Minoría d'edá

Isabel II neña, por Carlos Luis de Ribera, Muséu del Prado (en depósitu nel Muséu del Romanticismu). Oleu sobro llenzu.

La futura Isabel II yera fía del rei Fernando VII y de la so cuarta esposa, María Cristina de Borbón-Dos Sicilias. El so padre había estáu casáu enantes en trés causes, pero nenguna de les sos esposes diéra-y descendencia que pudiera asocede-y. En previsión d'una eventual falta de descendencia directa masculina, el 29 de marzu de 1830, el rei Fernando VII, en desterciu del so hermanu Carlos María Isidro, promulgó la Pragmática Sanción de 1830.^[6][7][8] Esta Llei llindose a publicar el testu aprobáu poles Cortes en 1789, conocíu como la Pragmática Sanción de 1789, y que, restaurando'l sistema de sucesión tradicional n'España, dexaba a la so descendencia femenina asocede-y tres el so fallecimientu, si'l soberanu finaba ensin fíos varones. El monarca solo tuvo dos fíes, Isabel y la so hermana, la infanta Luisa Fernanda, nacida en 1832.

Nació'l 10 d'ochobre de 1830 nel Palaciu Real de Madrid. Foi bautizada na capiya del mesmu a otru día de la so nacencia, siendo los sos padrinos los sos güelos: el rei de les Dos Sicilias, Francisco I y la so esposa María Sabela de Borbón.^[9] Tres ello, el 13 d'ochobre de 1830 y acordies cola Pragmática Sanción de 1830, el so padre mandó que, hasta la eventual nacencia d'un fíu varón, guardó a la infanta heredera los honores de correspondientes a los príncipes d'Asturies. El 20 de xunu de 1833, foi xurada como princesa heredera na ilesia de San Jerónimo'l Real de Madrid, llugar tradicional de xurar de los príncipes d'Asturies.

Isabel II xubió al tronu d'España'l 29 de setiembre de 1833 tres la muerte del so padre, ensin cumplir inda los trés años d'edá, motivu pol cual foi necesariu nomar a la so madre rexente del reinu.

La so nacencia y posterior ascensión al tronu provocó l'entamu d'un llargu conflictu dinásticu, pos el so tíu, l'infante Carlos María Isidro de Borbón, hasta entós primero na sucesión a la corona, nun aceptó qu'Isabel fora nomada Princesa d'Asturies y depués Reina d'España. La oposición del infante Carlos a la Pragmática Sanción condució a esti al exiliu nel estranxeru. La división ente isabelinos y carlistes acabó provocando la Primer Guerra Carlista.

Reináu

Mientres el reináu d'Isabel II, España modernizóse notablemente gracies al tendíu de munches llinies de ferrocarril, siendo la primera na península la que conectaba Mataró con Barcelona. La creación de la rede ferroviaria sirvió a munchos personaxes de la clase dominante p'arriquecese, como la madre de la mesma reina, María Cristina, o'l Marqués de Salamanca, un banqueru malagueñu que non solo llogró cola aquiescencia de la Corona y el Parlamentu tou una serie de concesiones (129 millones de subvención en 1853-1854), sinón que, coles mesmes, vendió al gobiernu la llinia Madrid-Aranxuez por más de 60 millones y volviola a recibir d'ésti n'arrendamientu, ensin llicitación previa, por un millón y mediu al añu, que nunca llegó a pagar.

La fiebre especuladora tenía poco que ver cola realidá del país. El balance de lo realizáu hasta 1856 amenorgabase a la llinia Barcelona-Mataró (1848), la de Madrid-Aranxuez (qu'a lo último yera un negociu priváu del Marqués de Salamanca), la de Xixón-Llangréu (un negociu priváu del Duque de Riánsares, home de la reina María Cristina) y la de Valencia-Xátiva. Amás, la difícil orografía española obligó a adoptar un anchu de vía distintu al européu y abandonóse l'adecuación d'una rede de caminos que facilitara l'accesu a les estaciones, lo que, sumáu a les elevaes tarifes del tresporte ferroviariu, condució bien llueu a les perdes nel negociu. Lleváronse a cabu tamién importantes obres hidráuliques como la Canal d'Isabel II, impulsáu polos ministros Juan Bravo Murillo y Manuel Alonso Martínez.

La Reina de los murnios destinos, como tamién foi llamada, tuvo que faer frente a la Revolución de 1868 (conocida como La Gloriosa), que la obligó a abandonar España en tren dende San Sebastián onde braniaba.^[10]

Isabel II se exilió en Francia, onde recibió l'amparu de Napoleón III y Eugenia de Montijo, y estableció la so residencia nel parisín Palaciu de Castiella hasta la so muerte; el 25 de xunu de 1870 abdicó en París en favor del so fíu, el futuru Alfonso XII.

Mentanto, gracies al sofitu de dellos grupos nel gobiernu, el príncipe Amadéu de Saboya, miembru de la familia real italiana, foi escoyíu pa reemplazala nel tronu como Amadéu I d'España; Amadeo yera fíu de Víctor Manuel II, rei d'Italia dende 1861 y perteneciente a la Casa de Saboya, y de María Adelaida d'Austria (bisnieta de Carlos III d'España).