Periferia d'Epiru

Periferia d'Epiru
Alministración
País	Grecia
ISO 3166-2	GR-D
Tipu d'entidá	rexón de Grecia
Capital	Ioánina
Cabezaleru/a del gobiernu	Alexandros Kachrimanis
Nome oficial	Περιφέρεια Ηπείρου (el)
División	ver Unidá periférica de Ioánina, unidad periférica de Arta (es) , unidad periférica de Tesprotia (es) y unidad periférica de Preveza (es) ;
Xeografía
Coordenaes	39°30′N 20°50′E / 39.5°N 20.83°E
Superficie	9203.22 km²
Demografía
Población	319 991 hab. (2021)
Densidá	34,77 hab/km²
Más información
Estaya horaria	UTC+01:00
	php.gov.gr

La periferia d'Epiru^[1]^[2] (griegu: Περιφέρεια Ηπείρου, Periféreia Ipeírou), ye una de les actuales trece periferies de Grecia, qu'entiende una rexón xeográfico y tradicional del noroeste del país^[3] Llinda: al este, coles actuales periferies de Macedonia Occidental y Tesalia; al sur, cola periferia de Grecia Occidental; al oeste, col mar Xónicu y la periferia d'Islles Xóniques; y al norte, con Albania. Ye parte de la rexón histórica más amplia d'Epiru, que s'asolapaba coles actuales Albania y Grecia, pero que güei s'atopa principalmente dientro de territoriu griegu.

La periferia tien una superficie de 9203,22 km² y en elcenso de 2011 cuntaba con 336 856 habitantes.

Dende la reforma alministrativa del plan Calícrates de 2011, esta région ye igualmente parte de la diócesis descentralizada d'Epiru-Macedonia occidental.

Organización alministrativa

La división alministrativa de la periferia d'Epiru en conceyos. En tonos de mariellu, la unidá rexonal de Thesprotia, en colloráu, Ioannina, n'azul, Preveza y en verde, Arta.

Epiru estremar en cuatro unidaes perifériques (enantes prefeutures, nomoi), que se subdividen en conceyos (dimoi). Les unidaes perifériques, que caltuvieron los mesmos llendes de les prefeutures, son: Thesprotia, Ioannina, Arta y Préveza.

En xineru de 2011, acordies cola reforma introducida pol Plan Calícrates^[4] suprimiéronse les prefeutures que fueron reemplazaes poles unidaes perifériques. Los 76 antiguos conceyos y comunidaes fueron restructurados pa formar namái 18 nuevos conceyos.

El gobernador de la periferia, dende'l 1 de xineru de 2011, ye Alexandros Kachrimanis, que foi escoyíu nes eleiciones llocal de payares de 2010 polos partíos Nueva Democracia y Concentración Popular Ortodoxa.

Historia

A pesar de delles revueltes (1854, 1878), la turcocracia en Epiru terminó'l 21 de febreru de 1913 con tomar de la ciudá d'Ioannina y l'anexón de la rexón per Grecia.

Esta rexón sufrió particularmente de la guerra civil que ye enllargar hasta 1949, ente monárquicos y comunistes.

Xeografía

Monte nel monte Pindus, en Epiru.

El gargüelu Vikos

La periferia d'Epiru o Epiru griegu, como tola rexón nel so conxuntu, ye abrupta y montascosa. Entiende la tierra de los antiguos molosos y tesprotos^[5] y una pequeña parte de la tierra de los caonios, que la so mayor parte güei pertenez al sur d'Albania. Componer en gran parte de cordales montascosos, parte de los Alpes Dináricos. El puntu más altu de la rexón atopar nel monte Smolikas, a una altitú de 2646 msnm. Nel este, les montes Pindo que formen l'escayu dorsal de la parte continental de Grecia, dixebren el Epiru de les rexones tradicionales de Macedonia y Tesalia. La mayor parte d'Epiru atopar nel llau de barloventu de les Pindo y los vientos procedentes del mar Xónicu faen que la rexón sía más lluviosa que cualesquier otra parte de Grecia.

