Max Born
profesor

Vida
Nacimientu Wrocław[1], 11 d'avientu de 1882[2]
Nacionalidá Reich alemán
Bandera del Reinu Xuníu Reinu Xuníu de Gran Bretaña ya Irlanda  12 abril 1927)
Bandera del Reinu Xuníu Reinu Xuníu  (1939 - [3]
Residencia Göttingen
Edimburgu
Wrocław
Cambridge
Bad Pyrmont
Grupu étnicu pueblu xudíu
Muerte Göttingen[4], 5 de xineru de 1970[2] (87 años)
Sepultura Cementerio municipal de Gotinga (es) Traducir[5]
Familia
Padre Gustav Born
Madre Margarethe 'Gretchen' Kauffmann
Casáu con Hedwig Born (es) Traducir
Fíos/es
Familia
Estudios
Estudios Gonville and Caius College
Universidá de Wrocław
(1901 - 1904)
Universidá de Heidelberg
(1902 - 1902)
Universidá de Zúrich
(1903 - 1903)
Universidá de Göttingen
(abril 1904 - xunetu 1906)
Tesis '
Direutor de tesis Carl Runge (es) Traducir
Direutor de tesis de Robert Oppenheimer
Pascual Jordan
Klaus Zweiling
Maria Goeppert-Mayer
Friedrich Hund
Victor Weisskopf (es) Traducir
Herbert S. Green (es) Traducir
Maurice Pryce
Siegfried Flügge
Carl Hermann
Edgar Krahn
Alister George McLellan
Sheila Christina Tinney
Bertha Swirles
Paul Weiss
A. Lees (en) Traducir
Klaus Zweiling
Antonio Eduardo Rodríguez (es) Traducir
Carl Hermann (en) Traducir
Kathleen Sarginson (en) Traducir
Llingües falaes alemán[7]
inglés
Alumnu de Joseph John Thomson
Profesor de Klaus Fuchs (es) Traducir
Wolfgang Ernst Pauli
Oficiu físicu, matemáticu, académicu, profesor universitariu, escritor de non ficción, físicu teóricu, científicu
Llugares de trabayu Göttingen
Emplegadores Universidá de Göttingen  (1908 –  1914)
Universidá Humboldt de Berlín  (1914 –  1919)
Universidá Johann Wolfgang Goethe  (1919 –  1921)
Universidá de Göttingen  (1921 –  1933)
Universidá d'Edimburgu  (1936 –  1952)
Trabayos destacaos amplitud de probabilidad (es) Traducir
Aproximación de Born-Oppenheimer (es) Traducir
Premios
Nominaciones
Miembru de Royal Society
Academia Prusiana de les Ciencies
Academia de Ciencies de la RDA
Academia Alemana de les Ciencies Naturales Leopoldina
Academia de Ciencias de Gotinga (es) Traducir
Academia de Ciencies de la Xunión Soviética
Real Academia de les Ciencies de Suecia
Göttingen Eighteen (en) Traducir
Academia de les Artes y les Ciencies d'Estaos Xuníos
Academia de Ciencies de Rusia
Royal Society of Edinburgh
Academia Nacional de Ciencies de los Estaos Xuníos
Serviciu militar
Cuerpu militar Exércitu Imperial Alemán
Artillery Testing Commission (en) Traducir
Lluchó en Primer Guerra Mundial
Creencies
Relixón xudaísmu
Luteranismu[11]
Cambiar los datos en Wikidata

Max Born (11 d'avientu de 1882, Wrocław – 5 de xineru de 1970, Göttingen) foi un matemáticu y físicu alemán.[12] Llogró'l Premiu Nobel de Física en 1954 polos sos trabayos en mecánica cuántica y compartió esti gallardón col físicu alemán Walter Bothe.[13] Posiblemente, la contribución más conocida a la física cuántica sía la so interpretación probabilística de la función d'Onda de Schrödinger. Según la mesma, el cuadráu de l'amplitú de dicha función ye igual a la densidá de probabilidá del estáu. Por casu, nel casu d'una función d'onda que describa la posición d'un electrón, el cuadráu de l'amplitú va ser igual a la probabilidá d'atopar a dichu electrón nuna posición determinada.[14]

