Hot dog | ||
---|---|---|
Nome |
Hot-Dog n'Ecuador, Méxicu, Perú y Bolivia. Panchu n'Arxentina, Uruguái, Bolivia y Paraguái. Completu en Chile. Perru caliente en Colombia, España y Venezuela. | |
Procedencia | Frankfurt, Alemaña. | |
Distribución | Mundial | |
Procedencia | Estaos Xuníos y Alemaña | |
Detalles | ||
Ingredientes |
Salchicha panes condimentos. | |
Nutrientes | Grases, proteínes. | |
Más información | ||
Caráuter unicode | 🌭 | |
[editar datos en Wikidata] |
El hot dog (del inglés: perru caliente) ye un alimentu en forma de bocáu que se xenera cola combinación d'una salchicha del tipu salchicha de Frankfurt (frankfurter), o vienesa (wiener) fervida, o frita, sirvida nun pan con forma allargada que suel acompañase con dalgún arreglo como mueyu de tomate y mostaza.
El tipu de salchicha emplegáu na ellaboración del alimentu puede diferir según los gustos de la rexón y de los ingredientes disponibles. ' .
El perrín caliente foi importáu d'Alemaña y popularizáu n'Estaos Xuníos, onde se convirtió nun alimentu caleyero pa la clase trabayadora.[1][2][3] Particularmente conectáu cola ciudá de Nueva York y fuertemente conectáu cola cultura del béisbol norteamericanu, dende la so llegada al continente americanu remaneció como una importante pieza na cultura rexonal de munches otres partes como lo ye nos estaos de Baxa California Sur y Sonora en Méxicu. Espublizóse descomanadamente en tol mundu dende los principios del sieglu XX, aportando a un alimentu que puede atopase en cualesquier parte.
Historia
Los perrinos calientes ellaborar en diverses partes d'Europa primero que los inmigrantes europeos (n'especial d'orixe alemán) llevar a Estaos Xuníos y convirtiérase nuna comida caleyera bien popular ente la clase media. En Nueva York abrióse pasu na primer década del sieglu XIX gracies a la contribución de dellos carniceros europeos que se dedicaron a 'retrucar' la salchicha nel nuevu continente. Al paecer, el carniceru alemán Charles Feltman foi'l primeru en vender perrinos calientes nunos carríns nes sableres de Coney Island (Cerca de Nueva York) en 1867.[1] L'ésitu de ventes que tuvo fixo que'l so carrín cobrara un mayor tamañu y que finalmente s'incorporaren diversos camareros nél.
Foi Nathan Handwerker y d'orixe polacu, quien fixo famosu l'alimentu compitiendo en precios con C. Feltman. Emplegáu de Feltman nos sos oríxenes, l'home de negocios aforró'l dineru abondo p'abrir la so propia tienda de perrinos calientes al otru llau de la cai. Nathan punxo grandes lletreros anunciando los sos productos, a metá de preciu que los de Feltman. Fixo que s'abrir una cadena de stands de venta denominada «Nathan's Famous». El negociu espolletó y cuando na década de 1920 la estación de metro de Stillwell Avenue inauguróse xusto enfrente, Nathan beneficiar del so allugamientu, ganando una popularidá que finalmente dexó fora del negociu a Feltman na década de 1950. Anguaño'l Nathan's sigue tando en Coney Island, na esquina de Stillwell con Surf Ave, anque'l so imperiu espandióse considerablemente, y cada 4 de xunetu patrocina un concursu de consumu de perrinos calientes. Nathan foi'l creador de la moda de puestos de perrinos nes cais de Nueva York. L'empresariu d'orixe alemán Chris von der Ahe foi unu de los promotores de la venta de perrinos nos partíos de béisbol.