La rexón ye pocu fértil y tien munchos llagos ensin emisarios (conocíu como endorreismo), como'l de Ioannina, una de les principales ciudaes. La llanura costera ye fértil. El relieve y el clima neváu aislan dacuando esta parte de Grecia pel hibiernu. Epiru ye conocida pola guapura del so paisaxe: los cantiles de piedra caliar de Tymphée, les gargüelos fondos de Vikos, los estensos montes de carbayu y coníferes qu'acompañen la ruta de Ioanina a Metsovo, un valle húmedu onde s'asitia'l santuariu de Zeus dodoneano.

Los parques nacionales del Vikos-Aoos y de Pindo tán asitiaos na unidá periférica de Ioannina. Dambes árees tienen pimpanos paisaxes d'esllumante guapura, según una amplia variedá de fauna y flora. El clima d'Epiru ye principalmente alpín. La vexetación compónse principalmente d'especies de coníferes. La vida animal ye especialmente rica nesta área ya inclúi, ente otres especies, osos, llobos, foinos, venaos y llobos cervales.

Ciudaes

Vista d'Igoumenitsa

Villa de Skamneli (Zagori), exemplu d'arquiteutura epirotica.

Les llocalidaes más poblaes de la periferia d'Epiru son:

Arta
Igoumenitsa
Ioannina
Konitsa
Metsovo
Paramythia
Parga
Preveza
Syvota

Economía

Epiru tien pocos recursos y el so terrén accidentáu fai difícil l'agricultura. Les oveyes y el llendo de cabra siempres fueron una actividá importante na rexón (Epiru apurre más del 45% de la carne nel mercáu griegu), pero paez qu'hai un amenorgamientu nos últimos años. El tabacu cultivar en tou Ioannina, y tamién hai daqué d'agricultura y pesca, pero la mayoría de los alimentos de la zona tienen de ser importaos de rexones más fértiles de Grecia. Epiru ye'l llar d'una serie de famoses marques de productos lácteos del país, que producen quesu feta ente otros. Otra área importante de la economía llocal ye'l turismu, especialmente l'ecu-turismu. La escepcional guapura natural de la zona, según los sos pintorescos pueblos y estilu de vida tradicional, fixeron d'Epiru una importante atraición turística.

Demografía

Cerca de 350.000 persones viven en Epiru. Acordies col censu de 2001, tien la población más baxa de les 13 periferies de Grecia. Esto debe en parte al impautu de les repitíes guerres nel sieglu XX, según la emigración en masa por cuenta de les condiciones económiques adverses. La ciudá capital y la más grande de la rexón ye Ioannina, onde vive casi un terciu de la población. La gran mayoría de la población son griegos, incluyendo aromunes. Tamién esiste un pequeñu númberu d'arbanites, nun númberu d'asentamientos nes unidaes perifériques de Tesprotia, Preveza (Tesprotiko) y Ioannina,^[6] que s'identifiquen a si mesmos como griegos, al igual que les comunidaes arbanitas nel sur de Grecia.^[7]

La delimitación de la frontera ente Grecia y Albania en 1913 dexó delles aldegues de población albanesa nel llau griegu de la frontera, según aldegues y ciudaes griegues en Epiru Septentrional, agora na actual Albania. Nel pasáu, la rexón costera de Tesprotia foi tamién el llar d'una minoría albanesa, que'l so númberu nun entepasaba de 25.000 en 1940, (albaneses caonios) xunto colos griegos llocales.^[8] Dempués de la guerra, el censu griegu de 1951 cuntó con un total de 127 musulmanes albaneses caonios en Epiru, ente qu'en 1986 cuntáronse 44 en Tesprotia.^[9]

conceyos

Na tabla que sigue recuéyense los 18 conceyos, ordenaos de norte a sur.