Primeros años y educación

Nació nel senu d'una familia d'orixe xudíu de Breslau (anguaño Wrocław, Polonia), llugar que al nacer formaba parte del Reinu de Prusia (provincia de Silesia). Foi unu de los dos fíos del anatomista y embriólogu Gustav Jacob Born (nacíu'l 22 d'abril de 1850, Kempen, fináu'l 6 de xunetu de 1900, Breslau) y de Margarete Kauffmann (nacida'l 22 de xineru de 1856, Tannhausen, finada'l 29 d'agostu de 1886, Breslau), d'una familia d'industriales de Silesia. Gustav y Margarethe casáronse'l 7 de mayu de 1881. Max Born tenía una hermana llamada Käthe (nacida'l 5 de marzu de 1884) y un mediohermanu llamáu Wolfgang (nacíu'l 21 d'ochobre de 1892), de la segunda esposa del so padre (matrimoniu celebráu'l 13 setiembre de 1891) con Bertha Lipstein. La so madre morrió cuando Max Born tenía cuatro años d'edá.

Primeramente educáu nel König-Wilhelm Gymnasium (escuela), Born foi estudiase a la Universidá de Breslau, a la Universidá de Heidelberg y a la Universidá de Zurich. Mientres los estudios pal so doctoráu, el so tesis doctoral de matemátiques, titulada Estudios sobre la estabilidá de la llinia elástica nel planu y l'espaciu, baxu distintos condiciones de contorna, foi defendida na Universidá de Gotinga el 13 de xunu de 1906[15] El 23 d'ochobre de 1909, con «Un modelu atómicu de Thomson Highest», llogró'l grau de doctoráu un día antes (FAM, 1909). Na Universidá de Gotinga, entró en contautu con munchos destacaos científicos y matemáticos, ente ellos Felix Klein, David Hilbert, Hermann Minkowski, David Carle Runge Tolm, Karl Schwarzschild y Woldemar Voigt. En 1908-1909 estudió na Gonville and Caius College, Cambridge.

Cuando llegó a Gotinga en 1904, Klein, Hilbert y Minkowski fueron colegues na Universidá de Königsberg. Klein traxo a Hilbert a Gotinga. Depués, Hilbert traxo a Minkowski. Fueron los «sumos sacerdotes» de la matemática, y conocíase-yos como los «mandarinos». Bien llueu dempués de la so llegada, Born estrechó llazos con estos dos homes. Dende la primer clase que tomó con Hilbert, Hilbert vio que Born tenía habilidaes escepcionales y escoyer como la escriba de conferencies, que la so función yera la de redactar les notes de clase pa l'habitación de los estudiantes de matemátiques de llectura na Universidá de Gotinga. Ser escritor na clase poner en contautu regular, de valor incalculable, con Hilbert, tiempu mientres el cual Born beneficiar de l'arrogancia intelectual de Hilbert. Hilbert convertir en mentor de Born y finalmente escoyer pa ser el primeru n'ocupar el puestu semioficial d'aidar de Hilbert, non remunerado.

