Maxenciu
Emperador romanu 28 ochobre 306 (Gregorianu) - 28 ochobre 312 (Gregorianu) senador romanu
Vida
Nacimientu	Roma, 278 (greg.)[1]
Nacionalidá	Antigua Roma
Muerte	puente Milvio (es) , 28 d'ochobre de 312 (33/34 años)
Causa de la muerte	afogamientu
Familia
Padre	Maximiano
Madre	Eutropia
Casáu con	Valeria Maximila
Fíos/es	Valerio Rómulo (es)
Hermanos/es	Fausta Flavia Maximiana Teodora
Estudios
Llingües falaes	llatín
Oficiu	políticu
Creencies
Relixón	Relixón na Antigua Roma

Marco Aurelio Valerio Maxenciu (en llatín Marcus Aurelius Valerius Maxentius, 278 ^(greg.), Roma – 28 d'ochobre de 312, puente Milvio ^(es) ) foi emperador romanu d'Occidente del 306 al 312, yera fíu de Maximiano, y xenru de Galerio.

Nacencia y mocedá

Desconozse la fecha de nacencia exacta de Maxenciu, pero probablemente nació alredor del añu 278. Yera fíu de Maximiano que aportó a emperador más tarde, y de la so esposa Eutropia.

Cuando'l so padre llegó a emperador nel 285, teníase-y por herederu y paez que nun llegó a sirvir en nengún puestu militar nin alministrativu d'importancia mientres el reináu de Diocleciano y del so padre. Casóse con Valeria Maximila (anque tampoco se conoz la fecha exacta), la fía de Galerio y tuvo dos fíos, unu llamáu Valerio Rómulo (c. 295 – 309) y l'otru desconocíu.

Nel 305, Diocleciano y Maximiano arrenunciaron al tronu y los césares Constancio I (Cloru) y Galerio convertir n'augustos. Anque dambos Constantín I y Maxenciu yeren fíos d'emperadores, dambos fueron exentos del nuevu colexu imperial y designóse a Severu II y Maximino Daya como césares. Delles fontes (Lactancio, Epitome) declaren que Galerio odiaba tantu a Maxenciu qu'usó la so influencia con Diocleciano por que ésti escluyéra-y de la socesión imperial; ye posible que Diocleciano tamién haya pensáu que Maxenciu nun taba preparáu pal oficiu imperial nin pa les obligaciones militares. Maxenciu retirar a una casona nes contornes de Roma.

Cola muerte de Constancio nel 306, el so fíu Constantín I foi declaráu emperador el 25 de xunetu y aceptáu como césar del colexu imperial de Galerio, lo cual sirvió como precedente por que Maxenciu xubiera al tronu'l mesmu añu.

Ascensión

Maxenciu como Augustu nuna moneda.

Cuando los rumores algamaron la capital que los emperadores intentaron suxetar a la población romana a la capitación al igual que les demás ciudaes del imperiu, y que deseyaben eslleir el restu de la cohorte pretoriana qu'inda permanecía en Roma, los polveros esplotaron. Un grupu d'oficiales de les guarniciones de la ciudá (Zósimo identificar como Marceliano, Marcelo y Luciano) ufiertáron-y la púrpura imperial a Maxenciu, xulgando probablemente que la reconocencia oficial que foi concedíu a Constantín I nun sería aceptáu por Maxenciu, que tamién yera fíu d'un emperador. Maxenciu aceptó l'honor, prometió donaciones a les tropes de la ciudá, y foi aclamáu emperador pol públicu'l 28 d'ochobre, de 306. La usurpación tomó llugar ensin que s'arramara sangre (Zósimo noma solamente una víctima); el prefeutu de Roma xunir a Maxenciu y caltuvo'l so cargu. Los conspiradores tamién se tornaron a Maximiano, que se retirara a un palaciu en Lucania, pero ésti tornó la ufierta.

Maxenciu llogró ser reconocíu como emperador n'Italia central y meridional, les islles de Córcega, Cerdeña y Sicilia, y les provincies africanes. El norte d'Italia permanecía so control de Severu II, cola so residencia en Milán.

