El Mammuthus, n'asturianu mamú, ye un xéneru estinguíu de mamíferos proboscídeos elefántidos qu'esistieron nel periodu Neoxenu, dende va 4,8 millones d'años hasta 3.700 años atrás, nes dómines del Pliocenu, Pleistocenu y Holocenu. Numberoses especies fueron descrites, ainda que'l mamú llanudu (Mammuthus primigenius) ye la más conocida de toes. Atopáronse fósiles de mamú n'América del Norte, Eurasia y África.
Nome
El nome rusu del mamú, del que remanez el so nome n'otres llingües, ye мамонт ("mamont"). мамонт deriva del antiguu rusu маммот ("mammot") y esti a la so vez ye probable que tenga'l so orixe na llingua mansi. Los mansis referíense a los mamús como "topos de tierra" o "escavadores", yá que pensaben que yeren criatures vivientes que vivíen en túneles baxo tierra y que morríen si-yos tocaba la lluz del Sol. Según los mansis, esti yera'l motivu pol que nunca s'atopaben mamús vivos.
Descripción
Los mamús carauterizábanse pola so cabeza comba, probóscide musculosa y llargos colmiellos retuertos. Les especies nortices atopábense cubixaes de pelo pa soportar los fríos glaciares del so ecosistema. El colmiellu de mamú más grande del que se tien rexistru ye d'un mamú llanudu, con una llonxitú qu'algamó los 5 metros. El llombu yera enarcáu y les sos oreyes yeren relativamente pequeñes, la so trompa tenía al so estremu dos llóbulos y les sos pates delanteres dotábense de 5 deos demientres les traseres de 4. Nel 2005 atopóse un colmiellu de mamú de 3,3 metros de llonxitú n'Illinois. Los mamús que vivíen nes rexones más fríes teníen unes oreyes que sólo midíen la quinta parte de la de los elefantes asiáticos. Esta adautación al fríu permitía amenorgar la perda de temperatura gracies a la menor superficie espuesta al ambiente. Los mamús que vivíen en rexones mas caldies debíen de tener les oreyes más grandes.
Como nos elefantes de güei, la trompa de los mamús yera móvil y prensil y taba mui bien adautada pa facer movimientos precisos como arrincar plantes del suelu y dirixiles a la boca. Tamién les utilizaben pa moyase con agua, pa bañase o con llamuerga pa protexese de los inseutos.
Cola so trompa, los mamús adultos inxeríen unos 180 kilos d'alimentos tolos díes. Inxeríen cuasi cualquier tipu de vexetal, anque'l so alimentu más prestosu yera la yerba.
Colos estudios fechos nos sos parientes próximos, les elefantes de güei, los mamús teníen un periodu de xestación de 22 meses y daben a lluz a una sola cría en cada enxitu.
Referencies
Enllaces esternos
Wikimedia Commons tien conteníu multimedia tocante a Mammuthus.
| Control d'autoridaes |
|
|---|
