Les llingües túrquiques n'Asia

El túrquicu ye una familia llingüística, biltu del altaicu faláu por unos 180 millones de persones nel mundu, principalmente en Turquía y n'Asia Central

Les llingües túrquiques más falaes son el turcu (63 millones en 2007), l'uzbecu (27 millones en 2011), l'azerbaixanu (26 millones en 2010), el kazaquistanín (11 millones en 2007), l'uigur (10,4 millones en 2010), el turcomanu (7 millones en 2007), el tártaru (5,3 millones en 2010), el kirguís (4,3 millones en 2009), el baxkir (1,2 millones en 2010), el chuvaxu (1,8 millones en 2010) y el qaxcái (1,5 millones en 1997). En fondu peligru de despaición tán: el tofalar, el yugur y el karaim ente otres.

Les carauterísitiques más típiques de les llingües túrquiques son l'armonía vocálica, l'aglutinación y l'ausencia de xéneru gramatical. Estes carauterístiques tan presentes en cuasique en toles llingües túrquiques.

Clasificación

Interllexibilidá

Estes llingües presenten un altu grau d'interllexibilidá. Ver la tabla comparativa:

Comparanza ente les llingües túrquiques más importantes
Asturianu/Lleonés Turcu Azerbaixanu Turcomanu Tártaru Kazakhu Kirguís Uzbecu Uigur
"¿Cuántes pallabres hai pa los pasos d'un caballu?Atın yürüyüşleri için hangi sözler var?Atın yerişi üçün hansı sözler var?Atın yörişleri barada ne hili sözler bar?Atnıng yürişleri turında nindi süzler bar?Atıng cürisin sıypattaytın kanday sözder bar?Attım cürüşü cönündö kanday atayın terimder bar?Atnıng yurişleri üçün kanday sözler bar?Atnıng mengiş ve yürügişliri toğısında kandak atamlarılar bar?


