Puebla de Guzmán | |||||
---|---|---|---|---|---|
| |||||
Alministración | |||||
País | España | ||||
Autonomía | Andalucía | ||||
Provincia | Provincia de Huelva | ||||
Tipu d'entidá | conceyu d'España | ||||
Alcalde de Puebla de Guzmán | Antonio Beltran Mora | ||||
Nome oficial | Puebla de Guzmán (es)[1] | ||||
Códigu postal |
21550 | ||||
Xeografía | |||||
Coordenaes | 37°36′46″N 7°14′52″W / 37.6128°N 7.2479°O | ||||
Puebla de Guzmán Puebla de Guzmán (España) | |||||
Superficie | 337 km² | ||||
Altitú | 214 m | ||||
Llenda con | Alosno, El Almendro, Mértola, Paymogo, Santa Bárbara de Casa, Cabezas Rubias y El Cerro de Andévalo | ||||
Demografía | |||||
Población |
3115 hab. (2023) - 1581 homes (2019) - 1492 muyeres (2019) | ||||
Porcentaxe |
0% de Provincia de Huelva 0% de Andalucía 0.01% de España | ||||
Densidá | 9,24 hab/km² | ||||
Más información | |||||
Estaya horaria | UTC+01:00 | ||||
puebladeguzman.es | |||||
Puebla de Guzmán ye un conceyu español de la provincia d'Huelva, Andalucía. Nel añu 2013 cuntaba con 3127 habitantes. La so estensión superficial ye de 337 km² y tien una densidá de 9,24 hab/km². Los sos coordenaes xeográfiques son 37º 36' N, 7º 15' O. Asítiase a una altitú de 214 metros y a 63 quilómetros de la capital, Huelva. Llenda al norte con Paymogo y Santa Bárbara de Casa.
Demografía
Númberu d'habitantes nos últimos diez años.
1996 | 1998 | 1999 | 2000 | 2001 | 2002 | 2003 | 2004 | 2005 | 2010 | 2013 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
3215 | 3210 | 3191 | 3140 | 3190 | 3100 | 3095 | 3171 | 3194 | 3114 | 3127 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(Fonte: INE [Consultar]) |
Historia
La contorna del Andévalo tuvo habitada dende tiempos inmemoriales. Créese que la pallabra Andévalo tien el so orixe nel dios prerromanu Endovélico,[ensin referencies] dios del "Infiernu y la nueche, de l'aldovinación y de la salú" y, adoptabamaoa forma de xabalín, al cual adorábase tamién nes tierres del actual Portugal. La primer buelga prerromana topada procede de la paraxa conocida como La Longuera, nel cual atopóse una tumba con restos de cerámica y otres muertes.[ensin referencies]
Esisten pruebes de l'actividá minera desenvuelta polos romanos, estrayéndose cobre, fierro y plata ente otros metales nes mines de les Cabeces de la Campera, Mina de Les Ferreríes, Cabezo de Xibraltar y otres. Pela redolada del Cabezo del Águila atoparon una piedra funeraria con inscripciones y otros restos.[ensin referencies]
Tamién la civilización musulmana dexó les sos buelgues ente les que destaquen unos cachos de cayuela con inscripciones. Coles mesmes mandó la buelga del so pasu, nel términu, como'l castiellu-fortificación na finca Zurita.[ensin referencies] Afayos de, tumbes árabes, y inclusive na mesma Peña, la evidencia d'una ocupación y usu como enclave defensivu de singular importancia naquellos tiempos.
Na Edá Media esistíen dos poblaos denominaos Alquería de la Vaca y Alquería de Juan Pérez. La llocalidá naz alredor del castiellu de Alfayat, que según paez foi construyíu ente los años 1262 y 1298 y unos cien años dempués hai noticies de que'l llugar yera conocíu como La Alquería de Juan Pérez. Nesti puntu unviamos a Francisco Nuñez Roldán, que diz "Niebla yera la cabecera del Condáu". El so ampliu términu entendía numberosos pueblos y aldegues esistentes yá o de nueva creación o repoblación. Na concesión real d'esti señoríu tan estensu incluyéronse amplios derechos sobre'l campu del Andévalo y ye nesta área onde s'atopaben los llugares de Puebla de Guzmán, Paymogo, Villanueva de les Cruces, Cabezas Rubias, Calañes, Alosno y El Almendro
Puebla de Guzmán yera una de les entidaes de población qu'apaecen na concesión del señoríu, denominándose entós Alcaria de Juan Pérez. En 1427 tomóse posesión d'ella en nome del conde y designóse nuevu alcalde y alguacil, aludiéndose a la esistencia d'otros vecinos, -y añade l'autor-. Con éses el llugar nun yera de nueva creación, ensin dulda".
