Vicepresidente y Presidente: el Neobatllismo

La Llista 15 nes eleiciones de 1946. Tomás Berreta yera'l candidatu a la Presidencia y Luis Batlle el candidatu a la vicepresidencia, y tres la muerte del primeru'l segundu convertir en Presidente.

Nos comicios de 1946 foi electu Vicepresidente de la República, acompañando a Tomás Berreta. Asumió la Presidencia de la República a la muerte de Berreta el 2 d'agostu de 1947, desenvolviendo una política estatista y proteicionista, qu'en dellos aspeutos siguió la política de sustitución d'importaciones creada nos años 1930. Esto llamóse Neobatllismo.^[4]

La so personalidá carismática y la so fonda buelga na vida política del so tiempu sofitáronse, ente otres razones, nel manexu d'una estructura de clubes políticos barriales que recoyeron el votu de bona parte de les clases medio y obrero, a impulsu de caudiellos locales que munches vegaes trocaron aquellos sufraxos por puestos na alministración pública o por promeses de los mesmos, lo cual foi de fondes y duraderes consecuencies na vida política del Uruguái.^[5]

Ente los sos más entusiastes militantes destacóse un grupu conocíu como los mozos turcos de Luis Batlle: Zelmar Michelini, Teófilo Collazo, Guzmán Acosta y Lara, Norberto Sanguinetti, Tabaré Hackenbruch, Julio María Sanguinetti.^[6]

Magar el so lideralgu nel Partíu Coloráu foi ampliu, nun foi total, non yá pola oposición del nucleu conservador de la "llista 14" sinón tamién pola intensísima fragmentación n'ensame de llistes que foi moneda corriente na so coleutividá dende entós. Llomáu como "el mandón" pola propaganda adversa de la so propia coleutividá. Al rematar el so mandatu, y nun pudiendo ser reelixíu, impunxo al químicu farmacéuticu Andrés Martínez Trueba como candidatu del so sector, que sería conocíu como "Llista 15", pa les eleiciones de payares de 1950, nes qu'ésti llogró la victoria.

Hai de solliñar qu'en 1947 adquirióse la finca allugada na esquina de l'avenida Joaquín Suárez y la cai Reyes, pa destinala a residencia presidencial.^[7]

Gabinete ministerial 1947-1951

^[8]

El colegialismo

Al asumir Martínez Trueba, en 1951, llegó a un alcuerdu colos sectores mayoritarios del Partíu Nacional, empobináu por Luis Alberto d'Herrera, y cola "14" nel sentíu de la reimplantación del poder executivu colexáu, cola esperanza de detener el predominiu de Luis Batlle na política nacional.

Plebiscitada la reforma correspondiente a fines de 1951 y puesta en vixencia en 1952, la nueva constitución enllantó'l colexáu integral como sustitución de la Presidencia de la República, según la colegialización de les alministraciones departamentales y de los entes autónomos. Buscóse retomar les idees de José Batlle y Ordóñez. El Poder Executivu Colexáu implicaba amás la coesistencia de los dos partíos tradicionales en tomar de decisiones, munches vegaes éstes contradictories, yá que nun llograben un consensu y debíense mover nun contestu d'inestabilidá propiu de la Segunda Posguerra. Según l'autor Carlos Machado: "La xestión del primer Conseyu de Gobiernu carauterizar pol so desembozado conservadorismu",^[9] implicó una series de midíes, con calter de represalia en contra de les movilizaciones y/o fuelgues de los asalariaos de diversos sectores que se víen afeutaos pol contestu, l'adopción de les Midíes Puestes de Seguridá establecíes na Constitución de la República coles mires de detener les constantes manifestaciones y descontentu social provocáu pol contestu internacional y el consecuente impautu nel mediu local, al traviés del amenorgamientu de les esportaciones, una fuerte inflación nos bienes de consumu de primera necesidá y un amenorgamientu nos ingresos de los asalariaos.^[10]

Nes eleiciones de 1954 la llista 15 de Luis Batlle alzar col trunfu eleutoral sobre los sos adversarios d'una manera contundente, anque de nuevu nel poder, l'almiráu (y aldericáu) dirixente nun abolió la colegialización del estáu uruguayu; tocó-y en suerte presidir el Conseyu Nacional de Gobiernu mientres 1955.

En 1958, impotente pa faer frente a la crisis económica que s'empezara a desamarrar dende 1955 tres la cayida de los precios de los artículos exportables de la economía monoproductora uruguaya, la 15 perdió les eleiciones d'aquel añu, ganaes pol Partíu Nacional, qu'asina tornó al gobiernu tres 93 años de nun exercelo.

Últimu tramu de la so carrera

Senador nel últimu tramu de la so vida y actuación política, finó en 1964, dexando al Partíu Coloráu ensin un lideralgu claru y fondamente estremáu. El so fíu, Jorge Batlle Ibáñez, a pesar de presentase como'l so continuador ya imponese a los sos correlixonarios en 1966 como candidatu del partíu a les eleiciones d'aquel añu, nun llogró l'ésitu que deseyaba, siendo escoyíu naquella ocasión el xeneral Óscar Gestido.

En 1967 inauguróse un monumentu n'homenaxe a Batlle Berres, obra del arquiteutu Román Fresnéu Siri, allugáu na plaza onde'l Bulevar Xeneral José Artigas dobla n'ángulu rectu. Esti monumentu, que constitúi un finxu nel paisaxe montevideano, remembra cola so forma d'O'l costume de Luis Batlle d'alzar los brazos n'actitú de saludu mientres los sos actos públicos. La xente llama informalmente a dichu monumentu "los cuernos de Batlle", al igual que la zona al so alredor.