José María Vargas | |||
---|---|---|---|
| |||
Vida | |||
Nacimientu | La Guaira, 10 de marzu de 1786[1] | ||
Nacionalidá | Venezuela | ||
Residencia |
Cumaná La Guaira Edimburgu Capitanía General de Puerto Rico (es) Caraques Filadelfia Nueva York | ||
Muerte | Nueva York, 14 de xunetu de 1854 (68 años) | ||
Sepultura | Panteón Nacional de Venezuela (es) | ||
Estudios | |||
Estudios | Universidá Central de Venezuela | ||
Nivel d'estudios | presidente | ||
Oficiu | políticu | ||
Emplegadores | Universidá Central de Venezuela | ||
Creencies | |||
Partíu políticu | Partíu Conservador | ||
José María Vargas (10 de marzu de 1786, La Guaira – 14 de xunetu de 1854, Nueva York) foi un médicu ciruxanu, científicu, catedráticu y rector de la Universidá de Caraques, amás de políticu, escritor y presidente de Venezuela. La so presidencia ye recordada como la primera exercida por un civil y opositor al gobiernu precedente. Nesi sentíu aspirar a reforzar la institucionalidad del país per mediu d'un home non proveniente del mundu militar.[2]
Biografía
José María Vargas nació en La Guaira, Vargas, Venezuela el 10 de marzu de 1786. Descendiente de canarios. Fíu de José Antonio de Vargas Machuca y Ana Teresa Ponce. En 1798, ingresó na Universidá Real y Pontificia de Caraques, graduándose de bachiller en filosofía'l 11 de xunetu de 1803. Llogró los sos graos de bachiller, llicenciáu y doctor en medicina nel añu de 1808.[3]
Al terminar los sos estudios médicos treslladar a Cumaná, onde vivió hasta 1812; ralu nel que s'incorporó al Supremu Poder Llexislativu de Cumaná (1811) nel contestu del movimientu independentista venezolanu. Atopar na so ciudá natal cuando se produció'l terremotu del 26 de marzu de 1812, y ellí emprestó destacaos servicios como médicu y home públicu a la comunidá de la mesma, que fueron reconocíos oficial y públicamente pola municipalidá guaireña. [4] Dempués de la so destacada participación tres los sucesos del terremotu de 1812, Vargas tornó a Cumaná pa dedicase a los sos llabores médicos.
Foi encarceláu en 1813 polos realistes, al llegar el xefe realista, Juan Francisco Javier Cervériz, a Cumaná qu'amenorgó a prisión a tolos que formaren parte del Poder Llexislativu, na cual Vargas tomó parte por cuenta de les sos ideoloxíes independentistes. Darréu, foi exiliáu a Europa onde perfeccionó los sos estudios de médicos y quirúrxicos n'Edimburgu, cursando, de la mesma, estudios de ciruxía, química, botánica, anatomía y odontoloxía. Coles mesmes, nesta dómina foi incorporáu en Londres como miembru del Real Colexu de Ciruxanos.
En 1819 torna a América estableciéndose en Puertu Ricu, llugar onde se topaben abellugaos los sos hermanos y madre que fuxíen de l'afarada guerra d'independencia venezolana. En Puertu Ricu desenvolvió un importante llabor profesional y científica, escribiendo numberosos trabayos y collaborando amás cola Xunta de Sanidá de la isla.
Retorna a Venezuela en 1825, dos años dempués funda la Sociedá Médica de Caraques. Dende la so llegada dedicóse de momentu al exerciciu del so oficiu, incorporándose amás a la Universidá de Caraques como profesor d'Anatomía.
En 1826, El Llibertador Simón Bolívar, mientres lo que sería la so última estadía en Venezuela, llapada al doctor José María Vargas pa confia-y la importante misión de restaurar la Universidá de Caraques (anguaño Universidá Central de Venezuela). Asina, nel añu 1827, Vargas empecipia una Universidá nueva, implementando les sos conocencies de los grandes centros europeos nos cualos estudió. Abre la Facultá de Medicina en dicha Universidá, enseñando anatomía, botánica, mineraloxía y química (cañes qu'hasta esi entós yeren desconocíos dientro la sociedá venezolana); trayendo, consigo, les cañes de les ciencies modernes al país. D'esta manera, Vargas dedicaría un cuartu de sieglu a la enseñanza de les próximes xeneraciones, dizque, ensin cobrar sueldu dalgunu. Ye a partir d'esta dómina, cuando Vargas recibió la reconocencia y el respetu de diversos sectores de la sociedá caraqueña, por cuenta del so esitosu llabor alministrativu, gracies a la cual consiguió poner al día les cuentes de la universidá. Per otra parte, amás de saniar les rentes de la universidá, dedicar a reorganizar les diverses facultaes, crear nueves cátedres, a los arreglos físicos de los salones, a la organización de biblioteques, y a rellacionar la universidá con otros planteles. Arriendes d'ello, al términu del so desempeñu como rector, la universidá convertir nun modelu d'eficacia alministrativa y nun prestixosu centru d'estudios.
