Ría del Eo
Situación
País España
Autonomía Galicia
Tipu ría
Parte de Mar Cantábricu
Coordenaes 43°31′55″N 7°01′45″W / 43.53194°N 7.02917°O / 43.53194; -7.02917
Ría del Eo alcuéntrase n'España
Ría del Eo
Ría del Eo
Ría del Eo (España)
Datos
Noamáu por Ribadeo
Cambiar los datos en Wikidata
La ensenada d'A Lieira na Ría del Eo; al fondu Castropol y nel estremu drechu parte de Ribadeo

La ría del Eo o ría de Ribadeo[1] afáyase na llende ente Galicia y el Principáu d'Asturies. Fórmase na boca'l ríu Eo, y tien 10 km de llargor y un anchor práuticamente constante de 800 m. La ría estréchase hasta los 600 m cerca de la boca, sitiu que s'aprovechó pa construyir una ponte que la salva. Más afuera enánchase hasta los 1200 m na ensenada d'Arnao. Na marxen asturiana tien un entrante d'1 km: la ensenada d'A Lieira.

Amás del Eo tamién desemboquen na ría'l ríu Suarón, nel mesmu sitiu que l'Eo; el ríu Grande, na marxen gallega, y el regatu del Esquilo, na asturiana, na ensenada d'A Lieira, nel llugar de Berbesa.

La ría sufre un procesu continuáu d'empetrase, que fai que la zona interna, práuticamente de la llinia que marca la máxima proximidá ente Castropol y Ribadeo, se pueda falar d'estuariu con sable, basa o yá baxos colonizaos por vexetación (más al interior tovía). Dende Castropol penriba solo queden con agua les canales en marea baxa. El fondu la ría ye principalmente de basa, siendo de sable nes zones más espuestes a les corrientes.

Los arenales qu'emerxen en marea baxa reciben nesta zona'l nome de tesones, tando'l mayor d'ellos y l'únicu visible a media marea en frente d'As Figueiras (arenal d'A Berlinga).

Les principales poblaciones marnuetes son: en Galicia, Ribadeo, que'l so conceyu compriende tola marxen occidental de la ría; n'Asturies As Figueiras nel conceyu de Castropol, qu'abarca cásique tola oriental, y A Veiga, nel fondu la ría, na vera'l ríu Suarón. La Vilavella, antiguamente nucleu independiente de Ribadeo, alcuéntrase güei práuticamente xunida a elli. Agües del Eo arriba d'A Veiga, les marees algamen hasta Abres. Esta ye la razón pola qu'antiguamente'l tramu baxu del Eo, a l'altura d'Abres, recibía’l nome de Ría d'Abres, topónimu qu'entá se caltién nun llugar perteneciente a la parroquia d'Abres, y que da nome a una parroquia de Trabada.

La ría cuenta con varies sableres. La más importante d'elles ye la d'Arnao, na marxen asturiana, cerca de la boca de la ría. Frente a Arnao afáyase la pequeña sablera del Cargadero, y más adientro na mesma costa la sablera artificial de los Bloques. Ente estes dos últimes esistía otra, la de Cabanela, que desapaeció al construyise'l paséu marítimu de Ribadeo.

La principal vexetación nes márxenes son los ocalitos. Na asturiana tamién abonden los pinos, y tamién los lloreos n'entrambes. Nes ensenaes perviven pequeños nucleos de vexetación autóctona.

La ría ye un importante puntu de pasu d'aves migratories. N'hibiernu la presencia d'aves ye mayor. Puen observase, amás de les habituales gaviotes y mabees, garces, martinos pescadores y aves llimícoles varies.

La ría cuenta con unos astilleros prósperos, los de Gondán, mui próximos a As Figueiras, y tamién unos carpinteros tradicionales de ribera, en Berbesa, los Astilleros Pacho. Continúen fabricando embarcaciones de madera, ente les que cal resaltar los veleros tradicionales de la ría, una variante de vela llatina. Fasta'l 2005 esistió tamién un pequeñu astilleru na Vilavella (Ribadeo).

Controversia sobre'l nome

Na parte gallega predomina la denominación Ría de Ribadeo, mentanto que na parte asturiana destaca'l nome de Ría del Eo. Ello llevó a pidimientos por parte de los alcaldes d'A Veiga y de Castropol,[2] la Xunta de Galicia o la Plataforma para la Defensa de la Ría de Ribadeo.[3]

El nome de Ría de Ribadeo vese avaláu por apaecer con esi nome en mapes y cartes marines dende'l sieglu XVI y que tradicionalmente les ríes del Cantábricu tomen pa sigo la denominación de la población de mayor entidá na so boca. Pela so parte, dende la parte asturiana deféndese que la ría yera propiedá de Castropol dende 1154, nun siendo hasta 1956 cuando se toma la ría como división ente Asturies y Galicia. Amás, según el Principáu d'Asturies, el topónimu tradicional de mayor usu en dambes márxenes ye «ría del Eo-ría do Eo, d'usu esclusivu n'Asturies y mayoritariu en Galicia».

El casu foi tratáu pola Comisión especializada de nomes xeográficos nes sos reuniones de 19 d'avientu de 2007 y 12 de marzu de 2008, estudiando los informes de la Comisión de Toponimia de la Xunta de Galicia, la Direición General de Promoción Cultural y Política Lingüística de la Consejería de Cultura y Turismo del Principado de Asturias y la Real Sociedad Geográfica, acordando que'l nome oficial reconocíu seya'l de Ría de Ribadeo.[4][5][6] Sicasí, el 5 de payares de 2021, l'Institutu Xeográficu Nacional oficializó tamién el topónimu ria del Eo al mesmu nivel que ria de Ribadeo.[1]

Ría del Eo, vista dende Ribadeo de Castropol

Referencies

Enllaces esternos

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.