| Periodu | Hispania romana |
|---|---|
 | |
Los Llugones (tamién dependiendo de les fontes; lugones, luggones o lungones) yeren una tribu de los astures (o ástures) tresmontanos.
El so territoriu allugábase ente'l Nailos (Nalón) y el Salia (Sella) y tamién la zona del Valle'l Duerna. La so capital yera Paelontium (Belonciu). La persistencia d'esta tribu ye conocida hasta mesmamente dempués de la cayida del Imperiu romanu en tiempos yá de los visigodos, cuando Sisebutu manda al so xeneral Richila sofocar una rebelión d'éstos haza'l sieglu VI-VII.
Los Llugones calteníen la so entidá como población en munchos casos cuntando con una independencia cuasi absoluta, non solo pela dómina romana, sinón tamién na visigoda, como se deduz del fechu de que nel añu 572 el rei de los suevos, Miro, fixere una incursión contra ellos. Queden restos d'época romana nes llocalidaes de Llugones, Cualloto y La Carrera, ente otres.
Yeren llugones los clanes:
- Ablaidacos, clan de los llugones, en Piloña.
- Abilicos, clan de los llugones, en Castandiello, Morcín.
- Agubrigenses
- Arganticaenos clan de los llugones, n'Argandenes, Villaviciosa.
- Argantorios
- Arronidaecos
- Cabranginos
- Cadabrigenses
- Coliacinos
- Cilúrnigos, clan de los llugones, habitaben el cabu de La Campa Torres, u s'asitia'l castru de Noega. (Xixón)
- Vincianos
- Viromenigos
- Cilaridos ó Oilaridos, clan d'Oles, Villaviciosa.
Etimoloxía
El so nome remanez de la raíz céltica lug, que significaba “rellumante”. Lug yera una divinidá solar, la principal de los celtes na península, de los que los Llugones yeren los descendientes o "fíos de la lluz". Según la documentación lliteraria antigua, el territoriu actual del Siero tuvo habitáu por esta tribu.
D'otra miente, dan nome a l'actual villa de Llugones, una parroquia de 15.000 habitantes asitiada nel conceyu de Siero, xunto al ríu Nora.
Asentamientos
Afayáronse restos n'El Castru la Torre, nel llugar de Paredes, na oriella derecha del rÍu Nora. Yera un recintu de superficie aplanada de forma asemeyada a un rombu. Los llaos sureste y suroeste taben defendíos de manera natural por un cortáu emprunu d'ocho metros d'altura enriba del calce del ríu, los otros dos llaos defendíense con una muralla arrodiada esternamente por un fuexu.
J.M. González, nel añu 1.957 atopa l'emplazamientu d'una villa romana en Les Folgueres, na casería llamada El Monte les Muries, nel llugar de Paredes. Cerca d'un camín que va a Cualloto, y a la derecha del ríu Nora, alcontráronse cachos de teyes romanes, trozos cerámicos y la metada de la muela superior d'un molín de mano romanu. Son significativos los topónimos Muries y Paredes, surdíos probablemente de los restos de la mesma; dos finques cercanes, llamaes La Llosa, La Villa y Solavilla, aluden al momentu en que les edificaciones romanes taben en pie, en fecha anterior al sieglu XII.
Na ería de Solavilla los movimientos de tierra na seronda del 1997 pa construyir el centru comercial “Parque Principado” dexaron al descubiertu restos de posibles enterramientos romanos, supuestu que confirmaron los arqueólogos qu'estudiaron la necrópolis.
El citáu J.M. González atribuyó estos poblaos a los ástures orientales o llugones, tribu que según Ptolomeo tenía capital en Paelontium, nome que se rellacionó col actual pueblu de Belonciu, ensin que, hasta la fecha, tengamos pruebes segures pa facer tala identificación. De toles maneres hai dos llábanes cercanes de dómina romana que mienten a los llugones, una de la contorna del Sueve que recueye Asturum et Luggonum y otra que mienta a los Luggoni Arganticaeni, que dalgunos investigadores rellacionen col actual topónimu d'Argandenes.
La población de los Llugones apaez citada nes Tables xeográfico-hestóriques de Ptolomeo, cola so capital en Paelontium; amás, hai tou un conxuntu de datos epigráficos y toponímicos que mos permiten definir con cierta precisión la estensión territorial qu'ocupaben, y paez yera amplia enforma. Ello ye que cuntamos cola presencia de los luggoni arganticaeni, que dediquen una llábana votiva que na actualidá ta metida na paré del ábside de la ilesia de Grases (Víllaviciosa), asina como la esistencia en torno a Lucus Asturum de ciertos nomes de llugar que posiblemente haya que rellacionar cola mesma raíz que Llugones (Llugás, Llugo,…). Por too ello podemos afirmar que los luggoni taríen asentaos práuticamente en tol territoriu qu'abargana la rexón oriental de los astures tresmontanos, esto ye, el suelu que va del Seya a la cuenca del Nalón, colo qu'ocuparíen les tierres de la oriella derecha d'esi ríu, polo menos nel so interior, que per otru llau correspuéndese cola estensión del la variedá central del idioma asturianu.
Referencies
Enllaces esternos
- Llábana astur alcontrada nel conceyu Piloña, Asturies, contemporánea a les invasiones romanes nel territoriu Astur, onde pue lleese: Asturum et Luggonum. La pieza alcuéntrase agora nel Muséu Arqueolóxicu d'Asturies n'Uviéu.
