Australia (oficialmente conocida como la Mancomunidá d'Australia (Commonwealth of Australia n'inglés) ye una federación de seis estados xunto con diez territorios federales. L'Australia continental conformar cinco de los seis estaos y trés de los territorios federaos (los territorios "interiores"). Tasmania ye un estáu insular a unos 200 km al sur del continente. Los siete territorios restantes son catalogaos en delles situaciones como territorios "esternos". Ensin cuntar col reclamáu Territoriu Antárticu Australianu, Australia ye'l sestu país más grande del mundu.

Tanto los estaos como los dos principales territorios internos tienen una capacidá parcial d'autogobiernu, amás de tar representaos nel parllamentu federal; el restu de territorios tán alministraos direutamente pol gobiernu federal. Dende 2015, el control federal estendióse al territoriu de la Islla Norfolk, qu'esfrutaben tamién d'autogobiernu.[1] Trés de los territorios esternos tán habitaos; los demás tán despoblaos, ensin cuntar coles bases científiques non permanentes.

Australia xeográfica

El términu Australia xeográfica (geographic Australia n'inglés) ye un conceutu utilizáu pol gobiernu australianu pa describir l'área cubierta poles estadística demográfiques tales como les cifres nacionales de población. Estes árees entienden la islla Christmas y les Islles Cocos amás de los seis estaos y los trés territorios continentales; la islla de Norfolk ye l'únicu territoriu con población permanente que nun forma parte de l'Australia xeográfica.[2]

Territorios esternos, estaos y territorios

Mapa de referencia de los estaos y territorios d'Australia
Estaos y territorios d'Australia[3]
Bandera Nome Abbrev ISO[4] Postal Type Capital
(o asentamientu mayor)
Población[5] Área (km²)[6]
[n 1]Islles Ashmore y CartierEsternu(Fondio n'alta mar)00199
[n 1]Territoriu Antárticu AustralianuAATAQ[n 2]EsternuBase Davis01,000[n 3]5,896,500
Plantía:Xeodatos Territorio de la Capital AustralianaTerritoriu Capital AustralianuACTAU-ACTACTTerritoriuCanberra395 200395 2002,358
Bandera de la Islla ChristmasIslla ChristmasCXEsternu[n 4]Flying Fish Cove22,072135
Bandera de les Islles CocosIslles CocosCCEsternu[n 4]West Island59659614
[n 1]Islles del Mar del CoralEsternu(Islla Willis)44[n 5]10
[n 1]Islles Heard y McDonaldHIMIHMEsternu(Atles Cove)00372
[n 1]Territoriu de la Badea de JervisJBTJBTTerritoriu(Jervis Bay Village)37737770
Bandera de Nueva Gales del SurNueva Gales del SurNSWAU-NSWNSWEstáuSydney7 704 3007 704 300800,642
Bandera de la Islla NorfolkIslla NorfolkNFEsternuKingston22,30235
Plantía:Xeodatos Territorio del NorteTerritoriu del NorteNTAU-NTNTTerritoriuDarwin244 000244 0001,349,129
Bandera de QueenslandQueenslandQldAU-QLDQLDEstáuBrisbane4 827 0004 827 0001,730,648
Bandera de Australia MeridionalAustralia MeridionalSAAU-SASAEstáuAdelaide1 706 5001 706 500983,482
Bandera de TasmaniaTasmaniaTasAU-TASTASEstáuHobart518 500518 50068,401
Bandera de Victoria (Australia)VictoriaVicAU-VICVICEstáuMelbourne6 039 1006 039 100227,416
Bandera de Australia OccidentalAustralia OccidentalWAAU-WAWAEstáuPerth[7]2 613 7002 613 7002,529,875

Australia tuvo tres territorios estinguíos na so hestoria:

  • Ente 1926 y 1931, el Territoriu del Norte taba estremáu ente Australia Central y el Australia del Norte, con frontera nel paralelu 20 sur. Dambos territorios fueron integraos nel Territoriu del Norte a la fin del periodu.
  • Ente 1923 y 1968, Nauru tuvo, como territoriu, so alministración australiana, hasta la so independencia como República de Nauru
  • Ente 1949 y 1975, el Territoriu de Papúa y Nueva Guinea foi un territoriu australianu, hasta la so independencia como Papúa Nueva Guinea.