Toi convencíu de que la física teórica ye realmente filosofía.
Max Born[16]

Matrimoniu y fíos

Born casóse con Hedwig Ehrenberg, quien yera tamién d'orixe xudíu (anque de relixón cristiana), el 2 d'agostu de 1913. Max Born convertir a la fe luterana pocu dempués. El matrimoniu tuvo trés fíos: Irene, Gritli y Gustav. La so fía Irene (1914-2003) yera la madre de la cantante y actriz Olivia Newton-John.[17]

Reconocencies

  • Foi gallardoniáu en 1950 cola medaya Hughes, concedida pola Royal Society «poles sos contribuciones a la física teórica, polo xeneral, y al desenvolvimientu de la mecánica cuánticasobremanera».[18]
  • Premiu Nobel de Física en 1954.[13]
  • El cráter llunar Born lleva esti nome nel so honor.[19]
  • El asteroide (13954) Born tamién conmemora'l so nome.[20]

Ver tamién

  • Ciclu de Born-Haber

Referencies

  1. ↑ Afirmao en: Gemeinsame Normdatei. Data de consulta: 10 avientu 2014. Llingua de la obra o nome: alemán. Autor: Biblioteca Nacional d'Alemaña.
  2. 1 2 Afirmao en: Gemeinsame Normdatei. Data de consulta: 9 abril 2014. Llingua de la obra o nome: alemán. Autor: Biblioteca Nacional d'Alemaña.
  3. ↑ URL de la referencia: https://www.nndb.com/people/507/000071294/.
  4. ↑ Afirmao en: Gemeinsame Normdatei. Data de consulta: 30 avientu 2014. Llingua de la obra o nome: alemán. Autor: Biblioteca Nacional d'Alemaña.
  5. ↑ Afirmao en: Find a Grave. Llingua de la obra o nome: inglés.
  6. ↑ Afirmao en: Genealogics. Autor: Leo van de Pas. Llingua de la obra o nome: inglés. Data d'espublización: 2003.
  7. ↑ Biblioteca Nacional de Francia. «autoridaes BNF» (francés). Consultáu'l 10 ochobre 2015.
  8. ↑ Afirmao en: MacTutor History of Mathematics archive.
  9. ↑ «The Nobel Prize in Physics 1954» (inglés). nobelprize.org. Fundación Nobel. Consultáu'l 5 febreru 2021.
  10. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 URL de la referencia: http://www.nobelprize.org/nomination/archive/show_people.php?id=1186.
  11. ↑ Afirmao en: The End of the Certain World. Autor: Nancy Thorndike Greenspan.
  12. ↑ «Max Born; German physicist» (inglés). Encyclopedia Britannica. Consultáu'l 24 d'abril de 2018.
  13. 1 2 «Max Born. Facts» (inglés). Nobel Prizes and Laureates. Consultáu'l 24 d'abril de 2018.
  14. ↑ O'Connor, John J.; Robertson, Edmund F., «Max Born» (n'inglés), MacTutor History of Mathematics archive, Universidá de Saint Andrews, http://www-history.mcs.st-andrews.ac.uk/Biographies/Max+Born.html.
  15. ↑ Greenspan, 2005, páxs. 35-36, y Vida de Max Born.
  16. ↑ Bronowski, J. (1973/1979). L'ascensu del home [The Ascent of Man]. Trad. Alejandro Ludlow Wiechers, Francisco Rebolledo López, Víctor M. Lozano, Efraín Hurtado y Gonzalo González Fernández. Londres/Bogotá: BBC/Fondo Educativu Interamericano.
  17. ↑ «Mother, model was much more than 'Olivia's older sister'» (inglés) (25 de mayu de 2013).
  18. ↑ "for his contributions to theoretical physics in xeneral and to the development of quantum mechanics in particular". «Max Born — Biography». nobelprize.org. Consultáu'l 6 de febreru de 2009.
  19. ↑ «Cráter llunar Born» (inglés). Gazetteer of Planetary Nomenclature. Flagstaff: USGS Astrogeology Research Program.
  20. ↑ Web de jpl. «(13954) Born».

Bibliografía

  • Born, Max, My Life: Recollections of a Nobel Laureate. Taylor & Francis, London, 1978.
  • Albert Einstein; Max y Hedwig Born (1999). Correspondencia. Sieglu XXI. ISBN 9789682309205.

Enllaces esternos

Esti artículu foi traducíu automáticamente y precisa revisase manualmente
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.