De primeres, Maxenciu abstener d'usar los títulos de augusto o césar, prefiriéndose llamar princeps invictus (príncipe invictu) cola esperanza de llograr la reconocencia del so reináu pol emperador mayor Galerio. Sicasí, ésti nun lo fixo, posiblemente pola antipatía que s'alegaba tenía escontra Maxenciu, y tamién porque Galerio probablemente deseyó evitar qu'otros siguieren los exemplos de Constantín I y de Maxenciu, declarándose emperadores. Constantín I controló firmemente l'exércitu y los territorios del so padre, y Galerio podría asonsañar que la so ascensión yera parte de la socesión regular na tetrarquía, pero nin unu nin otru yera'l casu con Maxenciu: él sería'l quintu emperador, y tenía solamente unes poques tropes sol so mandu. Galerio cuntó con que nun sería demasiáu difícil amenorgar la usurpación, y a principios del 307, Severu II (coemperador de Galerio) coló escontra Roma con un exércitu grande. La mayoría d'esti exércitu consistía nos soldaos que llucharen mientres años baxu Maximiano, el padre de Maxenciu. Cuando Severu II llegó a Roma, la mayoría del so exércitu xunir a Maxenciu, que consideraben l'herederu llexítimu del so antiguu comandante, dempués que Maxenciu distribuyó una cantidá grande de dineru. Maximiano finalmente volvió de la so xubilación y tornó a Roma p'asumir el cargu imperial de nuevu y pa sofitar al so fíu.

Pela so parte, Severu II retirar a Rávena col restu del so exércitu. Poco dempués él apurrióse a Maximiano, que prometió guarda-y con vida. Dempués de la derrota de Severu II, Maxenciu apoderar del norte d'Italia hasta los montes y la península de Istria al este, y asumió'l títulu de augusto, que (nos sos güeyos) aportara a vacante cola entrega de Severu II.

Maxenciu como Emperador

Imperiu romanu en 311.

El reináu común de Maxenciu y Maximiano en Roma foi probáu entá más cuando Galerio mesmu coló escontra Italia nel branu del 307 con un exércitu más grande que'l de Maxenciu. Ente que axustaba col invasor, Maxenciu repitió lo mesmo que fixera con Severu II: prometer grandes sumes de dineru y l'autoridá de Maximiano, lo que causó que munchos soldaos de Galerio desertaren a él. Galerio viose forzáu a retirase, pillando Italia de la mesma. Mientres la invasión, Maxenciu mandó dar muerte a Severu, probablemente en Tres Taberna cerca de Roma (nun tán segures les circunstancies exactes de la so muerte). Dempués de la campaña fallida de Galerio, el reináu de Maxenciu consolidar n'Italia y África.

Empezando dende'l 307, Maxenciu intentó tener contactos amistosos con Constantín I, y nel branu d'esi añu, Maximiano viaxó a Galia, onde Constantín I se casó cola so fía Fausta y alternadamente foi designáu augusto pol emperador mayor. Sicasí, Constantino intentó evitar romper con Galerio, y nun sofitó abiertamente a Maxenciu mientres la invasión. Nel 308, probablemente abril, Maximiano intentó deponer al so fíu nuna asamblea de soldaos en Roma; pal so plasmu, les tropes caltuvieron fieles al so fíu, y tuvo que fuxir con Constantino.

Na conferencia de Carnunto na seronda del 308, Maxenciu nun foi reconocíu como emperador llexítimu, y Licinio foi designáu augusto cola xera de recuperar el dominiu de los usurpadores.

Patiu del mausoléu na Casona de Maxenciu.

A finales del 308, Domicio Alejandro foi proclamáu emperador en Cartago, y les provincies africanes segregóse del dominiu de Maxenciu. Esto produció una situación peligrosa pa Maxenciu, pos África yera crítica pal suministru d'alimentos de Roma. Sol comandu del prefeutu pretorianu Rufio Volusiano, unvió un pequeñu exércitu al África que ganó y executó a Alejandro nel 310 o 311; Maxenciu utilizó la oportunidá de prindar los bienes de los partidarios d'Alejandro, y de traer cantidaes grandes de granu a Roma. Tamién nel 310, la rexón d'Istria cayó en manes de Licinio, quien sicasí nun llogró siguir cola campaña, yá que Galerio contraxo una enfermedá mortal y finó un añu más tarde.^[2][3]

El fíu mayor de Maxenciu, llamáu Valerio Rómulo morrió nel 309, con apenes namái catorce años, foi consagráu y soterráu nel mausoléu de la casona de Maxenciu na vía Apia.

Dempués de la muerte de Maximiano nel 309 o 310, les rellaciones con Constantín I, deterioráronse rápido, y Maxenciu aliar con Maximino Daya pa compensar l'alianza ente Constantín I y Licinio.^[4] Aparentemente trató d'apoderase de la provincia de Recia (zona de montes), talmente que estremárase'l dominiu de Constantín I y de Licino (según los escritos de Zósimo); el plan nun foi executáu, una y bones Constantín I movilizóse primero que Maxenciu.

Muerte

Bustu tullíu de Maxenciu.