Antecedentes y descripción

Los estaos aniciáronse como colonies britániques dixebraes antes de la Federación en 1901. La colonia de Nueva Gales del Sur foi fundada en 1788 y tomó orixinalmente gran parte del continente australianu, según la Islla de Lord Howe, Nueva Zelanda, la Islla Norfolk y la Tierra de Van Diemen, amás de la zona anguaño conocida como l'estáu de Nueva Gales del Sur. Mientres el sieglu XIX, grandes árees fueron dixebraes socesivamente pa formar la colonia de Tasmania (primeramente establecida como una colonia separada llamada Tierra de Van Diemen en 1825), la colonia d'Australia Occidental (primeramente establecida en 1829, como la más pequeña colonia de Swan River), la provincia d'Australia del Sur (1836), la colonia de Nueva Zelanda (1840),[8] la colonia de Victoria (1851) y la colonia de Queensland (1859). Dempués de la Federación, los seis colonies de Nueva Gales del Sur, Victoria, Queensland, Australia del Sur, Australia Occidental y Tasmania convertir nos estaos fundadores de la nueva Mancomunidá d'Australia.

Los poderes llexislativos de los estaos tán protexíos pola constitución d'Australia, seición 107, y sol principiu del federalismu la llexislación de la Mancomunidá solo tien efeutu nos estaos onde lu dexa la constitución. Los territorios, otra manera, tán suxetos direutamente al gobiernu de la Mancomunidá dende la persectiva constitucional; les lleis pa los territorios vienen daes dende'l parllamentu australianu.[9]

La mayoría de los territorios tán direutamente alministraos pol gobiernu de la Mancomunidá, ente que dos (el Territoriu del Norte y el Territoriu Capital Australianu) tienen dalgún nivel d'autogobiernu anque menor que los estaos. Nos territorios con autogobiernu, el parllamentu australianu caltién plenos poderes llexislativos, pudiendo anular lleis eches poles instituciones locales, echo en rares ocasiones. A los efeutos de los órganos intergubernamentales australianos (y conxuntos Australia-Nueva Zelanda), el Territoriu del Norte y el Territoriu Capital Australianu trátense como si fueren estaos.

Cada estáu tien un gobernador, nomáu pola reina, por convención col Premier del estáu. L'Alministrador del Territoriu del Norte, otra manera, ye nomáu pol Gobernador Xeneral. El Territoriu Capital Australianu nun tien gobernador nin alministrador, pero'l Gobernador Xeneral exerz dellos poderes que n'otres xurisdicciones son exercíos pol gobernador d'un estáu o l'alministrador d'un territoriu, como'l poder d'eslleir l'asamblea llexislativa.

El Territoriu de la Badea de Jervis ye l'únicu territoriu internu non autónomu. Hasta 1989, taba alministráu como si fuera parte del Territoriu Capital Australianu, anque siempres foi un territoriu separáu. So los términos del Acta d'Aceptación del Territoriu de la Badea de Jervis, les lleis del Territoriu Capital Australianu aplicar al Territoriu de la Badea de Jervis na midida na que son aplicables y siempres que nun sían incompatibles con una Ordenanza. [10] Anque los residentes del Territoriu de la Badea de Jervis tán xeneralmente suxetos a les lleis feches pola Asamblea Llexislativa del Territoriu Capital Australianu, nun tán representaos na Asamblea. Tán representaos nel Parllamentu d'Australia como parte de la División Eleutoral Fraser del Territoriu Capital Australianu y polos dos senadores del mesmu. N'otros aspeutos, el territoriu ye alministráu direutamente pol Gobiernu Federal al traviés de la cartera de Territorios.

El territoriu esternu de la Islla Norfolk esfrutó de dalgún grau d'autogobiernu ente 1979 y 2015.

Cada estáu tien un parllamentu bicameral, sacante Queensland, qu'abolió la so cámara alta en 1922. A la cámara baxa denominar Asamblea Llexislativa, sacante n'Australia Meridional y Tasmania, onde-y la denomina Casa de l'Asamblea. Tasmania ye l'únicu estáu que tien representación proporcional pa les eleiciones a la so cámara baxa; tolos demás utilicen el votu preferencial. La cámara alta ye denomada Conseyu Llexislativu y xeneralmente escuéyese ente los distritos eleutorales multi-miembros qu'utilicen la representación proporcional. Los trés territorios autónomos, el Territoriu Capital Australianu, el Territoriu del Norte y la Islla de Norfolk, ctienen caúnu asamblees llexislatives unicamerales.