Los perrinos calientes estender n'EE.XX. por cuenta de la venta típica nos campu de béisbol según n'otros campos de deportes onde se rexuntaben grandes cantidaes de persones. El vendedor Harry Mozley Stevens (1855-1934) perdía dineru con un concesionariu de xelaos y por eso abrió unu de bocaos y tentempiés, yá popularizara la salchicha nos partíos de béisbol apostaos en Nueva York. L'inmigrante alemán Oscar Mayer instalar en Chicago y empieza a vender la primer marca comercial de salchiches.[1] En Santa Anita, un llugar de Los Angeles, dos hermanos Dick y Mac McDonald abren un carrín de venta de perrinos calientes, la so venta foi tan esitosa que col dineru llográu dedicar a construyir la cadena de comida rápida: McDonald's.[4]
L'orixe del términu hot dog débese, supuestamente, al humorista gráficu Tad Dorgan (1877-1929), qu'escribía y faía tires de dibuxos nel New York Evening Journal. Dorgan asistía a un partíu de béisbol nel estadiu de Polo Grounds en 1901 de los New York Giants. Él oyó como Harry Stevens vendía les salchiches diciendo: "They're red hot! Get your dachshund sausages while they're red hot!" («Tán en caldia, adquiera los sos dachshund (perru salchicha) mientres tán en caldia»).[3] Finalmente esta analoxía inspiró a Tad Dorgan a representalo asina nes sos tires risibles: un "dachshund" nun pan", lo que dio la idea de hot dog (perru caliente). Sicasí, dellos investigadores discrepen d'esta hestoria y esponen distintos argumentos alrodiu de la so veracidá.[5] En realidá, el primer usu rexistráu del términu ye del Yale Record d'ochobre de 1895.[6]
Preparación
La preparación del perrín caliente ye bien simple y ye esta razón pola qu'abondó en llugares de gran asistencia, por cuenta de que nun ye necesariu una gran instalación pa poder sirvilos. Esti tipu d'alimentu puede atopase en feries, fiestes, circos, etc. La facilidá de preparación fai que se englobe dientro de la categoría de platu preparáu. Anguaño esisten electrodomésticos capaces d'ellaborar de forma específica perrinos calientes de forma casera.
La salchicha
La salchicha emplegada nel perrín caliente pue ser de diverses formes, la más habitual ye la salchicha de Frankfurt, d'unos 15 cm., cocida n'agua o al vapor, o escaldiada. La cocción del perrín caliente tradicional nos Estaos Xuníos faise siempres con agua ferviendo o al vapor, nin fritu nin con cualesquier otru tipu de téunica,[3] La opción de tostar o faer a la barbacoa la salchicha considerar polos puristes como un "agraviu". El conteníu y forma de la salchicha ta suxeta a variaciones rexonales, comerciales ya inclusive culturales (relixón, creencies, etc.). La salchicha suel dir cubierta de tripa natural, pero en dellos casos esta tripa nun ta incluyida en ficies de que tenga unes testures más curioses pal so consumu. Por casu, n'EE.XX. la mayoría de les salchiches escarecen de piel por cuenta de que son más económiques. Por regla xeneral les salchiches tán feches con una piel ellaborada con coláxenu.
La salchicha ta ellaborada de carne de gochu picada a la que suel añader un porcentaxe de grasa, conservadores y saborizantes diversos. Al procesu denominar na industria alimentaria reestructuración. Por regla xeneral la carne de la salchicha ta emulsificada, lo que quier dicir que llogró homogeneizar el so conteníu de grases.[7] Les salchiches pa la ellaboración de perrinos calientes suel tar en delles ocasiones afumaes. Dacuando empléguense conservadores como los nitritos (y nitratos) al envís d'apurrir un color más coloráu a la salchicha, siendo esti color más apetecedor al consumidor.[8] Dacuando lléguense a ellaborar con otres carnes como pue ser Pavu_domésticu#Valores_nutricionales_de_la carne_de pavu pavu (Salchicha de pavu), pollu o dalgún sucedaneu de carne pa los vexetarianos. El conteníu cárnico de les salchiches puede ser bien diversu, les orixinales son de carne de gochu, pero hai d'aves: pollu,[9] pavu, etc. o un amiestu d'ellos. Anguaño les salchiches comercializar en paquetes de plásticu envasadas al vaciu, polo xeneral, paquetes de 10 unidaes, magar tamién esisten presentaciones de 20 unidaes.
