Llingües nilótiques occidentales
Distribución xeográfica África oriental
Países Bandera d'Etiopía Etiopía
Bandera de Sudán del Sur Sudán del Sur
Bandera d'Uganda Uganda
Filiación xenética

Nilo-saḥarianu
  Sudánicu oriental
    Kir-Abbaia
      Nilóticu

        Nilóticu occidental
Códigu Glottolog west2493
Ver tamién
Idioma - Families - Clasificación de llingües
[editar datos en Wikidata]

Les llingües nilótiques occidentales son un grupu de llingües nilótiques, falaes por dellos pueblos nilóticos ente los que tán los dinka, los nuer y los luo.

Clasificación

Les llingües nilótiques occidentales estrémense convencionalmente en dos grupos:

  • Dinka-Nuerː
    • Grupu dinkaː dinka centromeridional, dinka suroccidental, dinka nororiental, dinka noroccidental, dinka suroriental.
    • Grupu nuerː reel, nuer
  • Lwoo (Luo):
    • Grupu lwoo septentrionalː anuak, belanda bor, burun, jumjum, luwo, mabaan, päri, shilluk, thuri
    • Grupu lwoo meridional: acholi, adhola, alur, kumam, lango, luo

Antes de la clasificación de Joseph Greenberg de les llingües africanes el términu "nilóticu" referíase namái a lo qu'anguaño se denomina "nilóticu occidental" tando los otros grupos clasificaos dientro de les "llingües nilo-camítiques". Ello ye que esisten interesantes diferencies ente estes llingües. Polo que respecta a les formes pronominales la diferencia ente la caña occidental y les otres dos ye especialmente bultable: les cañes meridional y oriental tienen formes especiales na inflexón de persona que nun apaecen na caña occidental. Otru puntu en que difieren ye l'orde básicu (VSO predominante nel grupu oriental y meridional; y SVO nel grupu occidental).

Comparanza léxica

Los numberales en distintes llingües nilótiques occidentales son:[1]

GLOSA Dinka-Nuer Lwoo septentrional Lwoo meridional PROTO-
NILÓTICU Oc.
dinka
padang
nuer belanda-
bor
luwomabaanpari
(lokoro)
shilluk acholi
(labwor)
adholakumam
'1'tò̤kkɛ́ɛ̀l ákɛɛ̂láciɛ̄lɔ́cyɛ́ɛlɔ̀acyelo
took
àkjɛ̀l àcíèlɑ́cêrɑ̀cɛ́l*-kyɛl
'2'ròwrɛ̌w arɛ̂wá̟riɔ̄wyɛ́ɛwɔ̀aryo
ireek
áɾjɛ̀w àríòɑ́rîoɑ̀ré*-rɛw
'3'dyá̤kdyɔ̌k àdéɡá̟dá̟ɡɗɔ́ɔ́ɡɔ́adögo
gala
ádə̀k àdékɑ́dêːkɑ̀dēk*-dyak
'4'ŋwánŋwán àŋwɛ́náŋwɛ̄ːnŋáánɔ̀aŋwenoáŋwɛ̀n àŋwɛ̂nɑ́ŋʷênòŋwɔ́n*-ŋwan
'5'd̪yì̤cd̪yè̤c àbícàbī̟ːjd̪ɔ́ɔ́yɔ̀abijo
kunat
ábîc àbîcɑ́bîːckɑ̄ɲ*-bɨc
*-d̪yɨc
'6'd̪ètémbʌ̤́kɛ̀l
5+1
àbíc kúkɛ́l
5+1
ábíciɛ̄l
5+1

5+1
abicyelo
bukel
ábîkjɛ̀l
5+1
àbícíèl
5+1
ɑ̀ᵘcèr
5+1
kɑ́ɲ ɑ̀pé
5+1
*-bɨ-kyɛl
'7'd̪ɔ̀rɔ́wbʌ̤rɔ̀w
5+2
àbíc kúrɛ̂w
5+2
ábɛ́riɔ̄w
5+2

5+2
abiryo
buryo
abìɾjɛ̀w
5+2
àbíìrɔ́
5+2
ɑ̀bírîo
5+2
kɑ̄ɲ ɑ̀ré
5+2
*-bɨ-rɛw
'8'bɛ̤́tbʌ̤̀dá̤k
5+3
àbíc kùdēēk
5+3
á̟bɛ̟́dā̟ɡ
5+3

5+3
abidö̈go
bodök
àbîdèk
5+3
àboôrà
5+3
ɑ́bôːrò
5+3
kɑ̄ɲ ɑ̀wūní
5+3
*-bɨ-dyak
'9'd̪ɔ̀ŋwánbʌ̤́ŋwàn
5+4
àbíc kúŋwɛ̂n
5+4
á̟bɛ̟́dā̟ɡ
5+3

5+4
abuŋweno
buŋwan
ábîŋwɛ̀n
5+4
àbúŋwɛ́n
5+4
ɑ̀búŋʷèn
5+4
kɑ̄ɲ ɑ̀ŋɔ́n
5+4
*-bɨ-ŋwan
'10't̪yɛ́ɛ̀rwá̤l áfaàrāpāːrínyáákkɛ̀naparpjáár àpáàrɑ́pɑ̂ːrtɔ̄mɔ́n*-paar

Referencies

Bibliografía


This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.