El xefe del gobiernu de cada estáu denominar Premier, y ye nomáu pol gobernador del estáu. En circunstancies normales, el gobernador va nomar como Premier a quien dirixe'l partíu o coalición qu'exerz el control de la cámara baxa (nel casu de Queensland, la única cámara) del parllamentu estatal. Sicasí, en tiempos de crisis constitucional, el gobernador puede nomar a otra persona como Premier. El xefe del gobiernu de los territorios internos autónomos llámase Ministru Principal. El Ministru Principal del Territoriu del Norte, en circunstancies normales, quienquiera que controle l'Asamblea Llexislativa, ye nomáu pol Alministrador.

Comparancia de terminoloxía

Entidá Tipu d'entidá Rellación cola reina Alministrador local Xefe de gobiernu Cámara alta parllamentaria Cámara baxa parllamentaria Miembru del parllamentu
Cámara alta Cámara baxa
Mancomunidá d'Australia Gobiernu federal Direutu Gobernador xeneral Primer ministru Senáu Casa de Representantes Senador MP
Australia Meridional Estáu federáu Direutu (establecíu pol Acta d'Australia) Gobernador Premier Conseyu llexislativu Casa de l'Asamblea MLC MHA
Tasmania
Parllamentu of Nueva Gales del Sur Nueva Gales del Sur Asamblea llexislativa MP
Victoria MLA
Australia Occidental
Queensland (abolíu 1922) MP
Territoriu Capital Australianu Territoriu autónomu Indireutu (al traviés del gobernador xeneral actuando como "administrator") Asamblea y Ministru Principal Ministru Principal MLA
Territoriu del Norte Indireutu (al traviés del gobernador xeneral) Alministrador
Islla Christmas Territoriu esternu Alcalde/Presidente comarcal Conseyu del condáu Conceyal
Islla de Cocos
Islla Norfolk Conseyu rexonal[note 1]
Note:
  1. Ente 1979 y 2015 la islla Norfolk foi un territoriu esternu autónomu cola so propia asamblea llexislativa, hasta que foi abolida pol parllamentu australianu.

Gobernadores y alministradores de los estaos y territorios

Puestu Titular Dende
Gobernador de Nueva Gales del Sur La so excelencia David Hurley 2 d'ochobre de 2014
Gobernador de Queensland La so excelencia Paul de Xerséi 29 de xunetu de 2014
Gobernador d'Australia Meridional La so excelencia Hieu Van -y 1 de setiembre de 2014
Gobernador de Tasmania La so excelencia Kate Warner 10 d'avientu de 2014
Gobernador de Victoria La so excelencia Linda Dessau 1 de xunetu de 2015
Gobernador d'Australia Occidental La so excelencia Kerry Sanderson 20 d'ochobre de 2014
Alministrador del Territoriu del Norte La so señoría John Hardy 10 de payares de 2014
Alministrador de la Islla Norfolk La so señoría Gary Hardgrave 1 de xunetu de 2014
Administador de les Tierres Australianes del Océanu Índicu
(Islla Christmas ya islles Cocos)
La so señoría Barry Haase 5 d'ochobre de 2014

Primeros ministros y ministros principales de los estaos y territorios

Cargu Titular Partíu políticu Fecha de nombrarmiento
Primer ministru de Nueva Gales del Sur Gladys Berejiklian MP lliberal 23 de xineru de 2017
Primer ministru de Queensland Annastacia Palaszczuk MP llaborista 14 de febreru de 2015
Primer ministru d'Australia Meridional Jay Weatherill MHA llaborista 21 d'ochobre de 2011
Primer ministru de Tasmania Will Hodgman MP lliberal 31 de marzu de 2014
Primer ministru de Victoria Daniel Andrews MP llaborista 4 d'avientu de 2014
Primer ministru d'Australia Occidental Mark McGowan MLA llaborista 17 de marzu de 2017
Ministru principal del Territoriu Capital Australianu Andrew Barr MLA llaborista 11 d'avientu 2014
Ministru principal del Territoriu del Norte Michael Gunner MLA llaborista 31 d'agostu de 2016}}
Alcalde del conseyu de la Islla Norfolk Conceyal Robin Adams 6 de xunetu de 2016}}
Presidentes de los Territorios australianos del Océanu Índicu:
Presidente del condáu de la Islla Christmas
Llista de líderes del conseyu de les Islles Cocos

Conceyal Foo Kee Heng
Conceyal Balmut Pirus


18 d'ochobre de 2011
mayu de 2013

Parllamentos de los estaos y territorios

  • Parllamentu de Nueva Gales del Sur
  • Parllamentu de Queensland
  • Parllamentu d'Australia Meridional
  • Parllamentu de Tasmania
  • Parllamentu de Victoria
  • Parllamentu d'Australia Occidental
  • Asamblea Llexislativa del Territoriu del Norte
  • Asamblea Llexislativa del Territoriu Capital Australianu

