljarfe y separaes por arcos de ferradura que fuelguen sobre pilastres y cuatro columnes pareadas. La ilesia ta coronada por una cabecera cubierta de crucería gótica y xunida a la nave central por aciu un arcu.
La nave de la esquierda tien un retablu que recueye al Crucificáu de San Pedro, obra del sieglu XIV y con gran valor artísticu y históricu.
Tien na sacristía una cámara de l'ayalga d'orfebrería con obres de gran valor en distintos estilos y metales.
Nel Retablu Mayor,fecháu nel sieglu XVIII, preside la venerada imaxe de Ntra.Sra.del Rosario ,Patrona de la ciudá y la cual tien concedida dende l'añu 2015 les llaves de plata d'esta parroquia.
Facienda de Benazuza
Alquería del sieglu X. Construyida polos árabes, tres la conquista pasó por manes de diversos nobles castellanos, inclusive foi propiedá de la Orde de Santiago. Foi llugar de descansu d'Alfonso X el Sabiu.
Na actualidá agospia un complexu hoteleru cola categoría de Cinco Estrelles Gran Luxu. Teniendo nel so interior un restorán de Ferrán Adriá.
El Celleru del Cabildru
Edificiu civil nel que destaca la so portada (vease les fotografíes de La Galería). El Celleru del Cabildru yera l'almacén onde se guardaba'l diezmu eclesiásticu.
C.P. San Eustaquio
Na segunda década del sieglu XX, l'arquiteutu sevillanu Aníbal González escurrió un edificiu destináu a escuela pública nel paséu de La Corredera.
Conceyu
La escalinata principal del edificiu consistorial ta presidida por una gran pintura del S. XVII llamada "La Concepción" del pintor sevillanu Francisco Meneses Osorio.[4]
Demografía
Evolución histórica
| Evolución demográfica de Sanlúcar la Mayor[5] | |||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1675 | 1787 | 1842 | 1860 | 1877 | 1887 | 1897 | 1900 | 1910 | 1920 | 1930 | 1940 | 1950 | 1960 | 1970 | 1981 | 1991 | 2001 | ||
| 800 | 2.181 | 2.245 | 3.726 | 3.776 | 4.336 | 4.225 | 4.367 | 4.310 | 4.515 | 4.992 | 5.458 | 5.954 | 6.149 | 6.610 | 7.758 | 9.434 | 10.858 | ||
Datos actuales
- En 2009 había censaos 12749 habitantes, de los cualos 6354 yeren homes y 6395 muyeres (Según datos oficiales del Institutu Nacional d'Estadística).
- Densidá de Población: 94,15 hab/km²
Tresportes
Autobús: Por Sanlúcar la Mayor pasen tres llinies d'autobuses interurbanos (CUESTA-GINES-BORMUJOS-ESPARTINAS-VILLANUEVA-SANL%C3%9ACAR-LA-MAYOR-Consorciu-de-tresportes-area-de-Sevilla.pdf M-166, M-165 y M-102) que conecten el conceyu col restu del Aljarafe y cola ciudá de Sevilla.
Tren: Nel conceyu atopa la estación de Cercaníes, perteneciente a la llinia C-5 del nucleu de cercaníes Sevilla. La estación de Sanlúcar la Mayor, allugada nel cascu urbanu, ye única estación de la llinia en selo.
Fiestes
- Corpus: xueves día del Corpus Christi. Festivu local. Función y procesión cola custodia pela tarde.
- Fiesta de San Pedro: tolos 29 de xunu. Celébrase una verbena na plaza de San Pedro, xunto a les muralles almohades y la ilesia mudéxar del mesmu nome. De la capiya de la Hermandá de les Congoxes, na plaza, sale un pequeñu pasu cola efixe del santu. Esta fiesta celebrar dende tomar na Edá media de la ciudá a los musulmanes que foi rindida dichu día.
- Fiestes de la Virxe del Carmen: dende 16 de xunetu hasta 25 de xunetu (Sábadu más cercanu al día de Santiago)
- Fiesta de San Eustaquio: festividá local pol patrón del pueblu. Cada 20 de setiembre na plaza y xunto a la ilesia del del mesmu nome en plenu centru urbanu. De la ilesia sale una procesión a pasu cola talla del santu y los venaos.
