 Anarâškielâ | |
|---|---|
| Faláu en |  Finlandia |
| Falantes | ~250 |
| Puestu | Nun ta ente los 100 primeros. (Ethnologue 1996) |
| Familia | Llingües uráliques Finu-ugrio |
| Alfabetu | Alfabetu llatín |
| Estatus oficial | |
| Oficial en | Conceyu d'Inari ( Finlandia) |
| Reguláu por | Anarâškielâ servi |
| Códigos | |
| ISO 639-1 | nengún |
| ISO 639-2 | smn |
| ISO 639-3 | smn |
 Estensión del sami inari | |
El sami de Inari (anarâškielâ) ye una llingua sami falada per cerca de 250[1] persones na comuña d'Inari, na rexón de Laponia, al norte de Finlandia. Los primeros llibros nesta llingua fueron "Anar sämi kiela aapis kirje" y el catecismu "Doctor Martti Lutherus Ucca katkismus", dambos publicaos en 1859 por Edvard Wilhelm Borg. En 1906 empezar a traducir la Biblia. Anguaño, la llingua ta seriamente amenazada porque los neños nun lu aprienden en casa. Sicasí, esiste una asociación, Anarâškielâ Servi (Asociación de la Llingua Sami de Inari), que'l so oxetivu ye la promoción y l'usu del idioma,finés, Amoc,[2] que canta nesta llingua.
Casos gramaticales
El Sami Inari conoz nueve caso: nominativu, xenitivu, acusativu, llocativu, ilativo, comitativo, abesivo, esivo y partitivu. El xenitivu y l'acusativu tienen de cutiu la mesma terminación. El Partitivu ye improductivu y de cutiu emplégase namái nel singular.
Pronomes
Los pronomes personales del sami Inari estremen tres númberos: singular, dual y plural.
| Persona | Sami Inari | Español |
|---|---|---|
| 1. Sg. | mun | yo |
| 2. Sg. | tun | tu |
| 3. Sg. | sun | él/ella |
| 1. Du. | muoi | nós dos |
| 2. Du. | tuoi | vós dos |
| 3. Du. | suoi | ellos dos |
| 1. Pl. | mij | nós |
| 2. Pl. | tij | vós |
| 3. Pl. | sij | ellos |
Escritura
El sami septentrional ye escritu con una versión estendida del alfabetu llatín:
| А а | (Â â) | B b | C c | Č č | D d | Đ đ | Y y |
| F f | G g | H h | I i | J j | K k | L l | M m |
| N n | O o |
style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | P p |
R r | S s | Š š | T t | O o | |
| V v | Y y | Z z | Ž ž | Ä ä | (Á á) |
Amás, les lletres Q/q, W/w, X/x, Å/å, Ö/ö son tamién usaes pa pallabres d'orixe estranxeru.
Lliteratura
- Erkki Itkonen: Inarilappisches Wörterbuch. Lexica societatis fenno-ugricae: 20. Suomalais-ugrilainen seura. Helsinki. ISBN 951-9019-94-4.
- Pekka Sammallahti, Matti Morottaja: Säämi-suoma sänikirje. Inarinsaamelais-suomalainen sanakirja. Girjegiisá. Ykkösoffset Oy, Vaasa 1993. ISBN 951-8939-27-6.
- Marja-Liisa Olthuis: Kielâoppâ. [Inari] : Sämitigge, 2000.
- Kari Østmo: Sämikielâ vieres kiellân vuáðoškoovlâst. Helsinki : Valtion painatuskeskus, 1988.
Referencies
Enllaces esternos
Consulta la edición de Wikipedia en sami inari.- Diccionariu Inari-Inglés (233 pallabres)