En dellos casos pueden usase salchiches de 20 cm de llargor y llixeramente más grueses pa ellaborar esti tipu de bocaos de mayor tamañu, casu de los completos chilenos o perros calientes Jumbo venezolanos.
El pan
El pan suel ser de forma allargada por que pueda allugar a la salchicha (parcial o totalmente). La misión del pan ye la d'apurrir un puntu de sofitu al perrín caliente y que pueda ser sirvida la salchicha ensin la necesidá d'emplegar un platu. N'Estaos Xuníos denominar hot dog bun. Por regla xeneral esti tipu de pan puede atopase comercializáu en supermercaos, o a cencielles en panaderíes. La principal carauterística del pan ye la esponjosidad de la so masa interior. Davezu suelse sirvir caliente, o acabante faer. El pan suel ser dispuestu de dos formes posibles:
- Pan abierto. Suel ser una especie de barra a la que se-y abrió una corte llateral y sobre el que se pon finalmente la salchicha. Similar a un bocáu. Por regla xeneral esti pan suelse calecer a la parrilla (barbacoa) o siendo primíu sobre una sartén o placa bien caliente. La versión casera d'esti perrín caliente suel ser bien paecida a la d'un simple bocáu, emplegando un pan menos esponxoso.
- Pan con furu. En dellos casos, gracies a un pinchu caliente ábrese-y un orifico llonxitudinal al pan por que pueda allugar la salchicha dientro d'él. La ellaboración fai que'l pan se caliente y quede llixeramente turráu y crujiente na so parte interior.
Por regla xeneral el pan emplegáu suel tener un conteníu d'agua cimero, por que la so masa sía nidia. En delles ocasiones empleguen panes especiales como l'inglés muffin, o nun tacu mexicanu, en Francia emplégase una baguette. Dacuando en llugar d'emplegar un pan, la salchicha anubrir d'una masa ellaborada de pan de maíz y tuéstase dando llugar al perrín de maíz. Una de les disposiciones más orixinales de pan ye'l denomináu pigs in blankets.
El pan emplegáu polo xeneral tien 15 cm de llargor, entá cuando esiste una variante de 22 cm que se-y conoz como pan de completu o pan lengua en Chile, pan de superpancho n'Arxentina y pan pa perru caliente Jumbo en Venezuela. En dellos casos, a falta del mesmu empleguen otru tipu de panes tales como la marraqueta (Chile) o'l panín tipu baguettina o "pan francés" (Venezuela).
Los condimentos
Los condimentos que s'añader al perrín caliente pasen polos clásicos habituales ketchup, mayonesa (mayonesa) y mueyu mostaza (unu de los más populares).[10] Anque ye frecuente añader dellos encurtidos: rodajas de pepinillos. En delles ocasiones añader cebolla frita (apurre sabor y testures llixeramente crujientes), o quesu mariello casi fundíu. La popularidá de los aderezos fai qu'esistan diverses variedaes rexonales, por casu los perrinos calientes neoyorquinos lleven sauerkraut y mostaza marrón. Dalgunos de los condimentos marquen "hot dogs" como'l famosu Coney Island hot dog bien popular en Mediu Oeste d'Estaos Xuníos y que va arregláu con un mueyu denomináu "Coney sauce" (por regla xeneral un mueyu de xudíes ensin chile) y qu'en dellos casos faise acompañar de poutine (amiestu de quesu fundíu y pataques frites). Dalgunes de los condimentos formen parte d'amiestos de diversos ingredientes que los sos dueños guarden con secretu.[3] En dellos países empleguen mueyos típiques de la gastronomía paisana, n'otros países suel usase tomate natural picáu en cuadrinos pequeños en llugar d'emplegar el ketchup. En Méxicu ye común sirvilos con jitomate picáu, cebolla picada y chile jalapeño en trocitos. En Sonora, Méxicu, amiéstense-y frijoles enteros y la salchicha endolcar con tocín, amás puédense-y amestar: chorizu, cebolla frita, fungos, grillos fritos, quesu de nachos, aguacate, chiles de too tipu, doble o triple salchicha, etc. Pela so parte, en Chile ye bien común añader palta (aguacate).
