| Rublu soviéticu | ||||
|---|---|---|---|---|
 | ||||
| País | Xunión Soviética, Rusia y Taxiquistán | |||
| Entidá emisora |
Gosbank (es)  | |||
| Fabricáu por |
Goznak (es) | |||
| Primer emisión | 1923 | |||
| Última emisión | 10 mayu 1995 y 26 avientu 1991 | |||
| Símbolu | руб. y крб. | |||
| Códigu ISO 4217 | SUR | |||
| ||||
 | ||||
El rublu (en rusu: рубль) foi la unidá monetaria de la Xunión Soviética ente 1919 y 1991. Taba estremáu en 100 kopeks (en rusu: копейки, sing. копейка). El so códigu ISO 4217 yera SUR.
Etimoloxía
La pallabra "rublu" provién del rusu, del verbu рубить, rubit (cortar de manera fina). Históricamente, el rublu foi una pieza cortada d'un lingote de plata (grivnia), d'ende'l so nome.
- Ver tamién: Etimoloxía del rublu
El rublu na Xunión Soviética
La moneda soviética tenía'l so propiu nome dientro de toles llingües oficiales de la XRSS, dacuando distintos de la designación rusa. Tolos billetes teníen el so valor y denominación escritos nos idiomes de les repúbliques soviétiques. Anguaño'l nome propiu caltúvose, como por casu nel casu de Tatarstan, onde al rublu y al kopek conózse-yos como sum y tien. Tres la independencia de les repúbliques soviétiques, munches caltuvieron el nome llocal del rublu pa emitir la so propia moneda.
De siguío detállase'l nome del rublu nos distintos idiomes oficiales de la Xunión Soviética:
| Idioma | Denominación | Treslliteración | ||
|---|---|---|---|---|
| Rublu | Kopek | Rublu | Kopek | |
| Rusu | рубль | копейка | rubl' | kopeika |
| Ucranianu | карбованець | копійка | karbovanets’ | kopiyka |
| Bielorrusu | рубель | капейка | rub’el' | kapeika |
| Uzbeku | сўм | тийин | so'm' | tiyin |
| Cazacu | сом | тиын | som | tiyn |
| Xeorxanu | მანეთი | კაპიკი | maneti | kapiki |
| Azerbaixanu | манат | гəпик | manat | qəpik |
| Lituanu | rublis | kapeika | — | — |
| Moldavu | рублэ | копейкэ | rublă | copeică |
| Letón | rublis | kapeika | — | — |
| Kirguís | сом | тыйн | som | tyin |
| Tayiko | сўм | тин | sum | tin |
| Armeniu | ռուբլի | կոպեկ | roubli | kopek |
| Turcomanu | манат | tenge | manat | tenge |
| Estoniu | rubla | kopikas | — | — |
Nótese qu'anguaño los idiomes uzbecu, azerbaixanu, moldavu y turcomanu utilicen l'alfabetu llatín.
Historia
El rublu apenes perdió'l so valor dende la so apaición hasta la Revolución rusa en 1917 gracies al control autocráticu de los zares. Cuando la Guerra Civil Rusa llegó al so fin, Lenin decidió, como una de les midíes de la NEP, la devaluación del rublu nun 50%. Dende 1917, el rublu foi perdiendo progresivamente valor nel mercáu internacional hasta qu'en 1958, el secretariu xeneral del PCUS Nikita Khrushchov estableció un cambéu oficial y permanente de 1,5 dólares d'Estaos Xuníos por rublu. Esti cambéu permaneció hasta l'apaición de la llamada perestroika, impuesta a finales de la década de los años 1980 por Mikhaíl Gorbachov, qu'esixía una nueva devaluación. El rublu pasó a valir 1/10 del so valor anterior en 1990.
A partir de la desintegración de la Xunión Soviética n'avientu de 1991, el valor del rublu esbarrumbóse. Toles repúbliques integrantes de la CEI (toles que formaben la URSS sacante Estonia, Letonia y Lituania amás de Moldavia y Xeorxa qu'ingresaríen más tarde) aceptaron siguir col rublu como moneda oficial. Ucraína violaría l'alcuerdu xunto con Taxiquistán (que irónicamente volvería aceptar el rublu) en primer llugar. Pa finales 1992 tan solo Bielorrusia y Rusia utilizaben rublos, y ésti sufrió una devaluación que dexó'l cambéu en 100 rublos per dólar. En 1993, la cayida foi máxima y el valor del rublu quedó a 1.000 rublos per dólar y Bielorrusia empezó a emitir los sos propios rublos.