Cortes supremes de los estaos y territorios

  • Corte Suprema del Territoriu Capital Australianu
  • Corte Suprema de Nueva Gales del Sur
  • Corte Suprema del Territoriu del Norte
  • Corte Suprema de Queensland
  • Corte Suprema d'Australia Meridional
  • Corte Suprema de Tasmania
  • Corte Suprema de Victoria
  • Corte Suprema d'Australia Occidental
  • Corte Suprema de la Islla Norfolk

Fuercies policiales de los estaos y territorios

  • Policía del Territoriu Capital Australianu (so la Policía Federal Australiana)
  • Policía de Nueva Gales del Sur
  • Policía de los Territorios del Norte
  • Policía de Queensland
  • Policía d'Australia Meridional
  • Policía de Tasmania
  • Policía de Victoria
  • Policía d'Australia Occidental

Estadístiques

Nome Abreviatura (n'inglés) Área[6] Población (2016) Densidá de población  % de población de la capital sobre'l total Notes
km²Ranking NúmberuRanking /km²Ranking  %Ranking
Plantía:Xeodatos Territoriu de la Capital AustralianaACT2.358 km²88400395,20077167.6 km²1199.6%11[11]
Bandera de Nueva Gales del Sur Nueva Gales del SurNSW800.642 km²557 704 3007 704 300119.62 km²3363.0%55[12]
Bandera de Territoriu del Norte Territoriu del NorteNT1.349.129 km²33244 000244 000880.18 km²8854.0%66[13]
Bandera de Queensland QueenslandQLD1.730.648 km²224 827 0004 827 000332.79 km²5546.0%77[14]
Bandera de Australia Meridional Australia MeridionalSA983.482 km²441 706 5001 706 500551.74 km²6673.5%22[15]
Bandera de Tasmania TasmaniaTAS68.401 km²77518 500518 500667.58 km²4441.0%88[16]
Bandera de Victoria (Australia) VictoriaVIC227.416 km²666 039 1006 039 1002226.56 km²}2271.0%44[17]
Bandera de Australia Occidental Australia OccidentalWA2.529.875 km²112 613 7002 613 700441.03 km²7773.4%33[18]

Tabla de distancies

Tabla de distancies n'Australia
Adelaide
2673Albany
15333588Alice Springs
15783633443Uluru
2045434930383254Brisbane
24831943248312233317Broome
335256562457290017162496Cairns
1196384637062751126132752568Canberra
30224614148919323463180328824195Darwin
10013674253425791944363632519184023Hobart
321937871686212936601045307943928274220Kununurra
278350872505294897628407401999293026823127Mackay
731340422642309167431242981648375360939502412Melbourne
2742510612091652182918341248256116343075183112962805Mount Isa
2781409369637414457238957643954420537823378519535124905Perth
1412397038302875100133732495286403411424516192687224004078Sydney

Distancia en quilómetros a una ciudá correspondiente na exa X-Y.

Códigos d'estáu y territoriu

Estáu/territoriu

Abrev.

Indicativus Postal Númberos de teléfonu n'Australia Zona horaria
AM/FM TV Amateur Abrev. Códigu postal Iviernu Branu

ACT

1xx(x)[nb 1]xx(x)Cn[nb 1]VK1xx[nb 1] ACT 02nn,[nb 2] 26nn, 29nn+61 2 62xx xxxx
+61 2 61xx xxxx
+10+11
Nueva Gales del Sur NSW 2xx(x)xx(x)NnVK2xx NSW 1nnn,[nb 2] 2nnn+61 2 xxxx xxxx[nb 3]+10 (+Plantía:Fracción)+11

Vic

3xx(x)xx(x)VnVK3xx VIC 3nnn, 8nnn[nb 2]+61 3 xxxx xxxx[nb 3]+10+11
Queensland Qld 4xx(x)xx(x)QnVK4xx QLD 4nnn, 9nnn[nb 2]+61 7 xxxx xxxx+10
Australia Meridional SA 5xx(x)xx(x)SnVK5xx SA 5nnn+61 8 8xxx xxxx
+61 8 7xxx xxxx
+Plantía:Fracción+Plantía:Fracción
Australia Occidental WA 6xx(x)xx(x)WnVK6xx WA 6nnn+61 8 9xxx xxxx
+61 8 6xxx xxxx
+8