Llugares de venta
Los perrinos calientes empezar a vender al públicu en carrinos portátiles con capacidá de caltener calientes les salchiches mientres tiempu, los primeros carrinos fueron caleyeros y con posterioridá treslladar a sitios d'alta congregación como yeren los estadios de béisbol n'EE.XX. Ye frecuente nel mundu anglosaxón que se vienda nos denominaos greasy spoons. Adulces la idea de venta en stands de perrinos calientes caleyeros instalóse en ciertes árees urbanes del mundu, llegando a esistir cais famoses pola so venta.
Anguaño tán surdiendo locales fixos de venta de perrinos calientes de manera similar a les famoses franquicies de venta de hamburgueses. La ventaya d'estos locales anicia na so mayor comodidá al momentu de consumilos, amás de tener meyores condiciones hixéniques.
Variantes
A pesar de la cencellez de la so ellaboración hai diverses variantes del perrín caliente a lo llargo del mundu, principalmente los cambeos deber a los condimentos colos que s'acompaña la salchicha.
Rexonales
Por cuenta de la popularidá de los perrinos calientes esisten a lo llargo del mundu diverses variantes qu'incorporen delles carauterístiques locales:
N'Arxentina, Bolivia, Paraguái y Uruguái (conocíos como panchos) ye común arreglalos con mostaza, mayonesa, kétchup y mueyu golf; en dellos casos tamién se-yos amiesta una "agua de papes tostaes". En Méxicu a dalgunos pónse-yos quesu, tipu manchegu o chedar, y son conocíos como quesidogos o a cencielles hot dog con quesu. Fora del ámbitu llariegu, esisten locales de venta especializada de panchos con ensame de distintos mueyos y preparaciones combinables. N'Arxentina amás consúmese, una variedá de panchu de grandes dimensiones llamada superpancho. Señalóse l'altu conteníu calóricu d'esti tipu de comida rápida que, pol so baxu costu, pasó a formar parte de la dieta de les clases más ablayaes.[11][12][13][14] Per otru llau n'Uruguái tamién-y los consume con tires de panceta o fetas de quesu dilíu tipu muzzarella endolcaes nel frankfurter, a estos conocer como panchos porteños", tamién una variedá similar de salchicha mas picante llamada húngara. En Bolivia especialmente en La Paz y Cochabamba, establecióse un estilu de hot dog conocíu como "mencho" que se sirve con dellos mueyos.
En Chile reparar los perrinos calientes (magar nesti país conocer col nome de completos) en dellos locales de comida rápida, frecuentemente cola opción d'utilizar mueyu de palta, amás de los mueyos típicos del perru caliente. Sicasí ye más conocíu y más frecuente'l consumu de completos qu'amás del pan, la vienesa, y los mueyos típicos del perrín caliente, lleva otros ingredientes como palta molida, chucrut, tomate y quesu, que según la combinación d'ellos xeneróse una gran variedá de completos. Na década del 2000 a partir del completu apaeció'l as o chilenito, nel que se sustitúi la vienesa por carne churrasco. Esti alimentu popularizóse tantu nel país, que se-y reconoz como platu típicu de Chile. Tamién se declaró un día nacional del completu (24 de mayu).
