Mejorada | |||||
---|---|---|---|---|---|
| |||||
Alministración | |||||
País | España | ||||
Autonomía | Castiella-La Mancha | ||||
Provincia | provincia de Toledo | ||||
Tipu d'entidá | conceyu d'España | ||||
Alcalde de Mejorada (es) | José María Cuadrado González | ||||
Nome oficial | Mejorada (es)[1] | ||||
Códigu postal |
45622 | ||||
Xeografía | |||||
Coordenaes | 40°00′35″N 4°52′55″W / 40.009722222222°N 4.8819444444444°O | ||||
Mejorada Mejorada (España) | |||||
Superficie | 46 km² | ||||
Altitú | 548 m | ||||
Llenda con | Segurilla, Talavera de la Reina, Velada y Montesclaros | ||||
Demografía | |||||
Población |
1374 hab. (2023) - 661 homes (2019) - 614 muyeres (2019) | ||||
Porcentaxe |
0% de provincia de Toledo 0.07% de Castiella-La Mancha 0% de España | ||||
Densidá | 29,87 hab/km² | ||||
Más información | |||||
Estaya horaria | UTC+01:00 | ||||
Mejorada ye un conceyu español perteneciente a la provincia de Toledo, na comunidá autónoma de Castiella-La Mancha.
Toponimia
El términu "Mejorada" derivar del llatín MELIORARE, 'ameyorar', col sufixu -ada tamién del llatín -ATAM.[2]
El so orixe podría debese al antiguu nome que recibíen les sos tierres: Malpartida. Esto tenía'l so orixe en problemes de llendes con Ávila arriendes d'una mala partición del terrén por desigual o insuficiente na so estensión. Cuando en 1288 Sancho IV dexa estes tierres a Juan García de Toledo, camuda'l nome pol de Mejorada, debiéndose bien a un aumentu na superficie de les mesmes o bien que seríen donaes pa la so meyora. Según Corominas el nuevu nome deber al refugar l'anterior por ser de mal agüeru.[3]
Xeografía
El conceyu atópase na zona conocida como 'El Berrocal', asitiáu «nuna grande elevación, nun pequeñu recintu circuido de riscos y enormes piedres».[4] Pertenez a la contorna de la Sierra de San Vicente que de la mesma ye una de les subcomarcas de Talavera. Atiesta colos términos municipales de Montesclaros al norte, Segurilla al este, Talavera de la Reina y al oeste Velada
Atopar nel espaciu xeográficu delimitado pel ríu Tajo al sur y el valle del Tiétar al norte, na zona conocida como El Berrocal.
El ríu Guadyerbas marca la llende norte del conceyu, cruciáu amás por diversu regueros como'l de Riolobos, el de Helechoso, el de los Güertos o'l de la Zafra.
Historia
Tres la reconquista Alfonsu VIII formaría los términos municipales de la zona que depués pasaríen a formar parte de Cervera de los Montes y Mejorada. Nel sieglu XIII Sancho IV donó la villa al so porteru mayor Juan García de Toledo quien mandaría construyir el castiellu. Nel sieglu XIV, yá col títulu de Villa, perteneció a Diego García Gómez. Nel sieglu XV pasaría por heriedu a María Manrique de Toledo, Señora de Mejorada, Magán, Segurilla, y Cerbera, primer esposa de Juan de Silva y Ribera, marqués de Montemayor. Dempués pasó a manes de Diego López de Toledo, que la vendió al so sobrín Juan de Ayala, señor de Cebolla y Villalba. Más tarde pasaría a formar parte del feudu condal d'Oropesa.