Primer rublu, 1919-1922
El primer rublu introducíu pol gobiernu socialista foi una emisión preliminar que se basaba nel rublu anterior a la Revolución rusa de 1917. Toles denominaciones consistíen en billetes ya imprimiéronse a partir de 1919. Mientres esti periodu de tiempu, el gobiernu del Movimiento Blanco tamién emitió los sos propios rublos. Les denominaciones diben dende 1 hasta los 10 millones de rublos.
Segundu rublu, 1922
Mientres 1922 llevar a cabu delles redenominaciones que dieron llugar a un nuevu rublu equivalente a 10.000 rublos antiguos. Tamién s'introducieron los chervonets (en rusu: червонец).
Tercer rublu, 1923-1924
En 1923 tuvo llugar una nueva redenominación, con una tasa de cambéu de 1:100. De nuevu, solamente imprimióse papel-moneda.
Cuartu rublu, 1924-1947
En 1924 volvió crease un nuevu rublu, llamáu "rublu d'oru", qu'equivalía a 50.000 rublos antiguos. Esta reforma afitó'l valor del rublu a los chervonets, con una tasa de cambéu de 1 chervonet = 10 rublos. En 1924 volvieron acuñase monedes, ente que los billetes utilizar pa les denominaciones inferiores a 10 rublos y chervonets con altes denominaciones.
Quintu rublu, 1947-1961
Tres la II Guerra Mundial, el gobiernu soviéticu empecipió una reforma económica redenominando la moneda p'amenorgar la cantidá de dineru nel mercáu, lo que solo afectó al papel-moneda. Los rublos antiguos fueron revaluados a una décima parte del so valor facial.
Sestu rublu, 1961-1991
En 1961 repitióse la reforma llevada a cabu en 1947. Los billetes emitíos teníen diseños del artista Victor Tsigal, nos que describía escenes de la vida cotidiana de la sociedá soviética, y llogros industriales. Esti rublu equivalía a 0,987412 gramos d'oru, sicasí nunca esistió la posibilidá de mercar oru per parte del públicu polo xeneral. El rublu caltuvo la so paridá fita a la llibra esterlina hasta'l colapsu de la Xunión Soviética en 1991, cuando'l nuevu rublu rusu pasó a ser la moneda de la Federación Rusa.
| Serie 1961 | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Imaxe | Valor | ||||
| Anverso | Aviesu | ||||
 |
 |
1 Rublu | |||
 |
 |
3 Rublos | |||
 |
 |
5 Rublos | |||
 |
 |
10 Rublos | |||
 |
 |
25 Rublos | |||
 |
 |
50 Rublos | |||
 |
 |
100 Rublos | |||
| serie 1991-2 | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Imaxe | Valor | ||||
| Anverso | Aviesu | ||||
 |
 |
1 Rublu | |||
 |
 |
3 Rublos | |||
 |
 |
5 Rublos | |||
 |
 |
10 Rublos | |||
 |
 |
50 Rublos | |||
|
 |
100 Rublos | |||
 |
 |
200 Rublos | |||
 |
 |
500 Rublos | |||
 |
 |
1000 Rublos | |||
Monedes
De siguío detállense les carauterístiques de les emisiones del rublu soviéticu.
Esta serie circuló namái na República Socialista Soviética de Rusia.
| Denominación | Emisión | Metal | Imaxe |
|---|---|---|---|
| 10 Kopeks | 1924-1931 | Plata |  |
| 15 Kopeks | 1924-1931 | Plata |  |
| 20 Kopeks | 1924-1931 | Plata |  |
| 50 Kopeks | 1924-1927 | Plata |  |
| 1 Rublu | 1924 | Plata |  |
Nes series del añu 1924 apaecen les primeres monedes acuñaes na Xunión Soviética, les denominaciones de 1, 2, 3 y 5 kópeks fueron acuñaes en bronce y presenten un gran tamañu. Les monedes de 10, 15 y 20 fueron acuñaes en plata 0,500 (plata medio) y les de 50 kópeks y 1 rublu fueron emitíes en plata 0,900.
| Denominación | Emisión | Metal | Imaxe |
|---|---|---|---|
| ½ Kopek | 1925-1928 | Cobre |  |
| 1 Kopek | 1924-1925 | Cobre |  |
| 2 Kopeks | 1924-1925 | Cobre |  |
| 3 Kopeks | 1924-1925 | Cobre |  |
| 5 Kopeks | 1924-1925 | Cobre |  |
| 10 Kopeks | 1924-1931 | Plata |  |
| 15 Kopeks | 1924-1931 | Plata |  |
| 20 Kopeks | 1924-1931 | Plata |  |
| 50 Kopeks | 1924-1927 | Plata |  |
| 1 Rublu | 1924 | Plata |  |
Na segunda serie de monedes de la U.R.S.S. fueron acuñaes monedes de 1, 2, 5, 10, 15 y 20 kópeks, nesta emisión dexar d'emitir monedes con metales preciosos y les monedes de 50 kópeks y un rublu quedaron fora de cursu a partir de 1931. Esta serie circuló hasta 1935.