En Perú hai puestos de venta del hot dog tradicional nes contornes de dellos establecimientos, como cines o supermercaos. El panchu tradicional consiste nuna salchicha inxertada nun paliyu y con diversos mueyos sobre la salchicha. Al ser bono de faer ye bien popular.
En Colombia suélse-y añader ingredientes variaos como: mostaza, mueyu tártaru, mueyu d'ayu mayonesa, mueyu de tomate, mueyu de piña y mueyu rosada (mueyu golf); amás amiéstase-yos una "agua de papes tostaes" o "ripio de papa" (que son los papes tostaes de paquete espeñicaes) acompañada con Quesu costeño arralláu, tocineta y a lo último, d'estos ingredientes atopar con dalgún tipu de verdures, como por casu llechuga arrallada y cebolles en cuadrinos (brunoise). Tamién se vienden los tipos de perros americanos con choucrut o sawerkraut.
En El Salvador conózse-y como hot dogs, chéveres o chorys. La salchicha va frita, preparar con escabeche, cebolla curtida y chile jalapeño.
En Francia los perrinos calientes pueden atopase a la venta nes tradicionales sandwicheries, anque'l pan utilizáu suel ser baguette en vegada del pan blando habitual nel restu del orbe.
En Guatemala llámase-yos shukos. El pan suel rustise nuna parrilla a los caricotes hasta que queda tosdado, y lleva los aderezos tradicionales (mayonesa, ketchup, y mostaza), cola variante d'aguacate (palta) y repollu n'ensalada (Coleslaw). Dalgunos tamién amiesten cebolla picada, chirmol (mueyu de tomate asáu, picáu con cebolla, cilantro y llimón) y chimichurri (mueyu de cilantro, ayu, aceite d'oliva y pimienta).
En Méxicu, en tol país, conózse-yos de la mesma que n'Estaos Xuníos, como hot dogs. Sicasí, tamién ye denomináu como "dogo" o como "jocho". El so consumu ye común en tol país, y nun ye raru atopalo inclusive en llocalidaes indíxenes. Sicasí, ye más típicu reparalos nes ciudaes. Ye probable que, por cuenta de la cualidá fronteriza del norte de Méxicu colos Estaos Xuníos, el consumu de hot dogs sía más común nel norte que nel sur del país; amás, la comida típico y caleyero de les rexones central y sur de Méxicu ye más variada que na rexón norte, facilitando qu'esta postrera asimile meyor los hot dogs dientro del so repertoriu. Ye normal consumir hot dogs en carrinos que los vienden, especialmente peles nueches. Otru llugar frecuente ye nes tiendes de conveniencia d'estilu estauxunidense, onde unu mesmu prepara'l so propiu hot dog como una comida rápido y barato. Como ingredientes tradicionales los hot dogs lleven tomate (jitomate) y cebolla picaos. En Sonora, a diferencia de la mayor parte de Méxicu, el chile ye opcional, y nun forma parte de la receta básica. Nesti tenor, la cebolla puede ser cruda o asada. Sobre la salchica pueden incluyise frijoles enteros y chorizu; hai dellos vendedores qu'añaden llechuga picada y repollu (col). Como aderezos básicos empléguense mayonesa, mueyu cátsup y mostaza.
En Venezuela ye típicu acompañalo con papes tostaes arrallaes nel interior, amás de repollu, cenahoria y quesu arralláus. Tamién lleva los típicos mueyos d'arreglo kétchup, mayonesa y mostaza; suelse tamién amestar mueyu d'ayu, guasacaca, mueyu rosada o inclusive mueyu picante, según el gustu. Dacuando lleva ensalada de repollu y cenahoria arrallaos, cebolla en cantidaes exorbitantes y d'últimes quesu d'añu. Esisten variantes "especiales" qu'ufierten otros mueyos adicionales (Alemana, BBQ, de Quesu, Tocineta, Aliñu etc) y tamién rules de xamón, güevu, tomate picáu, quesu mariello, chorizu fritu etc. Tamién na parte Centroccidental pueden vese con Carne Mechada, Lomito, Pollu, Tocineta, Xamón y Quesu mariello, papes tostaes o cualesquier otru ingrediente que se-y quiera amestar. En dellos rincones de Venezuela tamién ye llamáu coloquialmente 'asquerosito'. Tamién esiste una variante de tamañu mayor que'l tradicional que se-y conoz col nome de perru caliente Jumbo.