A mediaos del sieglu XIX tenía 217 cases y el presupuestu municipal xubía a 11.195 reales de los cualos 3.000 yeren pa pagar al secretariu.[4]
Escudu
Escudu cortáu: 1º, d'oru, un castiellu de gules, esclariáu d'azur, y 2º, d'azur, un palombu, de plata, picada y membrada de gules. Al timbre. corona real zarrada
Por encargu del Conceyu, de fecha 30 de setiembre de 1982, propunxeron los heraldista ya historiador José Luis Ruz Márquez y Bonaventura Leblic García l'escudu descritu basándolo nel castiellu alzáu arriendes de que'l rei Sancho IV diera en señoríu en 1299 les tierres de Malpartida, denominándoles de Mejorada, al so porteru mayor, Juan García de Toledo, a que les sos armes fai alusión el palombu del segundu cuartel. En siendo dictamináu pola Real Academia de la Historia, foi aprobáu por decretu nᵘ5 de la Presidencia de la Xunta de Castiella-La Mancha. de 28 de febreru de 1984.
Alministración
Llexislatura | Nome | Partíu |
---|---|---|
1979-1983 | José Antonio Carchenilla Sánchez | UCD |
1983-1987 | José Antonio Carchenilla Sánchez | PSOE |
1987-1991 | José Antonio Carchenilla Sánchez | PSOE |
1991-1995 | Pablo Blázquez Sánchez | PSOE |
1995-1999 | Juan Antonio Merín Bermúdez | PP |
1999-2003 | Ángel Valero Sánchez | PSOE |
2003-2007 | Ángel Valero Sánchez | PSOE |
2007-2011 | José Antonio Gónzalez Gónzalez | PP |
2011-2015 | José María Cuadrado Gónzalez | PSOE |
2015-2019 | José Carlos Sánchez Blázquez | PSOE |
2019-2023 | n/d | n/d |
2023- | n/d | n/d |
.
Demografía
Na siguiente tabla amuésase la evolución del númberu d'habitantes ente 1996 y 2006 según datos del INE.
1996 | 1998 | 1999 | 2000 | 2001 | 2002 | 2003 | 2004 | 2005 | 2006 | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1,092 | 1,091 | 1,075 | 1,124 | 1,156 | 1,183 | 1,216 | 1,246 | 1,300 | 1,323 | 1,336 | 1,342 | 1,340 | 1,329 | 1,337 | 1,320 | 1,305 | 1,320 | 1,294 | 1,268 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(Fonte: INE [Consultar]) |
NOTA: La cifra de 1996 ta referida a 1 de mayu y el restu a 1 de xineru.
Gráfica d'evolución demográfica de Mejorada ente 1900 y 2016 |
Fonte Institutu Nacional d'Estadística d'España - Ellaboración gráfica por Wikipedia |
Comunicaciones
La población ta comunicada con Talavera de la Reina pela carretera CM-4132 que nel so quilómetru 3 (Talavera-Mejorada) tien accesu al puntu quilométricu 118 de l'Autovía del Suroeste. Comunicar con Segurilla, de la que falta 2 km, al traviés de la carretera TO-1283; y por aciu la carretera TO-1280, que crúciase cola TO-1283 en Segurilla, aportar a Montesclaros, a 13 km, dende onde puede llegase al Valle del Tiétar.
Monumentos y llugares d'interés
Castillo
El castiellu de Mejorada atópase allugáu a unos 200 metros al sureste del pueblu. La so construcción venceyar a la creación del Señoríu de Mejorada a finales del sieglu XIII, cuando ye dexar la villa y tierra de Mejorada per parte del rei Sancho IV a favor del caballeru toledanu Juan García de Toledo el 9 de xunetu de 1288, quien sería'l primer señor de Mejorada.
Los señores de Mejorada vense obligaos a faer valir los sos privilexos ante les pretensiones del conceyu de Talavera. Estes circunstancies son la base d'una política defensiva qu'a lo postrero concluyeron cola construcción del castiellu, convirtiendo a dicha fortaleza nel máximu esponente y símbolu del poder de la nobleza frente al señoríu eclesiásticu de Talavera.
Anguaño la fortaleza atopar n'estáu ruinosu, quedando de pies namái los murios de los llaos esti y sur, según parte del norte y del oeste. La planta ye cuadrangular de 20 m x 20 m, con torrexones circulares nos cuatro ángulos, anque na actualidá namái caltiénse unu de pies. La entrada principal ta asitiada al oeste, onde destaca una torre del homenaxe de planta rectangular.