Nome n'español	Nome griegu (Nome oficial)	Área (km²)	Población (2011)	Densidá (hab/km²)	Capital	Unidaes municipales	Unidá periférica
Konitsa	Κόνιτσα (Δήμος Κόνιτσας)	949,85	6362	6,70	Konitsa	Aetomilitsa Distrato Fourka Konitsa Mastorocoria	Ioánina
Pogoni	Πωγώνι (Δήμος Πωγωνίου)	702,54	8960	12,75	Kalpaki	Anu Kalamas Anu Pogoni Delvinaki Kalpaki Lavdani Pogoniani
Zagori	Ζαγόρι (Δήμος Ζαγόρι)	995,3	3724	6	Asprangeli	Zagori Central Zagori Esti Papigko Tymfi Vovousa
Metsovo	Μέτσοβο (Δήμος Μετσόβου)	366,82	6196	16,89	Metsovo	Egnatia Metsovo Milia
Zitsa	Ζίτσα (Δήμος Ζίτσας)	566,28	14 766	26,08	Eleousa	Ekali Evrymenes Molossi Pasaronas Zitsa
Ioannina	Ιωάννινα (Δήμος Ιωαννιτών)	401,98	112 486	279,83	Ioánina	Anatoli Bizáni Ioánina Isla de Ioánina Pamvotida Perama
Dodoni	Δωδώνη (Δήμος Δωδώνης)	662,99	9693	14,62	Agia Kyriaki	Agios Dimitrios Dodoni Selles Lakka Suliu
Tzoumerka Norte	Βορεία Τζουμέρκα (Δήμος Βορείων Τζουμέρκων)	361,47	5714	15,80	Pramanta	Kalarites Katsanocoria Matsouki Pramanda Sirako Tzoumerka Vathypedo
Tzoumerka Central	Κεντρικά Τζουμέρκα (Δήμος Κεντρικών Τζουμέρκων)	515,86	6178	11,98	Vourgareli	Agnanda Athamania Melissourgi Theodoriana	Arta
Arta	Άρτα (Δήμος Αρταίων)	436,76	43 166	98,83 \|	Arta	Amvrakikos Arta Filotei Vlajerna Xirovouni
Nicolás Skufas	Νικόλαος Σκουφάς (Δήμος Νικολάου Σκουφά)	225,94	12 753	56,44	Peta	Arachthos Komméno Komboti Peta
Georgios Karaiskakis	Γεώργιος Καραϊσκάκης (Δήμος Γεωργίου Καραϊσκάκη)	466,72	5780	12,38	Anu Kalentini	Georgios Karaiskakis Iraklia Tetrafylia
Parga	Πάργα (Δήμος Πάργας)	276,46	11 866	42,92	Kanallaki	Fanari Parga	Préveza
Ziros	Ζηρός (Δήμος Ζηρού)	386,15	13 892	35,98	Filippiada	Anogio Filippiada Kranea Thesprotiko
Préveza	Πωγώνι (Δήμος Πωγωνίου)	381,64	31 733	83,15	Préveza	Louros Préveza Zalongo
Filiates	Φιλιάτες (Δήμος Φιλιατών)	590,61	7710	13,05	Filiates	Filiates Sagiada	Tesprótida
Souli	Σούλι (Δήμος Σουλίου)	501,85	10 063	20,05	Paramythia	Ajerondas Paramythia Souli
Igoumenitsa	Ηγουμενίτσα (Δήμος Ηγουμενίτσας)	426,59	25 814	60,51	Igoumenitsa	Igumenitsa Margariti Parapotamos Perdika Syvota

Ver tamién

Epiru, la rexón histórica.
Epiru Septentrional, la parte del Epito tradicional agora parte d'Albania.