N'España conócense tamién como frankfurts y suelen acampañarse de paninos de viena, con quesu fundíu, tocineta o tocín, cebolla frita y dellos tipos de mueyos.
N'Holanda'l frikandel ye una especie de tentempié típicu.
En Costa Rica conózse-yos como hot dogs o perros calientes. La mayoría de vegaes la salchicha va fervida y ye común arreglalo con kétchup, mayonesa, mostaza, mueyu rosada y repollu ó ensalada.
Vexetarianes y relixoses
Por cuenta de la popularidá, delles cultures realizaron cambeos al envís de poder evitar la carne de gochu picada cola que s'ellaboren les salchiches, d'esta forma faen perros calientes kosher n'Israel. Una de les ventayes de les salchiches kosher ye que les normes menten que cada unu de los ingredientes emplegaos na so ellaboración tien d'apaecer descrita obligatoriamente nos paquetes de salchiches. Nos países árabes resulta menos popular el consumu de perrinos calientes, pero sía que non el rellenu de la salchicha nun puede tar ellaboráu con carne de gochu picada por cuenta de les normes dietarias del Islam que lu prohiben. Los vexetarianos ellaboraron una variante de perrín vexetal (n'inglés denomináu: "veggie dog"). Un casu particular constituyir el llamáu papapleto chilenu, nel cual sustitúyese la vienesa (o la carne nel casu d'un as) por papes tostaes y ta empobinada mayormente a los vexetarianos o veganos al nun incluyir ingredientes d'orixe animal na so ellaboración.
Nutrición y salú
Dende'l puntu de vista nutritivu los perrinos calientes son una fonte de proteínes debíu al conteníu cárnico de les salchiches. El conteníu calórico de les hot dog puede variar dependiendo de los acompañamientos, pero un perrín simple d'unos 100 gramos puede contener unos 240 kCal.[15][16] Esto ye, la ingesta averada de seis perrito podría cubrir les necesidaes calóriques diaries d'un adultu mediu (Que ronda ente les 1500 kCal y les 2000 kCal).[17] El conteníu calórico depende del tipu de carne emplegáu, por casu: les salchiches ellaboraes con carne de pavu suelen ser menos calóriques (amenorgando'l so conteníu a la metá).[18] El conteníu de grases suel rondar ente'l 30% y el 40% del pesu de la salchicha, los ellaboradores suelen incluyir grandes cantidaes de grasa por cuenta del so baxu costu y a la so capacidá de potenciar sabores.
L'elementu más débil nel caltenimientu de los perrinos calientes ye la salchicha. Tien de tenese muncho procuru col caltenimientu de les salchiches de los perrinos calientes, nunca tener les salchiches na nevera más tiempu del indicáu nos sos recipientes. Una vegada abiertes nun caltener el paquete de salchiches más d'una selmana. nel casu de ser conxelaes nun tengan de pasar de par de meses nel conxelador antes de ser sirvíes pal so consumu. Nunca dexar una salchicha a una temperatura de 30 °C espuesta al aire por más d'una hora. L'empléu de nitritos nel caltenimientu de salchiches vieno denominar un síntoma como "dolor de cabeza del hot dog" debíu al escesu de nitritos cuando se peracaben una serie de perrinos calientes.[19]
Les persones con alerxa a la soya, la lactosa (intolerancia a la lactosa), etc, tendríen de ser cuidadosos y mirar el conteníu de les salchiches.[9] Les salchiches cocinaes tienen de ser calecíes n'agua ferviendo, o a lo menos qu'algamen l'intervalu que va dende los 70-77 °C mientres siquier dos minutos pa menguar la posibilidá de contraer la listeriosis, enfermedá que xenera una bacteria capaz de sobrevivir a les baxes temperatures de la nevera y qu'afecta de forma bien seria a neños y a muyeres embarazaes (puede tresmitir la enfermedá al fetu).[20] De la mesma forma'l conteníu de sales ye tan eleváu que resulta desaconsejable el so consumu en persones con elevada tensión arterial.