Tas

7xx(x)xx(x)TnVK7xx TAS 7nnn+61 3 6xxx xxxx+10+11

NT

8xx(x)xx(x)DnVK8xx NT 08nn+61 8 89xx xxxx+Plantía:Fracción
Territorios esternos
Islla Norfolk 2xx(x)xx(x)NnVK2xx NSW 2899+672 3 xx xxx+11
6xx(x)xx(x)WnVK9xx WA 6798+61 8 9164 xxxx+7
Islla Cocos 6xx(x)xx(x)WnVK9xx WA 6799+61 8 9162 xxxx+Plantía:Fracción

AAT

noneVK0xx TAS +672 1 +6 to +8
Islla Macquarie none +10+11
  1. 1 2 3 Delles estaciones de radiodifusión tienen señales de llamada asignaes como si fueren parte de Nueva Gales del Sur.
  2. 1 2 3 4 Esto utilízase pa dellos buzones de corréu y namái pa usuarios grandes.
  3. 1 2 Delles esceiciones aplicar a los númberos nel rangu de númberos d'esti estáu

Ver tamién

  • ISO 3166-2:AU, códigos ISO pa los estaos y territorios d'Australia.

Notes

  1. 1 2 3 4 5 La bandera d'Australia Bandera de Australia ye la utilizada naquellos territorios ensin una bandera mesma
  2. So la definición en ISO 3166-1, el AAT ta cubiertu pol códigu antárticu ISO 3166-1 alpha-2 "AQ"
  3. Nun hai población permanente, estación d'investigación con personal fluctuante.
  4. 1 2 Parte d'Australia xeográfica
  5. Nun hai población permanente, estación dmeteorológica xeneralmente con cuatro trabayadores.

Referencies

  1. Norfolk Island elects council that supports self-determination. Sydney Morning Herald. 1 de xunu de 2016. http://www.smh.com.au/federal-politics/political-news/norfolk-island-elects-council-that-supports-selfdetermination-20160531-gp7xlu.html.
  2. Brian, Pink. «Australian Standard Geographical Classification (ASGC)». Australian Bureau of Statistics.
  3. Nun siendo que s'apurran, les referencies y detalles sobre los datos proporcionaos na tabla pueden atopase dientro de los artículos individuales del estáu y del territoriu.
  4. ISO 3166-2:AU (ISO 3166-2 códigos pa los estaos y territorios d'Australia)
  5. «3101.0 – Australian Demographic Statistics, Mar 2016». Australian Bureau of Statistics (22 de setiembre de 2016). Consultáu'l 1 de payares de 2016.
  6. 1 2 «Area of Australia - States and Territories». Geoscience Australia. Consultáu'l 2 de payares de 2016.
  7. L'antigua capital d'Australia Occidental foi Broome, anque nunca foi definida como tal. Perth foi definida como capital en 2016: City of Perth Act 2016 (WA) en AustLII.
  8. A.H. McLintock (ed), An Encyclopaedia of New Zealand, 3 vols, Wellington, NZ:R.Y. Owen, Government Printer, 1966, vol 3 p. 526.'
  9. Constitución d'Australia, seición 122
  10. The Department of Rexonal Australia, Local Government, Arts and Sport (ed.): «Jervis Bay Territory Governance and Administration». Consultáu'l 5 de setiembre de 2017.
  11. «2016 Census QuickStats. Australian Capital Territory» (inglés) (27 de xunu de 2017). Consultáu'l 7 de setiembre de 2017.
  12. «2016 Census QuickStats. New South Wales» (inglés) (27 de xunu de 2017). Consultáu'l 7 de setiembre de 2017.
  13. «2016 Census QuickStats. Northern Territory» (inglés) (27 de xunu de 2017). Consultáu'l 7 de setiembre de 2017.
  14. «2016 Census QuickStats. Queensland» (inglés) (27 de xunu de 2017). Consultáu'l 7 de setiembre de 2017.
  15. «2016 Census QuickStats. Australia Meridional» (inglés) (27 de xunu de 2017). Consultáu'l 7 de setiembre de 2017.
  16. «2016 Census QuickStats. Tasmania» (inglés) (27 de xunu de 2017). Consultáu'l 7 de setiembre de 2017.
  17. «2016 Census QuickStats. Victoria» (inglés) (27 de xunu de 2017). Consultáu'l 7 de setiembre de 2017.
  18. «2016 Census QuickStats. Australia Occidental» (inglés) (27 de xunu de 2017). Consultáu'l 7 de setiembre de 2017.

Enllaces esternos

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.