Constantino crució los Alpes escontra Italia alredor del la primavera del 312, ganando a les fuercies de Maxenciu en delles batalles y finalmente llegando a Roma a finales d'ochobre del mesmu añu. Esperábase que Maxenciu utilizara la mesma estratexa qu'utilizara contra Severu y Galerio, quedándose na perbién defendida ciudá de Roma y esperando el sitiu d'ésta, que costaría más al so enemigu. Por razones desconocíes, (posiblemente porque los sos sacerdotes aconseyar ) Maxenciu abandonó esti plan y decidió enfrentase a Constantín I cerca de la ponte Milvio el 28 d'ochobre de 312. Les fontes antigües atribúin esta aición a la superstición de Maxenciu o a la providencia divina según los partidarios de Constantino. Maxenciu tamién consultara a adivinos antes de la batalla, según era común nesos tiempos, y puede deducise que-y dieron un bon presaxu, especialmente porque'l día de la batalla yera la so dies imperii esto ye el día en que xubió al tronu'l 28 d'ochobre de 306.

Los exércitos de Maxenciu y de Constantín I atopar al norte de la ciudá, a cierta distancia fora de les muralles, más allá del ríu de Tíber na vía Flaminia. La tradición cristiana, especialmente los rellatos de Lactancio y Eusebio de Cesarea, cunta que Constantín I lluchó sol símbolu de la cruz na batalla, que se-y reveló nun suañu. De la batalla en sí, nun se sabe enforma, namái que les fuercies de Constantín I ganaron a les de Maxenciu. Estes últimes retirándose al Tíber, y nel caos del exércitu que fuxía pa cruciar el ríu, Maxenciu cayó a l'agua y afogóse. El so cadabre foi topáu a otru día, pasiáu al traviés de la ciudá, y unviáu más tarde a África, como muestra de que morriera.

En tráxica coincidencia, y en contra de lo profetizao polos augures, atopó la muerte al sestu aniversariu del so toma de poder como emperador.

Política interna

Torres del Circu de Maxenciu na Vía Apia.

Los asuntos internos del reinu de Maxenciu son na so mayoría de calter escuru, pos nun hai fonte que s'ocupa del so reináu explícitamente y que nun fuera manipulada más tarde pola propaganda de Constantín I. La base principal del so reináu taba na so aceptación na ciudá de Roma, entá reconocida teóricamente como capital del imperiu, y (como con cada emperador) l'exércitu; y en cierta manera hasta'l 308, pola autoridá del so padre.

De primeres, él tenía al mandu poques tropes, especialmente lo que quedaba de la Guardia Pretoriana, la caballería del emperador y les cohortes urbanes en Roma. Mientres les invasiones de Severu II y de Galerio, el so exércitu engrandóse por cuenta de los desertores del exércitu invasor, y dempués de reconquistar d'África col retiru de delles de les guarniciones fronterices escontra Italia. Sicasí, la so enerxía militar nunca aportó a mayor, y tuvo que confiar na ventaya de la so posición detrás de los Alpes y de la fortaleza de Roma.

La so situación na ciudá de Roma varió. Intentó asegurar la so posición concediendo privilexos y demostrando el papel anováu de la ciudá como capital por un estensu programa de construcción. Per otra parte, nun pudo evitar dafechu sofitase sobre los recursos financieros del pueblu romanu, y probablemente tuvo qu'imponer impuestos sobre Roma, tamién. Cuando la rebelión n'África torgó la importación de granu a la ciudá, la fame esplotó, minando la so autoridá, y los polveros paecen acabar con cerca de 6.000 vides.

Basílica de Maxenciu nel Foru Romanu.

Les rellaciones col Senáu fueron bones de primeres, pero deterioráronse cuando Maxenciu obligó a los senadores a sofitar el so reináu con donaciones. Munchos de los senadores más importantes xunir a Constantín I dempués de la muerte de Maxenciu y siguieron les sos carreres ensin interrupción.

N'asuntos relixosos, Maxenciu toleró a cristianos nel so reinu, anque él mesmu sofitó la relixón tradicional (pagana), que traía a la memoria'l pasáu gloriosu de Roma. Veneró especialmente a Marte, la deidá que más de cutiu s'acomuñar col so padre Maximiano. Mientres el so reináu, les consecuencies de la persecución de cristianos baxu Diocleciano conducieron a conflictos na Ilesia so los obispos Marcelo I y Eusebio, dando como resultáu'l destierru de dambos pol emperador.

Legáu

Dempués de la victoria de Constantín I, Maxenciu foi vilipendiado y presentáu como un tiranu cruel, sanguinario ya incompetente. Anque nun se-y cuntó ente los persiguidores de los cristianos poles fontes tempranes como Lactancio, la propaganda cristiana oficial tardida punxo a Maxenciu so aquellos que fueron contrarios col cristianismu. Esti puntu de vista permaneció y apoderó les fontes que falen de Maxenciu inda cuando l'usu y analís más estensu de fontes non lliteraries tal como monedes ya inscripciones ufierten una imaxe más completa de la so figura.

Enllaces esternos

• Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Maxenciu.
• De imperatoribus Romanis sobre Maxenciu (n'inglés)

Referencies