Como profesor d'anatomía, inauguró les disecciones de cadabres, procedimientu que yera por demás novedosu pa la dómina, lo que-y confirió estraordinaria reputación como docente. En 1827 fundó la Sociedá Médica de Caraques, cola cual empezáronse a prauticar xuntes científiques nel país. Mientres esti periodu desenvolvió amás un ampliu llabor d'investigación nel área botánica, que lu llevó a establecer rellaciones con homes notables d'esta ciencia nel mundu enteru. Como exemplu d'esta circunstancia, tenemos que De Candolle, unu de los más grandes botánicos de la dómina, bautizó delles plantes col nome de "Vargasia" n'homenaxe a los trabayos realizaos na materia por Vargas. En 1829, al ser fundada en Caraques la Sociedá Económica d'Amigos del País, Vargas foi designáu'l so primer direutor. Una vegada concluyíu'l so rectoráu, Vargas dedicar de llenu a la instrucción, fundando en 1832 la cátedra de Ciruxía. Per otra parte, simultáneamente coles sos actividaes científicu y educativu, Vargas tomó parte nes actividaes polítiques, asistiendo al Congreso Constituyente de 1830, onde esplegó una gran actividá nes comisiones de trabayu, nes sesiones plenaries y en munches oportunidaes salvó'l so votu al tar en desalcuerdu con dellos planteamientos del Llibertador, lo que sicasí, non -y torgar ser nomáu esi mesmu añu como albacea testamentariu de Bolívar. [5]
Presidencia
En 1834, cuando s'empieza a falar de los candidatos pal periodu presidencial (1835-1839), el so nome mentar con gran insistencia sobremanera nos círculos intelectuales, lo que de dalguna manera espresaba cierta actitú antimilitarista. Por tal motivu, ciertos sectores de la sociedá venezolana que víen con rocea a esti ensame d'homes que teníen lóxiques ambiciones polítiques y de poder, trataron de reforzar el poder civil por aciu la prestixosa figura de José María Vargas. Nesti sentíu, la opinión pública caraqueña y nacional, empezaron a primir sistemáticamente a un reticente Vargas por qu'aceptara la primer maxistratura, a lo qu'aportó finalmente. Foi electu presidente nes eleiciones de 1834, votu ratificáu pol Congresu'l 6 de febreru de 1835 y encargóse de la presidencia'l día 9 de febreru de 1835 pol Partíu Conservador. Darréu'l 8 de xunetu de 1835 españó la Revolución de les Reformes, dirixíos por Pedro Carujo, quien lo prinden y exilian el 9 de xunetu a Saint Thomas.
Del episodiu tocante a la so detención ye d'onde surdió'l famosu diálogu ente Pedro Carujo, militar alzáu, y el presidente:
"¡Señor Doctor! –glaya Carujo- El mundu ye de lo valientes.
-¡Señor Carujo! –retruca Vargas- El mundu ye del home xusto y honrao."
Al poco tiempu José Antonio Páez, al mandu del exércitu constitucional, ganara a los rebeldes, restituyendo'l mandatu del doctor. Vargas vuelve'l 20 d'Agostu pa siguir como Presidente de la República hasta'l 24 d'abril de 1836, fecha na qu'arrenunció irrevocablemente a dichu cargo encargándose'l vicepresidente Andrés Narvarte.
Restu de vida
Dempués de la so esperiencia como primer maxistráu, dedicar mientres el restu de la so vida puramente a la educación. Mientres esta etapa de la so esistencia, asumió la presidencia de la Direición xeneral d'Instrucción Pública, que exerció dende 1839 hasta 1852. Coles mesmes, siguió dando na Universidá les sos clases d'anatomía y ciruxía, fundando amás en 1842 la cátedra de Química. Presidió tamién la comisión encargada de desenterrar en Santa Marta los restos del Llibertador y conducilos a la Patria, misión que foi completada n'avientu de 1842. N'agostu de 1853 careció y viaxó a Estaos Xuníos, onde moró primero en Filadelfia y depués en Nueva York, onde, finalmente, morrió'l 13 de xunetu del añu de 1854, a los sesenta y ocho años d'edá.
En 1877, les sos cenices fueron traíes a Caraques y soterraes nel Panteón Nacional el 27 d'abril d'esi mesmu añu.[6]
Ver tamién
- Hospital Dr. José María Vargas de Caraques
- Rectores de la Universidá Central de Venezuela
Referencies
- ↑ Afirmao en: SNAC. Identificador SNAC Ark: w6vn70v0. Apaez como: José María Vargas. Data de consulta: 9 ochobre 2017. Llingua de la obra o nome: inglés.
- ↑ «VenezuelaTuya». Consultáu'l 15 de xineru de 2018.
- ↑ «VenezuelaTuya». Consultáu'l 15 de xineru de 2018.
- ↑ BRUNI CELLI, Blas "Vargas, José María, La Guaira (Distritu Federal) 10.3.1786-Nueva York (Estaos Xuníos) 13.7.1854. En Diccionariu d'Historia de Venezuela. Tomu 4. Fundación Polar 2da. Edición. Caraques, 1997 páx. 196.
- ↑ «VenezuelaTuya». Consultáu'l 15 de xineru de 2018.
- ↑ «VenezuelaTuya». Consultáu'l 15 de xineru de 2018.