Mapa de la Tierra | |
llonxitú (λ) | |
---|---|
Les llinies de llonxitú apaecen curvaes y verticales n'esta proyeución, pero son en realidá medies circunferencies. | |
Llatitú (φ) | |
Les llinies de llatitú horizontales son círculos con diferentes radios. | |
L'Ecuador divide'l planeta en Hemisferiu Norte y Hemisferiu Sur y tien llatitú 0°. |
Nómase paralelu al círculu formáu pola interseición de la esfera terrestre con un planu imaxinariu perpendicular al exe de rotación de la Tierra. Sobre los paralelos, y partiendo del meridianu que se toma como orixe, el Meridianu de Greenwich, mídise la llonxitú (arcu de circunferencia espresáu en graos sexagesimales), que pue ser Este u Oeste, en función del sen de la midida de la mesma. A desemeyanza de los meridianos, los paralelos nun son circunferencies máximes, (namái L'Ecuador), ya que nun contienen el centru de la Tierra.
L'ángulu formáu por un paralelu y la llinia ecuatorial nómase llatitú, que discrimina ente llatitú Norte y llatitú Sur, según l'hemisferiu. Xunto a los meridianos, formen el sistema de coordenaes xeográfiques basáu en llatitú y llonxitú.
Principales paralelos
Hai cinco paralelos que se correspuenden con una posición concreta de la Tierra na so órbita alrodiu del Sol, y que tienen un nome particular:
- Ecuador (llatitú 0° N). L'ecuador ye'l paralelu equidistante ente'l Polu Norte ya'l Polu Sur, y divide la Tierra n'hemisferiu norte y hemisferiu sur. Ye'l mayor de los paralelos, l'únicu centráu nel centru de la Tierra; los demás paralelos, más pequeños, centrense namái nel exe de la Tierra. Nel ecuador, el sol encuma nel cénit nel equinocciu de primavera y de seronda.
- Círculu polar articu (llatitú 66.5° N). Marca la llatitú más meridional nel hemisferiu norte nel que'l Sol permanez continuamente sobre o per debaxu del horizonte durante 24 hores consecutives, nel solsticiu de veranu (xunu) y nel solsticiu d'iviernu (avientu) respeutivamente.
- Círculu polar antárticu (llatitú 66.5° S). Marca la llatitú más septentrional nel hemisferiu sur nel que'l Sol permanez continuamente sobre o per debaxu del horizonte durante 24 hores consecutives, nel solsticiu d'iviernu (avientu) y nel solsticiu de veranu (xunu) respeutivamente.
|
|
- Trópicu de Cáncer (llatitú 23.5° N). Ye el paralelu más al Norte nel que'l Sol algama'l cénit. Esto ocurre nel solsticiu de xunu.
- Trópicu de Capricorniu (llatitú 23.27° S). Ye el paralelu más al Sur nel que'l Sol algama'l cénit. Esto ocurre nel solsticiu d'avientu.
|
|
El llapsu metantu el cual el Sol ye visible, pandea a lo llargo del añu y de la llatitú, algamando los sos valores estremos nes rexones polares.