Referencies

    Enllaces esternos


    Vocabulariu Comparativu

    Significáu Turcu Antiguu Turcu Azerbaixanu Turcomanu Tártaru Baxkir Kazakhu Kirguís Uzbecu Uigur Yakutu Chuvaxu
    Persones y Familiares Pá Ata Ata Ata Ata Atta Ata(y) Ata Ata Ota Ata Ata Ate
    Ma Ana Ana/Anne Ana Ene Ana Inä(y)/Asay Ana Ene Ona Ana Anne
    Fíu O'gul Oğul/Oğlan Oğul Ogul Ul, uğıl Ul Ul Uul Oʻgʻil Oghul Uol Yvăl, Ul
    Home Er(kek) Er(kek) Ər/Erkək Erkek İr İr(käk) Er(kek) Erkek Erkak Er Er Ar/Arşçin
    Neña Kyz Kız Qız Gyz Qız Qıð Qız Kız Qiz Qiz Ky:s Hĕr
    Persona Kişi Kişi/Şahıs Kişi/Şəxs Kişi Keshe Keşe Kisi Kishi Kishi Kishi Kihi Şçin
    Novia Kelin Gelin Gəlin Gelin Kilen Kilen Kelin Kelin Kelin Kelin Kylyn Kin
    Suegra Kaynana Qaynana Gaýyn ene Qayın ana Qäynä Qayın ene Kaynene Qaynona Qeyinana Hun'ama
    Partes del Cuerpu Corazón Yürek Yürek Ürək Ýürek Yöräk Yöräk Jürek Jürök Yurak Yürek Süreq Čĕre
    Sangre Qan Kan Qan Gan Qan Qan Qan Kan Qon Qan Qa:n Jun
    Cabeza Baš Baş Baş Baş Baş Baş Bas Bash Bosh Bash Bas Puś
    Pelu Qıl Kıl Qıl Gyl Qıl Qıl Qıl Kıl Qil Qil Kıl
    Güeyu Köz Göz Göz Göz Küz Küð Köz Köz Koʻz Köz Kos Kuś
    Pestaña Kirpik Kirpik Kirpik Kirpik Kerfek Kerpek Kirpik Kirpik Kiprik Kirpik Kirbi: Hărpăk
    Oyíu/Oreya Qulqaq Kulak Qulaq Gulak Qolaq Qolaq Qulaq Kulak Quloq Qulaq Gulka:k Hălha
    Nariz Burun Burun Burun Burun Borın Moron Murın Murun Burun Burun Murun
    Brazu Qol Kol Qol Gol Qul Qul Qol Kol Qoʻl Qol,Bilek Qol Hul/Hol
    Mano El(ig) El Əl El Alaqan Alakan Ilik Ili: Ală
    Deu Barmak Parmak Barmaq Barmak Barmaq Barmaq Barmaq Barmak Barmoq Barmaq Pürne/Porn'a
    Uña Tyrnaq Tırnak Dırnaq Dyrnak Tırnaq Tırnaq Tırnaq Tyrmak Tirnoq Tirnaq Tynyraq Čĕrne
    Rodiella Tiz Diz Diz Dyz Tez Teð, tubıq Tize Tize Tizza Tiz Tüsäχ Čĕrpuśśi
    Pantorría Baltyr Baldır Baldır Baldyr Baltır Baltır Baltır Baltyr Boldir Baldir Ballyr Pıl
    Pie Adaq Ayak Ayaq Aýak Ayaq Ayaq Ayaq Ayak Oyoq Ayaq Ataq Ura
    Bandullu Qaryn Karın Qarın Garyn Qarın Qarın Qarın Karyn Qorin Qerin Qaryn Hyrăm
    Animales Caballu At At At At At At At At Ot At At Ut
    Cabaña (de ganáu) Siyir, İnek Sığır, İnek İnək, Sığır Sygyr Sıyır Hıyır Sïır Sıyır Sigir Siyir Inax Vıleh
    Perru Yt İt İt It Et Et Ït It It It Yt Jytă
    Pexe Balyq Balık Balıq Balyk Balıq Balıq Balıq Balık Baliq Beliq Balyk Pulă
    Pioyu Bit Bit Bit Bit Bet Bet Bït Bit Bit Pit Byt Pyjtă/Put'ă
    Otros Sustantivos Casa Uy Ev Ev Öý Öy Öy Üy Üy Uy Öy Av*
    Tienda Otag Otağ Otaq Otag Oʻtoq Otaq Otu:
    Camín Yol Yol Yol Ýol Yul Yul Jol Jol Yoʻl Yol Suol Śul
    Ponte Köprüq Köprü Körpü Köpri Küper Küper Köpir Köpürö Koʻprik Kövrük Kürpe Kĕper
    Flecha Oq Ok Ox Ok Uq Uq Oq Ok Oʻq Oq Oχ Uhă
    Fueu Ot Od Od Ot Ut Ut Ot Ot Oʻt Ot Uot Vut/Vot
    Cernada Kül Kül Kül Kül Köl Köl Kül Kül Kul Kül Kül Kĕl
    Agua Suv Su Su Suw Su Hıw Su Suu Suv Su Ui Šyv/Šu
    Barcu Kemi Gemi Gəmi Gämi Köymä Kämä Keme Keme Kema Keme Kimĕ
    Llagu Köl Göl Göl Köl Kül Kül Köl Köl Koʻl Köl Küöl Külĕ
    Sol/Día Küneš Gün(eş) Gün(əş) Gün Kön Kön Kün Kün Kun Kün Kün Kun
    Ñube Bulut Bulut Bulud Bulut Bolıt Bolot Bult Bulut Bulut Bulut Bylyt Pĕlĕt
    Estrella Yulduz Yıldız Ulduz Ýyldyz Yoldız Yondoð Juldız Jıldız Yulduz Yultuz Sulus Śăltăr
    Tierra Topraq Toprak Torpaq Toprak Tufraq Tupraq Topıraq Topurak Tuproq Tupraq Toburaχ Tăpra
    Cumal (de cuetu) Töpü Tepe Təpə Depe Tübä Tübä Töbe Töbö Tepa Töpe Töbö Tüpĕ
    Árbol/ Madera Yağac Ağaç Ağac Agaç Ağaç Ağas Ağaş Jygach Yogʻoch Yahach Jyvăś
    Dios (Tengri) Tengri Tanrı Tanrı Taňry Täñre Täñre Täñiri Teñir Tangri Tengri Tanara Tură/Toră
    Cielu, Azul Kök Gök Göy Gök Kük Kük Kök Kök Koʻk Kök Küöq Kăvak/Koak
    Axetivos Llargu Uzun Uzun Uzun Uzyn Ozın Oðon Uzın Uzun Uzun Uzun Uhun Vărăm
    Nuevu Yany Yeni Yeni Ýaňy Yaña Yañı Jaña Jañı Yangi Yengi Sana Śĕnĕ
    Gordu Semiz Semiz Semiz Simez Himeð Semiz Semiz Semiz Semiz Emis Samăr
    Enllenu Tolu Dolu Dolu Doly Tulı Tulı Tolı Tolo Toʻla Toluq Toloru Tulli
    Blancu Aq Ak Ağ Ak Aq Aq Aq Ak Oq Aq
    Prietu Qara Kara Qara Gara Qara Qara Qara Kara Qora Qara Xara Hura
    Encarnáu Qyzyl Kızıl Qızıl Gyzyl Qızıl Qıðıl Qızıl Kızıl Qizil Qizil Kyhyl Hĕrlĕ
    Numberos 1 Bir Bir Bir Bir Ber Ber Bir Bir Bir Bir Bi:r Pĕrre
    2 Eki İki İki Iki İke İke Eki Eki Ikki Ikki Ikki Ikkĕ
    4 Tört Dört Dörd Dört Dürt Dürt Tört Tört Toʻrt Tört Tüört Tăvattă
    7 Yeti Yedi Yeddi Ýedi Cide Yete Jeti Jeti Yetti Yetti Sette Śiččĕ
    10 On On On On Un Un On On Oʻn On Uon Vunnă/Vonnă
    100 Yüz Yüz Yüz Ýüz Yöz Yöð Jüz Jüz Yuz Yüz Sü:s Śĕr
    Turcu Antiguu Turcu Azerbaixanu Turcomanu Tártaru Baxkir Kazakhu Kirguís Uzbecu Uigur Yakutu Chuvaxu
    This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.