Los murios son de mampostería y de lladriyu, con una grosez averada de 1,55 m. Nel llau oeste pueden apreciase restos d'un antemural, según restos d'una habitación con cúpula apuntada construyida en lladriyu. Nel muriu sur, xunto col muriu esti'l meyor calteníu, pueden reparase dos ventanes al altor del segundu pisu.
Ilesia parroquial de La nuesa Señora de l'Asunción
Tien una construcción bien típica na zona de Talavera de la Reina. Trátase d'un templu de planta única central y cruceru, con torre asitiada nel centru del piecero. La cubrición ta realizada con bacica de par (maderos empareyaos dos a dos y dispuestos oblicuamente pa formar l'enclín del teyáu, que se sofiten na filera pela parte cimera y nos estribos na parte inferior) y nudiellu (maderu horizontal de l'armadura de la cubierta onde se ensamblan los maderos empareyaos de la bacica de par).
Na construcción del templu pueden estremase delles dómines: el cuerpu inferior de la torre posiblemente foi construyíu nel sieglu XV, non asina la parte cimera y remate de la torre los cualos fueron reedificados na reforma que se llevó a cabu en 1905; de la mesma l'antigua capiya del Cristu Arrodillado, anguaño del Cristu de la Tabla, con nervaturas gótiques, tuvo de construyise nel citáu sieglu XV. La mayor parte de la nave principal y cruceru, son yá obra del sieglu XVI. La portada principal ta empobinada al mediudía, y na so construcción puede reparase un arcu de mediu puntu de corte renacentista que'l so orixe asitiar na primer metá del sieglu XVI.
A principios del sieglu XVII llevar a cabu una importante reforma. A felicidá reforma pueden pertenecer la puerta norte, que consta d'un senciellu arcu de lladriyu de mediu puntu, el presbiteriu y la capiya mayor, de planta rectangular.
En 1653 llevar a cabu delles obres de reforma na nave de la ilesia rellacionaes cola armadura, posiblemente foi entós cuando se llevó a cabu la instalación de la nueva cubierta dende la capiya mayor hasta'l muriu del piecero onde s'atopa la torre.
La nave central y la capiya tán dixebraes por una verja d'estilu platerescu, sieglu XVI, con un finu y elegante frisu, según adornos y balustres retorcigañaos de fierro forxáu. Nun se disponen de datos abondos que dexen establecer si dicha verja vien de la primitiva ilesia o si foi instalada con posterioridá. La cubierta de la capiya puede encuadrase dientro de la meyor tradición tardomudéjar toledana.
Nel sieglu XVIII construyó la sacristía nel ángulu nordeste del edificiu, coneutada cola capiya mayor, y mientres el sieglu XIX llevar a cabu delles reformes menores.
Fiestes
- Febrero: antroxos.
- 15 de mayu: San Isidro.
- Últimu fin de selmana d'agostu: Cristu de la Tabla.
Referencies
- ↑ Afirmao en: Llista de Conceyos y los sos Códigos por Provincies a 1 de xineru de 2019. Data d'espublización: 8 febreru 2019. Editorial: Institutu Nacional d'Estadística.
- ↑ García Sánchez, Jairo Javier (1998). Toponimia mayor de la Tierra de Talavera. Escelentísimu Conceyu de Talavera de la Reina. páx. 78, ISBN 84-88439-70-9.
- ↑ Corominas, Joan (Madrid, 1972). Tópica Hespérica. Estudio sobre los antiguos dialeutos, el sustratu y la toponimia romances. Editorial Gredos. vol. I, páx. 90, ISBN 84-249-0453-2.
- 1 2 Madoz, Pascual (Madrid, 1846-1850). Diccionario geográfico-estadístico-histórico de España y sus posesiones de Ultramar. Establecimientu tipográficu de P. Madoz y L. Sagasti. Volume XI, páx. 356.