- Fiestes d'Ochobre n'honor y gloria a la Santísima Virxe del Rosariu dende'l últimu fin de selmana de setiembre hasta'l segundu fin de selmana del mes d'ochobre, cerrando asina les procesiones de Sanlúcar.
Feria de Mayu
La Feria de Sanlúcar La Mayor, conocida popularmente na contorna como la Feria del Aljarafe, dende tiempu inmemorial inauguróse'l Xueves al mediu día, anque últimamente y según gobierne la llocalidá vien inaugurándose los Miércoles pela nueche. La Feria de Sanlúcar La Mayor, 20 años más antigua que la de la Capital, siempres empezaba a primeros díes del mes de mayu, pero col pasu del tiempu establecer una fecha pa la so celebración, dando empiezu siempres dos selmanes dempués que la de Sevilla. Esta feria, creada por Fernandu VII, ye d'antigua tradición y foi modelu a siguir pola de Sevilla, teniendo'l so orixe na feria de ganáu que se faía nel primer día del mes de mayu.
L'allugamientu primera asitiar a la entrada del pueblu dende Sevilla, anguaño una cruz marca'l llugar desque se camudó de llugar. Yá entráu'l Sieglu XX punxo la feria nel sitiu de La Corredera, un parque urbanu creáu pa tal fin, ampliándose delles vegaes hasta'l tamañu actual y definitivo hasta un futurible cambéu de situación.
Selmana Santa sanluqueña
Sanlúcar la Mayor cuenta con siete cofradía de penitencia que salen mientres la Selmana Santa:
- Hermandá de La Borriquita. Ye la primera en realizar el so camín el Domingu de Ramos. Ye d'un solu pasu nel que se representa a Xesús entrando en Xerusalén.
- Hermandá de La Paz. Tien dos pasos: Xesús Cautivo y La Virxe de La Paz. Procesiona el Domingu.
- Hermandá d'El Güertu. Sale'l Miércoles Santu. Los sos dos pasos son: Xesús orando nel Güertu y La Virxe de la Encarnación.
- Hermandá de Xesús. El Xueves Santu sale de la so capiya na Plaza de San Eustaquio con dos pasos: Xesús portando la cruz y La Virxe de la Concepción.
- Hermandá de La Vera Cruz. Colos sos trés pasos (El Cristu de la Humildá flaxeláu, El Crucificáu y la Virxe de la Piedá) percuerre'l centru de la llocalidá'l Xueves Santu.
- Hermandá del Santu Entierru de Cristu. Procesiona el Vienres Santu con tres pasos: el pasu del Santísimu Cristu del Descendimiento de la Cruz, el Santu Entierru y La Virxe de Les Congoxes.
- Hermandá de La Soledá. D'un únicu pasu: La Virxe de La Soledá. Sale'l Sábadu Santu.
Política
| Llexislatura | Nome | Partíu |
|---|---|---|
| 1979-1983 | D. José Luis Morillo | Unión de Centru Democráticu (UCD) |
| 1983-1987 | D. José Luis Morillo | Grupu Independiente |
| 1987-1991 | D. Eustaquio Castaño Saláu | Grupu Independiente |
| 1991-1995 | D. Eustaquio Castaño Saláu | Grupu Independiente |
| 1995-1999 | D. Eustaquio Castaño Saláu | Grupu Independiente |
| 1999-2003 | D. Eustaquio Castaño Saláu | PP |
| 2003-2007 | D. Juan Escámez Luque | PSOE |
| 2007-2011 | D. Juan Escámez Luque 2010 (fallecimientu) - Raúl Castiella Gutiérrez | PSOE |
| 2011-2015 | D. Juan Antonio Naranjo Rioja - Antonio Manuel Pérez Márquez (2013-2015) | Alternativa por Sanlúcar la Mayor - Partíu Popular |
| 2015-2019 | D. Raúl Castiella Gutierrez | PSOE |
| 2019-2023 | n/d | n/d |
| 2023- | n/d | n/d |
Na madrugada del 3 de febreru de 2010 D. Juan Escámez Luque fina d'un infartu de miocardiu. Tolos partíos llamenten la so muerte y la Diputación provincial decreta tres díes de llutu oficial nel que les banderes ondearán a mediu estil, cerrando inclusive los colexos na llocalidá. El Presidente de la Xunta, Juan Antonio Griñán, y el ex-presidente y amigu personal de Juan Escámez, Manuel Chaves, visiten el veloriu asitiáu nel edificiu consistorial.