Ver tamién
- Choripán
- Corn dog
- Michigan hot dog
- Panchuker
- Carne de perru
Referencies
- 1 2 3 Andrew F. Smith (2006). Encyclopedia of junk food and fast food, 1ª (n'inglés), Greenwood Press. ISBN 0313335273.
- ↑ David Hogan (1997). Selling 'em by the Sack: White Castle and the Creation of American Food, 1ª (n'inglés), Nueva York: NYU Press. ISBN 0814735665.
- 1 2 3 4 5 (2007) The Great American Hot Dog Book, 1ª (n'inglés), Nueva York: Gibbs Smith. ISBN 1423600223.
- ↑ Philip Langdon (1986). Orange Roofs, Golden Arches, 1ª (n'inglés), Nueva York: Knopf. ISBN 0394741293.
- ↑ Gerald Cohen, (2003) Dictionary of 1913 Baseball and Other Lingo
- ↑ Quinion, Michael (n'inglés) «hot dog.» World Wide Words. Consultáu'l 8 de febreru de 2015.
- ↑ Denis Kelly, Denis Kelly (2000),Bruce Aidells's complete sausage book, Ten Speed Press, 1ª, ISBN 1-58008-159-2
- ↑ Miller, Dennis D., María Cristina tr Sangines Franchini, María rev Cuadonga Torre Marina, (1999), Química d'Alimentos: Manual de Llaboratoriu
- 1 2 Mark Bricklin, (1994),«Prevention Magacín's Nutrition Advisor: The Ultimate Guide to the Health-Boosting and Health-Harming Factors in Your Diet», Rodale Books, ISBN 0-87596-225-4
- ↑ National Sausage and Hot Dog Council - 2005
- ↑ ; Gasso; Malamud; Mosconi; Preve. Voces del Sur 1 - Nivel Elemental. Buenos Aires: Librería Voces del Sur. ISBN 9872043256.
- ↑ Britos, Sergio (xunetu de 2004). Centro d'Estudios sobre Obesidá Infantil (ed.): «Obesidad n'Arxentina: ¿Escontra un nuevu fenotipu?».
- ↑ Muscatell, Natalia (ochobre de 2000). «La crisis obliga a comer por 2 pesos, rápido y de paráu». Clarín.
- ↑ Vitale, Cristian (xineru de 2002). «Tou x 1,99». Páxina/12.
- ↑ Paul Insel , R Elaine Turner, (2009), «Discovering Nutrition», Jones & Bartlett Publishers, 3ª ed., ISBN 0-7637-5873-6
- ↑ "Dietary Guidelines for Americans", 2005;001-000-04719-1; US Government Printing Office: Washington, DC, 05.
- ↑ Staci Nix, Sue Rodwell Williams, (2004), «Williams' basic nutrition & diet therapy», Mosby, 14 ed. páx. A-56, ISBN 0-323-02602-8
- ↑ Lancet. (1972),«"Hot-dog" headache: individual susceptibility to nitrite».Dec 2;2(7788):1162-3
- ↑ Elliot T. Ryser, Elmer H. Marth, (1999), «Listeria, listeriosis, and food safety», CRC, 2ª, ISBN 0-8247-0235-2
Enllaces esternos
- National Sausage and Hot Dog Council Páxina web del organismu regulador