Referencies

↑ Esti términu apaez nel Diccionariu de l'Academia de la Llingua Asturiana. Ver: epirota
↑ Esti topónimu apaez na traducción al asturianu de los Mapes de l'Associació Bíblica de Catalunya
Esta fonte emplégase como referencia dende'l puntu de vista llingüísticu.
↑ Π.Δ. 51/87 “Καθορισμός των Περιφερειών της Χώρας για το σχεδιασμό κ.λ.π. της Περιφερειακής Ανάπτυξης” (Determination of the Regions of the Country for the planning etc. of the development of the regions, Efimeris tis Kyverniseos ΦΕΚ A 26/06.03.1987
↑ Disponible en llinia en: Llei 3852/2010 Archived 2010-07-05 at the Wayback Machine.
↑ Winnifrith, T.J. Badlands-Borderland: A History of Southern Albania/Northern Epirus. London: Duckworth Publishers, 2003, ISBN 0-7156-3201-9, p. 8. "The Thesprotians lived in the western part of what is now Greek Epirus, the Molossians in the rest of Greek Epirus, and the Chaonians in the southern section of Southern Albania..."
↑ Euromosaic project. «L'arvanite/albanais en Grèce» (francés). Bruxeles: European Commission. Consultáu'l 8 de mayu de 2015.
↑ «Culture, Civilization, and Demarcation at the Northwest Borders of Greece». American Ethnologist 26: p. 196. 1999. doi:10.1525/ae.1999.26.1.196. https://www.scribd.com/doc/8520990/Culture-Civilization-And-Demarcation-at-the-Northwest-Borders-of-Greece. «Speaking Albanian, for example, is not a predictor with respect to other matters of identity .. There are also long standing Christian Albanian (or Arvanitika speaking) communities both in Epirus and the Florina district of Macedonia with unquestioned identification with the Greek nation. .. The Tschamides were both Christians and Muslims by the late 18th century [in the 20th century, Cham applies to Muslim only]».
↑ Kretsi, Xeorxa Ethnologia Balkanica. Consultáu'l 27 de xunetu de 2014.
↑ Ktistakis, 1992: p. 8, 9 (citing Krapsitis V., 1986: Οι Μουσουλμάνοι Τσάμηδες της Θεσπρωτίας (The Muslim Chams of Thesprotia), Atenes, 1986, p. 181.

Enllaces esternos

[http:// Páxina web oficial] Plantía:El icon
Preveza Weather Station SV6GMQ - Live Weather Conditions (in English and Greek)

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.

[1] Esti términu apaez nel Diccionariu de l'Academia de la Llingua Asturiana. Ver: epirota

[2] Esti topónimu apaez na traducción al asturianu de los Mapes de l'Associació Bíblica de Catalunya
Esta fonte emplégase como referencia dende'l puntu de vista llingüísticu.

[3] Π.Δ. 51/87 “Καθορισμός των Περιφερειών της Χώρας για το σχεδιασμό κ.λ.π. της Περιφερειακής Ανάπτυξης” (Determination of the Regions of the Country for the planning etc. of the development of the regions, Efimeris tis Kyverniseos ΦΕΚ A 26/06.03.1987

[4] Disponible en llinia en: Llei 3852/2010 Archived 2010-07-05 at the Wayback Machine.

[5] Winnifrith, T.J. Badlands-Borderland: A History of Southern Albania/Northern Epirus. London: Duckworth Publishers, 2003, ISBN 0-7156-3201-9, p. 8. "The Thesprotians lived in the western part of what is now Greek Epirus, the Molossians in the rest of Greek Epirus, and the Chaonians in the southern section of Southern Albania..."

[Euromosaic-6] Euromosaic project. «L'arvanite/albanais en Grèce» (francés). Bruxeles: European Commission. Consultáu'l 8 de mayu de 2015.

[Har-7] «Culture, Civilization, and Demarcation at the Northwest Borders of Greece». American Ethnologist 26: p. 196. 1999. doi:10.1525/ae.1999.26.1.196. https://www.scribd.com/doc/8520990/Culture-Civilization-And-Demarcation-at-the-Northwest-Borders-of-Greece. «Speaking Albanian, for example, is not a predictor with respect to other matters of identity .. There are also long standing Christian Albanian (or Arvanitika speaking) communities both in Epirus and the Florina district of Macedonia with unquestioned identification with the Greek nation. .. The Tschamides were both Christians and Muslims by the late 18th century [in the 20th century, Cham applies to Muslim only]».

[8] Kretsi, Xeorxa Ethnologia Balkanica. Consultáu'l 27 de xunetu de 2014.

[9] Ktistakis, 1992: p. 8, 9 (citing Krapsitis V., 1986: Οι Μουσουλμάνοι Τσάμηδες της Θεσπρωτίας (The Muslim Chams of Thesprotia), Atenes, 1986, p. 181.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]