| Denominación | Emisión | Metal | Imaxe |
|---|---|---|---|
| 1 Kopek | 1926-1935 | Bronce d'Aluminiu |  |
| 2 Kopeks | 1926-1935 | Bronce d'Aluminiu |  |
| 3 Kopeks | 1926-1935 | Bronce d'Aluminiu |  |
| 5 Kopeks | 1926-1935 | Bronce d'Aluminiu |  |
| 10 Kopeks | 1931-1934 | Cupro-Níquel-Cinc |  |
| 15 Kopeks | 1931-1934 | Cupro-Níquel-Cinc |  |
| 20 Kopeks | 1931-1934 | Cupro-Níquel-Cinc |  |
Na segunda serie de monedes de la U.R.S.S. fueron acuñaes monedes de 1, 2, 5, 10, 15 y 20 kópeks modificar el anvwerso de les denominaciones de 10, 15 y 20 kópeks y l'aviesu de toles monedes.
| Denominación | Emisión | Metal | Anverso | Aviesu | Imaxe |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 Kopek | 1935-1960 | Bronce d'Aluminiu | Escudu d'armes CCCP |
1 КОПЕЙКА Espigues de trigu añu d'acuñamientu |
 |
| 2 Kopeks | 1935-1960 | Bronce d'Aluminiu | Escudu d'armes CCCP |
2 КОПЕЕК Espigues de trigu añu d'acuñamientu |
 |
| 3 Kopeks | 1935-1960 | Bronce d'Aluminiu | Escudu d'armes CCCP |
3 КОПЕЕК Espigues de trigu añu d'acuñamientu |
 |
| 5 Kopeks | 1935-1960 | Bronce d'Aluminiu | Escudu d'armes CCCP |
5 КОПЕЕК Espigues de trigu añu d'acuñamientu |
 |
| 10 Kopeks | 1935-1960 | Cupro-Níquel-Cinc | Escudu d'armes CCCP |
10 КОПЕЕК Espigues de trigu añu d'acuñamientu |
 |
| 15 Kopeks | 1935-1960 | Cupro-Níquel-Cinc | Escudu d'armes CCCP |
15 КОПЕЕК Espigues de trigu añu d'acuñamientu |
 |
| 20 Kopeks | 1935-1960 | Cupro-Níquel-Cinc | Escudu d'armes CCCP |
20 КОПЕЕК Espigues de trigu añu d'acuñamientu |
 |
Esta serie consistía nos valores de 1, 2, 5, 10, 15, 20, 50 kópeks y 1 rublu. Modificóse l'aviesu y anverso de toles monedes. Amestar a la circulación, nuevamente, monedes de cincuenta kópeks y un rublu, acuñándose éstes mesmes en Cupro-Níqeul-Cinc.
| Denominación | Emisión | Metal | Anverso | Aviesu | Imaxe |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 Kopek | 1961-1990 | Bronce d'Aluminiu | Escudu d'armes CCCP |
1 КОПЕЙКА Espigues de trigu añu d'acuñamientu |
 |
| 2 Kopeks | 1961-1991 | Bronce d'Aluminiu | Escudu d'armes CCCP |
2 КОПЕЕК Espigues de trigu añu d'acuñamientu |
 |
| 3 Kopeks | 1961-1991 | Bronce d'Aluminiu | Escudu d'armes CCCP |
3 КОПЕЕК Espigues de trigu añu d'acuñamientu |
 |
| 5 Kopeks | 1961-1991 | Bronce d'Aluminiu | Escudu d'armes CCCP |
5 КОПЕЕК Espigues de trigu añu d'acuñamientu |
 |
| 10 Kopeks | 1961-1991 | Cupro-Níquel-Cinc | Escudu d'armes CCCP |
10 КОПЕЕК Espigues de trigu añu d'acuñamientu |
 |
| 15 Kopeks | 1961-1991 | Cupro-Níquel-Cinc | Escudu d'armes CCCP |
15 КОПЕЕК Espigues de trigu añu d'acuñamientu |
 |
| 20 Kopeks | 1961-1991 | Cupro-Níquel-Cinc | Escudu d'armes CCCP |
20 КОПЕЕК Espigues de trigu añu d'acuñamientu |
 |
| 50 Kopeks | 1961-1991 | Cupro-Níquel-Cinc | Escudu d'armes CCCP |
50 КОПЕЕК Espigues de trigu añu d'acuñamientu |
 |
| 1 Rublu | 1961-1991 | Cupro-Níquel-Cinc | Escudu d'armes СОЮЗ СОВЕТСКИХ СОЦИАЛИСТИЧЕСКИХ РЕСПУБЛИК |
1 РУБЛЬ Espigues de trigu añu d'acuñamientu |
 |
Esta serie foi emitida nos últimos díes de la Xunión Soviética, antes del so colapsu.
