Olaya de Mérida
Vida
Nacimientu	Augusta Emerita (es) , 290
Nacionalidá	Antigua Roma
Muerte	Augusta Emerita (es) , 10 d'avientu de 304 (13/14 años)
Causa de la muerte	decapitamientu
Santoral
10 d'avientu

Santolaya de Mérida foi una santa muerta en Mérida por martiriu nel añu 304 y qu'anguaño ye patrona y alcaldesa perpetua de Mérida.

Fasta la declaración de la Virxe de Cuadonga como patrona d'Asturies, Santolaya foi la patrona oficial dende la Edá Media, y ello ye qu'hai munchos pueblos entá anguaño que se llamen Santolaya.

Biografía

Cuando Olaya cumplió los doce años apaeció'l decretu del emperador Dioclecianu prohibiendo a los cristianos adorar a Xesucristu, y diciéndo-yos qu'habíen d'adorar a los ídolos de los paganos. La moza disgustóse por mor d'esto y propúnxose protestar énte los delegaos del gobiernu.

En viendo so má que la moza diba correr gran peligru si s'atrevía, llevóla a vivir al campu, pero ella, desobedeciéndola, tornó pa la ciudá de Mérida. Olaya presentóse énte'l gobernador Dacianu y protestó-y con valentía diciéndo-y qu'eses lleis que mandaben arodar ídolos y prohibíen a Xesucristu yeren dafechu inxustes y nun les podíen obedecer los cristianos.

Dacianu fizo por ufierta-y regalos y facé-y promeses d'ayudes pa que camudare d'opinión, pero, en viendo qu'ella siguía convencida de les sos idees cristianes, amosó-y tolos instrumentos de tortura colos que-y podíen facer sofrir si nun obedecía la llei que mandaba adorar ídolos y prohibía adorar a Xesucristu. Y díxo-y: "De toos estos sofrimientos, vas llibrate si-y ufres esti pan a los dioses, y quémes-yos esti pocu d'inciensu nos sos altares". La moza aventó llueñe'l pan, echó pertierra l'inciensu y díxo-y valientamente: "Namái qu'adoro al Dios del Cielu; namái qu'a él voi ufierta-y sacrificios y voi quemá-y inciensu. Y a más naide".

Entós, el xuez paganu mandó que la frayaren a guelpes con vares de fierro y que nes sos firíes punxeren antorches prendíes. La guapa cabellera d'Olaya incendióse y la moza morrió quemada y afogada pol fumu.

Diz el poeta Prudencio, qu'en morriendo la santa, la xente vio una paloma mui blanca volando en cielu, y los verdugos fuxeron con llerza y remordimeintu por matar a daquién inocente. La ñeve tapeció'l cadabre y el suelu de los alredores, hasta que dellos díes dempués aportaron unos cristianos y diéron-y sepultura al cuerpu de la moza. Ellí, nel sitiu de la sepultura llevantóse un templu n'Honor de Santolaya, y diz el poeta qu'él mesmu vio qu'a esi templu aportaben munchos peregrinos a orar énte los restos de la moza y a conseguir al traviés d'ella favores de Dios..

El cultu a Santolaya fízose tan popular que hasta San Agustón fizo sermones n'honor d'ella. Y na llista antigua de Mártires de la Ilesia Católica denomada "Martiroloxuo romanu", hai esta fras: "el 10 d'avientu, conmemórase Santolaya, mártir d'Hispania, muerta por proclamar la so fé en Xesucristu".

Santolaya na lliteratura

Ye bien conocida l'adoración qu'a Santolaya se-y tenía na parte ueste de la Península Ibérica, y mui especialmente nos territorios que foren del Reinu de Llión. Ye por ello, que nun ye casual que'l primer poema en llingua asturiana d'autor conocíu tenga la vida d'esta santa por tema: El "Pleitu ente Uviéu y Mérida poles cenices de Santolaya"

Ver tamién

[Pleitu ente Uviéu y Mérida poles cenices de Santolaya, poema d'alrodiu 1650 d'Antón de Marirreguera]

Referencies

Enllaces esternos

• Wikimedia Commons tien conteníu multimedia tocante a Olaya de Mérida.