Sustituyir nel cargu'l 1ᵉʳ teniente d'alcalde: Raúl Castiella Gutiérrez.
(*): Tres les eleiciones municipales de 2011 los partíos minoritarios, PP y Alternativa por Sanlúcar, lleguen a un alcuerdu p'arrampuña-y l'alcaldía al PSOE al tener ente los dos la mayoría absoluta que la dexaba. Parte del alcuerdu pasaba n'alternase nel poder: los dos primeros años (2011-2013) l'alcalde sería D. Juan Antonio Naranjo Rioja y los últimos dos años de la llexislatura (2013-2015) lo sería D. Antonio Manuel Pérez Márquez.
Eleiciones Municipales 2007
Les candidatures presentaes pa les eleiciones municipales del 27 de mayu de 2007 son:
- PSOE: Juan Escámez Luque
- PP: Eustaquio Castaño Saláu
- Alternativa por Sanlúcar: Juan Antonio Naranjo Rioja
- PSA: Carlos Angulo
Resultaos eleutorales 2007
Resultancia eleiciones municipales en Sanlúcar la Mayor en 2007:
| Partíu | Votos | % | Conceyales |
|---|---|---|---|
|
Partíu Socialista Obreru Español Alternativa por Sanlúcar |
3.211 1.886 1.452 33 |
48,21 % 28,31 % 21,80 % 0,50 % |
8 5 4 0 |
Eleiciones municipales 2011
Les candidatures presentaes pa les eleiciones municipales del 22 de mayu de 2011 son:
- PSOE: Raul Castiella Gutierrez
- PP: Antonio Manuel Pérez
- Alternativa por Sanlúcar: Juan Antonio Naranjo Rioja
Resultaos eleutorales 2011
Resultancia eleiciones municipales en Sanlúcar la Mayor en 2011:
| Partíu | Votos | % | Conceyales |
|---|---|---|---|
|
Partíu Socialista Obreru Español Alternativa por Sanlúcar |
3.046 1.917 1.514 |
45,98 % 28,94 % 22,86 % |
8 5 4 |
Eleiciones Municipales 2015
Les candidatures presentaes pa les eleiciones municipales del 24 de mayu de 2015 son:[6]
- Partíu Socialista Obreru Español: Raúl Castiella Gutierrez
- Izquierda Xunida Los Verdes - Convocatoria per Andalucía: Vicente Manuel Terenti Cordero
- Alternativa por Sanlúcar: Juan Antonio Naranjo Rioja
- Ciudadanos-Partíu de la Ciudadanía: Santiado Morales González
- Grupu Independiente Sanluqueño: Eustaquio Castaño Saláu
- Democracia y Llibertá Popular: María Carmen Sáez García
- Partíu Popular: Antonio Manuel Pérez Márquez
Resultaos eleutorales 2015
Resultancia eleiciones municipales en Sanlúcar la Mayor en 2015:
| Partíu | Votos | % | Conceyales |
|---|---|---|---|
|
1 Partíu Socialista Obreru Español 2 Izquierda Xunida Los Verdes - Convocatoria per Andalucía 3 Alternativa por Sanlúcar 4 Ciudadanos-Partíu de la Ciudadanía 5 Grupu Independiente Sanluqueño 6 Democracia y Llibertá Popular |
2348 526 1003 281 1472 146 555 |
36,64 % 8,21 % 15,65 % 4,39% 22,97% 2,28% 8,66% |
7 1 3 0 5 0 1 |
El Deporte en Sanlúcar
Fútbol
Tien un equipu de fútbol, Atléticu Sanlucar CF, con gran tradición, xugando inclusive en Tercer División. Tien unu de los estadios más modernos de la provincia, de verde artificial, nel que s'entrena una de les mayores escueles de fútbol d'Andalucía: C.D. Diez Sanlúcar dirixida polos ex-internacionales de la seleición española de fútbol, Don José Prieto y Don Manuel Zúñiga.