| Denominación | Emisión | Metal | Diámetru (mm) |
Pesu (g) |
Anverso | Aviesu | Imaxe | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Aniellu | Centru | |||||||
| 10 Kopeks | 1991 | Cu+Ni+Zn | Torre Spasskaya y Palaciu del Senáu del Kremlin ГОСУДАРСТВЕННЫЙ БАНК CCCP |
10 КОПЕЕК Espiga de trigu Caña de carbayu añu d'acuñamientu |
 | |||
| 50 Kopeks | 1991 | Cu+Ni | 18,00 | 2,30 | Torre Spasskaya y Palaciu del Senáu del Kremlin ГОСУДАРСТВЕННЫЙ БАНК CCCP |
50 КОПЕЕК Espiga de trigu Caña de carbayu añu d'acuñamientu |
 | |
| 1 Rublu | 1991 | Cu+Ni | Torre Spasskaya y Palaciu del Senáu del Kremlin ГОСУДАРСТВЕННЫЙ БАНК CCCP |
1 РУБЛЬ Espiga de trigu Caña de carbayu añu d'acuñamientu |
 | |||
| 5 Rublos | 1991 | Cu+Ni | Torre Spasskaya y Palaciu del Senáu del Kremlin ГОСУДАРСТВЕННЫЙ БАНК CCCP |
5 РУБЛЕЙ Espiga de trigu Caña de carbayu añu d'acuñamientu |
 | |||
| 10 Rublos | 1991 | Cu+Ni | Cu+Al+Ni | 25,00 | 5,90 | Torre Spasskaya y Palaciu del Senáu del Kremlin ГОСУДАРСТВЕННЫЙ БАНК CCCP |
10 РУБЛЕЙ Espiga de trigu Caña de carbayu añu d'acuñamientu |
 |
Papel económicu
La economía de la Xunión Soviética carauterizar por ser d'un tipu centralizáu, y planiada pol Estáu onde l'autoridá estatal establecía los precios de tolos bienes y servicios, xunto col cambéu de divises, controlando tamién la asignación de recursos pa cada sector de la economía, prescindiendo de cualquier clase de mercáu.
Por esta razón, el papel del rublu na economía de la URSS foi distinta al de cualesquier otra unidá monetaria nuna economía de mercáu, yá que la distribución de los bienes de primera necesidá controlar por otros mecanismos distintos al de la moneda: el racionamientu, la asignación direuta per parte del Estáu, o'l trueque (esto últmo namái ente particulares y ensin aprobación gubernamental), de cuenta que l'usu de dineru resultaba superflua na mayoría de los casos. De la mesma, los servicios teníen precios regulaos pol Estáu y yeren apurríos direutamente por ésti, tornando tamién innecesariu l'usu del rublu como mediu de pagu.
El fechu que l'Estáu soviéticu controlara totalmente la producción y distribución de bienes y servicios, y la consiguiente inesistencia d'un mercáu onde executar actos de comerciu llibre ente particulares, faía que'l ciudadanu soviéticu común pudiera usar el rublu tan solo p'adquirir unos pocos productos, colo cual l'usu del dineru yera na práutica similar al emplegu de "cupones de descuentu" nos países capitalistes.
De la mesma manera, el gobiernu soviéticu establecía plenu control sobre la cantidá de rublos circulantes, según sobre'l so poder adquisitivu. Pa evitar toa posible devaluación, taba prohibíu por completu l'intercambiu de rublos soviéticos por monedes estranxeres, tando tamién torgada la so esportación per cualesquier mediu (sía por tresferencies bancaries o treslláu físicu fora de la URSS). Nel casu de visitantes estranxeros, éstos podíen adquirir bienes o servicios en tiendes específiques pa tal fin, pagando en monedes foranes o camudando les sos divises por una cantidá amenorgada de rublos, y namái pa usu llindáu. Coles mesmes, pa fines de comerciu internacional, el rublu yera emplegáu namái como unidá de cuenta y non como moneda física. Tales normes rexíen inclusive pa países económicamente integraos cola URSS (los miembros del COMECON).
Referencies
Enllaces esternos
- Monedes de la Xunión Soviética (catálogu y galería)
- Tipu de cambéu ente'l rublu rusu y el dollar americanu 1792-2009
| Control d'autoridaes |
|
|---|
Datos: Q615640
Multimedia: Money of the Soviet Union