Llano de Bureba
Alministración
País	España
Autonomía	Castiella y Lleón
Provincia	provincia de Burgos
Tipu d'entidá	conceyu d'España
Alcalde de Llano de Bureba (es)	Martín Díez Hoyo
Nome oficial	Llano de Bureba (es)[1]
Códigu postal	09246
Xeografía
Coordenaes	42°37′27″N 3°27′32″W / 42.624166666667°N 3.4588888888889°O / 42.624166666667; -3.4588888888889
Llano de Bureba Llano de Bureba (España)
Superficie	15 km²
Altitú	664 m
Llenda con	Oña, Los Barrios de Bureba, Piérnigas, Rojas, Carcedo de Bureba y Poza de la Sal
Demografía
Población	48 hab. (2023) - 37 homes (2019) - 21 muyeres (2019)
Porcentaxe	0.01% de provincia de Burgos 0% de Castiella y Lleón 0% de España
Densidá	3,2 hab/km²
Más información
Estaya horaria	UTC+01:00
llanodebureba.es

Llanu de Bureba ye una llocalidá y un conceyu^[2] asitiaos na provincia de Burgos, comunidá autónoma de Castiella y Lleón (España), contorna de La Bureba, partíu xudicial de Briviesca, conceyu del mesmu nome.

Xeografía

Tien un área de 15,13 km² con una población de 73 habitantes (INE 2008) y una densidá de 4,81 hab/km².

El conceyu de Llanu entiende les llocalidaes de Moscadero, antigua granxa y de Movilla.

Carreteres locales BU-V-5103 y BU-V-5108.

Historia

El pueblu, fundáu nel llugar nel que güei s'atopa, tuvo so l'autoridá y posesión del Conde Don Sancho García quien lo donó colos sos dos ilesies de San Martín y San Juan, col so palaciu y tierres al citáu Monesteriu de San Salvador.

Sol dominiu y xurisdicción d'esti monesteriu permaneció hasta l'añu 1739 nel que Soles pagó un altu preciu por reponer el so derechu civil, dau pol Rei Felipe V, que-y otorga'l títulu de villa colos derechos y obligaciones correspondientes, pero cola llibertá d'alministrase por sigo mesmu.

Soles de Bureba

D'antiguo esta llocalidá tenía'l nome de Soles de Bureba, pero por cuenta del tracamundiu que creaba pola so semeyanza y cercanía xeográfica cola llocalidá de Salas de Bureba, camudó'l so nome nel mes de mayu de 1948. Con esi motivu fixo una celebración especial, con distintos fechos relixosos y civiles; y n'especial hubo una corrida de novillos na que participaron como espaes dellos mozos de la llocalidá.

Dióse-y dichu nome pola situación xeográfica del so territoriu que ye na so mayor parte planu o llanu.

A la cayida del Antiguu Réxime queda constituyida como conceyu constitucional denomináu Soles de Bureba nel partíu Briviesca, rexón de Castiella la Vieya, cuntaba entós con 63 habitantes.

Economía

Esta llocalidá tien la so economía basada nel cultivu de ceberes, principalmente trigu, cebada y xirasol, como'l restu de les poblaciones de la contorna de la Bureba.

A mediaos del sieglu XX el pueblu empieza a espolletar económicamente, sobremanera cola incorporación de la maquinaria que s'introduz masivamente pola realización de la "Concentración Parcelaria", siendo unu de los primeros pueblos de La Bureba en faela. Coles mesmes produzse l'éxodu masivu de la población escontra zones urbanes, principalmente en Bilbao y Burgos, yá que la mecanización riquía bien poca mano d'obra. Esta despoblación siguió hasta l'actualidá, y namái se ve alteriada les fines de selmana y les vacaciones, en que los habitantes orixinarios tornen al so pueblu.

Hasta la metá del sieglu XX los habitantes del pueblu producíen nes finques qu'arrodien el conxuntu de les bodegues, abondoses frutes y uves coles que se producía vinu chacolín col que se autoabastecían pa tol añu. Estes bodegues familiares esisten nuna fastera cercana al pueblu, a unos 500 metros de distancia en direición oeste. Inda anguaño pueden apreciase delles viñes que se volvieron a llantar. Son aproximao unes 40 bodegues escavaes en roca o en magre, probablemente de dómina medieval, enriba de les cualos construyéronse merenderos perbién acomodaos y que constitúin unu de los curiosos del pueblu. A estes bodegues puede aportase cómodamente per una carretera pavimentada, a les cualos tamién llevar l'agua potable y el saneamientu.

Demografía

Fiestes y costumes

El día 1 de xineru celébrase "Los aguilandos" na que los neños percuerren el pueblu pidiendo dalgún regalu poles cases mientres canten diversos cantares antiguos, dalguna de les cualos ye la siguiente: "Aguilandos, aguilandos, que Dios nos de bon añu, arques de trigo perniles de cochino. Y al que non nos de nada, chinches y sarnas debaxo la cama. El esquilín tien un diente, la campana tien dos, y al que non nos de nada, mala suerte -y de Dios".

La Ilesia parroquial ta dedicada a San Martín, que la so imaxe preside'l retablu mayor. Anque d'oríxenes románicos, el so traza mayor ye de finales del sieglu XVI. Frente a la so portada atópase un moral (morus nigra) dende 1845, pero que foi plantáu ocho años antes nun güertu. Asina lo señaló curiosamente'l cura párroco Ángel Díez, cuando'l 15 d'abril d'esi añu anotó na contraportada del llibru 5º de bautizaos de la parroquia (1838-1853) los siguientes datos: “En diez de marzu añu de mil ochocientos cuarenta y cinco, llantóse'l moral nel rincón del Campusantu en xubiendo les escaleres d'él a la derecha, producente d'una ramina del vieyu o grande qu'esiste en dichu Campusantu en frente de la puerta de la ilesia, llantada la ramina por Julián Zaldíbar maestru de primeres lletres y vecín d'ésta, y a los ocho años sacar de la güerta y llantar en dichu punto Manuel Martínez, Miguel Rebollo García, Julián Zaldíbar y D. Ángel Díaz. En dichu añu foi bien cruel l'iviernu, dio principiu a nevar el venti y ocho de Xineru, y entá sigue güei día quince d'Abril”. Dichu moral a pesar de la so edá, ta perbién calteníu y apurre duces mores.

Les sos fiestes patronales celebráronse tradicionalmente el día 14 de setiembre, fiesta de la "Esaltación de la Santa Cruz", pero por cuestiones práutiques celébrense coincidiendo col segundu fin de selmana del mes de setiembre.

Parroquia

Ilesia católica de la San Martín Obispu, dependiente de la parroquia de Poza del Sal nel Arciprestalgu d'Oca Tirón, diócesis de Burgos. ^[3]

Referencies

Bibliografía

• ARCE ALONSO, Amancio. "Cómo abogadaben les ames de casa d'antaño nel pueblu de Llanu de Bureba (Burgos)". En: Revista de folclor, vol. 14, nᵘ2 (1994), páxs. 12-15

Enllaces esternos

• Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Llano de Bureba .

• Sitiu web oficial

• Llano de Bureba n'OpenStreetMap.
• Llano de Bureba n'OpenWeatherMap