Balonmano
El club femenín BM. Solucar allugáu na llocalidá de Sanlúcar la Mayor dende hai aproximao trenta años. Na actualidá son delles les categoríes qu'integren el BM.Solucar, siendo'l nuesu máximu representante l'equipu senior que milita na División d'Honor Plata, que apostó en delles ocasiones la fase d'ascensu a la máxima categoría " División d'Honor". Un club nel que'l sacrificiu, la pasión y el trabayu n'equipu, son dalgunu de los valores que fixeron d'esti deporte uno de los más destacaos del nuesu minicipio.
Baloncestu
La categoría cadete-masculín federóse anguaño col fin de formar una bona cantera dende la base. Col propósitu de que al C.D.B. ``Pasarela Solúcar´´ nun-y falte cantera yá que nel 2007 consiguió xubir a primer andaluza.
Les resultancies llograes hasta'l momentu nun acompañen, pero ye una cosa normal dientro del mundu del deporte yá que ye'l primer añu que xueguen nesta categoría.
La Cultura en Sanlúcar
Cine Club Solúcar Fundáu en 1977, siendo unu de los más antiguos d'España y Europa. Premiu "Sanluqueño del añu 2006" nel área de cultura.
Sanlúcar La Mayor, cuenta con una emisora de Radio local dende l'añu 1984. los sos empiezos fueron de la mano de l'Asociación Cultural Aljarafe que mientres años lluchó pola Cultura radiofónica Sanluqueña. nel añu 2004, siendo alcalde Don Juan Escámez Luque, la radio pasa a manes municipales. la emisora llamar nos sos empiezu Radio Sanlúcar, más palantre Onda Sur radio y na actualidá Solucar radio, emitiendo na 88.70 FM.
Persones célebres nesta llocalidá
- José Antonio Muñoz Sousa (1972); toreru.
• Pedro Morales de Vicente "El Gaona Sanluqueño" ( 1901 - 1942 ); toreru.
- Eduardo Palencia : Canta autor
- Diego Rafael "El Nene": Cantante
- José Morales "Chocolate" : Picador
- Curru Javier Amores: Toreru
- Concha López Narváez (1939); escritora.
- Teresa Arbolí; actriz.
- Francisco Martínez González (1967); autor.
- Pedro Moreno Valero, el Perico (11-11-1947). Pernomáu y conocíu corneta.
- Pedro Rodríguez Pacheco (1941); escritor y poeta.
Referencies
- ↑ Afirmao en: Llista de Conceyos y los sos Códigos por Provincies a 1 de xineru de 2019. Data d'espublización: 8 febreru 2019. Editorial: Institutu Nacional d'Estadística.
- ↑ Francisco Amor Martínez. Los Hospitales de la ciudá de Sanlúcar la Mayor (Sevilla) na Edá Moderna.
- ↑ Llibru de los Millones: Censu de población de les provincies y partíos de la Corona de Castiella nel sieglu XVI
- ↑ https://books.google.com/books?id=-yhekzhZDDAC&lpg=PA10&ots=EY6YHnKZTO&dq=Hanz-Al-Kollar&hl=es&pg=PA31#v=onepage&q=sanl%C3%BAcar&f=false
- ↑ Fonte: Población de fechu según l'Institutu Nacional d'Estadística d'España. Alteraciones de los conceyos nos Censos de Población dende 1842, Series de población de los conceyos d'España dende 1996. Los datos de 1675 tán estrayíos de la Población xeneral d'España, de Rodrigo Méndez Silva. Los datos de 1787 provienen del censu de Floridablanca, disponibles en Población de los conceyos d'Andalucía según los censos de 1787 a 2001. Xunta d'Andalucía.
- ↑ Boletín Oficial de la Provincia de Sevilla. 28 d'abril de 2015. p. 119. http://locales2015.mir.es/documents/10729/50408/Sevilla1.pdf/6d3ebe62-a3aa-492y-a3c8-673141c0f78f. Consultáu'l 26 d'agostu de 2015.
Enllaces esternos
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Sanlúcar la Mayor 
.