El 7 de xineru de 1445, don Juan de Guzmán, conde de Niebla, col motivu de revitalizar demográficamente el so señoríu, concedió una serie de franquicies a los sos pobladores y a aquellos que s'establecieren ellí per primer vegada.
Otra fecha importante foi la del 3 de febreru de 1481, cuando según consta documentalmente apaez per primer vegada'l nome de Poblar de Guzmán, suponiéndose qu'esti cambéu de nome tuvo de xustificase pol interés del duque de Medina Sidonia por demostrar la so pertenencia al llevar el so apellíu.
En 1481 apaez yá la denominación de Puebla de Guzmán, concediéndose en 1796 el títulu de Villa pol Rei Carlos IV d'España.
Mientres el sieglu XVI foi constante escenariu d'invasiones portugueses consecuencia de la guerra pa consiguir Portugal la separación del Reinu d'España.
A principios del sieglu XIX foi invadida polos franceses. Magar la guerra nun traería en sí consecuencies nefastes, surdiría a partir d'ella, unu de los episodios que, na hestoria recién, tuvo consecuencies importantes. Los franceses nun tuvieron en Puebla de Guzmán de forma fixa, pero si foi pasadoriu pa la conquista de Sevilla y la de Badayoz, por tropes al mandu del Xeneral Soult. Sicasí, paez ser que'l castiellu, yá na so última dómina sirvió de cuartel pa les tropes españoles.
Apuntáu dalgún otru datu sobre la hestoria d'esta llocalidá eminentemente andevaleña, nel añu 1840, la Diputación Provincial, ante la continuidá de les aiciones de bandos por cuenta de les reparties de 1812, decide, tres el desacatamientu a una providencia anterior, reprimir pola fuercia, " les demasías y desacatamientos de que ye víctima la población". Referir a los llamaos 'suministros' tierres partíes tres la ocupación francesa ente aquellos que contribuyeron a la llucha contra los franceses abasteciendo a arteru,
A finales d'esi sieglu revitalízase l'actividá minera esplotándose los ricos xacimientos de manganesu, cobre y piritas en Ferreríes, Cabeces de la Campera y La Mina del Toro, creándose nuevos asentamientos como'l pobláu de Mines de Ferreríes, lo que va provocar un aumentu considerable de la población, ininterrumpíu inclusive mientres el conflictu civil y los años siguientes de penuria. Puebla de Guzmán algama'l máximu poblacional en 1950 con 6.661 habitantes.
Cabo resaltar, que'l 15 d'avientu de 1930, vecinos de Puebla de Guzmán, siguiendo'l golpe militar conocíu como la Sulevación de Jaca proclamaron la Segunda República Española. Darréu, mientres la Guerra civil española la población sufrió una importante represión[2]
Dada les escases iniciatives económiques de la zona, nesa década de los 50 garrar a una moderada cayida poblacional que se va intensificar nos años 60 de resultes de la emigración. Nesos momentos, la situación de crisis de la devesa y los aprovechamientos agropecuarios y el cayente de la minería nun ufierta alternatives económiques vidables pa bona parte de los sos habitantes. Daqué más de 2.000 persones van buscar na emigración la única vía de sobrevivir partiendo escontra una capital onubense económicamente esplosiva, amás d'emigrar a Barcelona, Madrid, Bilbao, Valencia y a dellos países estranxeros.
Esti procesu migratoriu, entá siendo negativu, moderar na década de los 70 y práuticamente detiense nos 80. Anguaño la población xube a unos 3.200 habitantes.
Ver tamién
- Alfayat de la Peña
- Danza d'espaes de Puebla de Guzmán
Referencies
- ↑ Afirmao en: Llista de Conceyos y los sos Códigos por Provincies a 1 de xineru de 2019. Data d'espublización: 8 febreru 2019. Editorial: Institutu Nacional d'Estadística.
- ↑ Namái José recuerda a les Rosas de Guzmán
http://huelvabuenasnoticias.com/2015/03/31/l'oxetivu invisible-de-pedro-carrasco/
Enllaces esternos
- Conceyu de Puebla de Guzmán - Páxina oficial
- Puebla de Guzmán - Sistema d'Información Multiterritorial d'Andalucía *[http://labalsita.com/cms/index.php?option=com_content&task=view&id=32&Itemid=65
Hermandá Ntra. Sra. de la Peña d'Huelva]
- Ruta "Inxenios del aire: molinos de vientu na contorna onubense del Andeválo. IAPH. Rutes culturales d'Andalucía.
- Pe_a_(Poblar de_Guzman_Huelva).pdf Cabezo de la Peña (Poblar de Guzmán, Huelva). IAPH. Paisaxe cultural.